یکی از چالش‌های اصلی علوم اجتماعی و از جمله جامعه‌شناسی در ایران پس از انقلاب، تلقی علوم اجتماعی به‌مثابة بدنه‌ای از دانش حامل مفروضات و ارزش‌های ایدئولوژیک سکولار و غربی است. برخی به‌ دنبال تولید دانشی به نام "جامعه‌شناسی اسلامی" هستند و در این باب کوشش‌های متفرقه‌ای نیز صورت گرفته است که البته هنوز منجر به عرضة محصولی قابل اعتنا نشده است. در مقابل این چالش، واکنش دیگر جامعه‌شناسان نفی و انکار...

چکیده به اعتقاد مانهایم، هر نوع وضعیت اجتماعی – تاریخی در یک نقطه خاص تاریخی قرار دارد و از این رو وضعیتی یگانه است. بنابراین معرفتی که از این وضعیت یگانه به وجود می آید و در این وضعیت صادق است نیز یگانه است و با زمان و مکانش مرتبط است.وی آن را نسبت گرایی نام نهاد.اما منتقدان وی معتقدند چون مانهایم معرفت وشناخت را به سطح فهم عرفی(هویت اجتماعی – تاریخی) تقلیل داده است ، سر از نسبی گرایی در آورد...

موضوع این مقاله معرفتشناسی فازی و دلالتهای روششناختی آن در معماری و شهرسازی با تاکید بر ضرورت اتخاذ رویکردهای علمی و روش‌شناسانه در پژوهش‌های معماری و شهرسازی، برخلاف برخی عقاید و نظرات است. مدعای تبیینی این مقاله آن‌است که زیربنای معرفت‌شناسی علوم معماری و شهرسازی بر پایه‌های روایت دو ارزشی صفر و یک از حقیقت استوار است، که این نوع روایت از حقیقت علمی، با واقعیت‌های این علوم ناسازگار است؛ چرا ک...

تقسیم علم به حضوری و حصولی از ابتکارات فلاسفه اسلامی است. اولین بار ابن سینا به این تقسیم اشاره کرد و پس از او شیخ اشراق، به گونه ای شفاف، بر این تفکیک تصریح کرد و از آن بهره برد. بنابر مشهور، علم حضوری علمی است که در آن، واقعیت معلوم بدون واسطة صورت حاکی نزد عالم حاضر می شود امّا علم حصولی معرفتی است با واسطة صورت حاکی. از همین جاست که مهم ترین تفاوت این دو علم، رخ می نمایاند: خطاناپذیری علوم ...

در این مقاله با استفاده از «نظریة آشفتگی» به بررسی جامعة ‌ایران و علوم اجتماعی در آن خواهیم پرداخت. ابتدا نشان خواهیم داد که جامعة ایران رفتاری «آشفته» از خود نشان می‌دهد و به دلایلی که ذکر خواهد شد می‌توان آن را به‌مثابة یک سیستم آشفته در نظر گرفت. این امر با برشمردن برخی خصوصیات سیستم‌های آشفته، از جمله «حساسیت به شرایط اولیه» و سازوکار‌های «انبساط و تاشدگی» و جستجوی آن‌ها در جامعة ایران، انج...

هدف این پژوهش بررسی«جایگاه علایق انسانی در کتاب های جامعه شناسی دوره دوم متوسطه» است. برای تحقق این هدف با استفاده از روش کیفی و با رویکردی انتقادی به بررسی محتوای کتاب های درسی پرداختیم. در این پژوهش نقد به دو صورت انجام می گیرد. 1- نقد درون متنی و2- نقد برونی متنی. نقد برون متنی، براساس الگوهایی است که چارچوب نظری در اختیار ما قرار می دهد که شامل الگو تجربی-تحلیلی، الگو تعاملی-هرمنوتیکی و الگ...

بررسی کلامی متون علمی بویژه مقاله های دانشگاهی همیشه برای محققان ، مدرسان و تمام کسانیکه با آموزش زبان سر و کار دارند، از اهمیت ویژه ای برخوردار بوده است. یکی از مواردیکه در سال های اخیر در بین زبانشناسان و کسانیکه با علم تجزیه و تحلیل کلام سر و کار دارند، از اهمیت ویژه ای برخوردار بوده است، « بررسی فراکلامی» و یا به عبارتی دیگر «بررسی فراگفتمانی» متون مختلف می باشد. هدف از تحقیق حاضر، بررسی ...

این مقاله با هدف زمینه سازی جهت توسعه ی علوم انسانی اسلامی به طور عام و تأسیس پارادایم یا الگویی برای جامعه شناسی اسلامی خانواده و جنسیت به طور خاص، به بررسی مهم ترین مبانی پارادایمی یا پیش فرض های معرفت شناختی، هستی شناختی، ارزش شناختی و روش شناختی یک جامعه شناسی اسلامی با تأکید بر حوزه ی مطالعات خانواده و جنسیت می پردازد. پذیرش دین به عنوان یکی از منابع معرفتی در علم، توجه به تبیین های غایت ش...