سرزمین خراسان بزرگ که در سده‌های اولیه اسلامی و به خصوص در قرن سوم و چهارم هجری/ نهم و دهم میلادی دوران رشد و ترقی خود طی می‌کرد، سرزمینی ثروتمند و حاصلخیز بود، که همواره چشم طمع قدرتمندان منطقه را به سوی خود جلب می‌کرد. پس از آن که مواهب و امتیازات این سرزمین محمود بن سبکتگین غزنوی را به سوی خود کشاند، باعث شد که وفاداری ظاهری او نسبت به سامانیان بهسلطه طلبی و استقلال خواهی تبدیل شود. اما دیگ...

بررسی سیر تحولات آمایش سرزمین در ایران طی سال های گذشته، از این واقعیت حکایت دارد که آمایش سرزمین کماکان در کانون توجهات برنامه ریزان و تصمیم گیران کشور قرار داشته است؛ اما، به دلیل عدم اتکا سیستم برنامه ریزی کشور به تفکر بومی، دانش ملی و در نظر نگرفتن درصد فراوانی وقوع خشکسالی و شدت آن از بین رفته و عملیاتی شدن پیشنهادهای برنامه های آمایش سرزمین در ایران با مشکلات فراوانی مواجه شود. بنابراین، ...

در این مقاله منظور از واژه دولت معنای عام آن یعنی یک کشور مستقل مدنظر است. دولت یک واحد سیاسی می­ باشد که دارای سرزمین و جمعیت دائم بوده، از نظر سیاسی و اقتصادی سازمان یافته باشد و ضمن دارا بودن یک شبکه منظم ارتباطی، حاکمیت داشته باشد. حاکمیت یعنی استقلال و آزاد بودن از نظارت مستقیم یک قدرت خارجی فراتر از همه این ها، یک واحد سیاسی باید از طرف تعدادی از دولت ها به رسمیت شناخته شود تا شخصیت بین­ ...

آب به عنوان مهم ترین منبع حیات بشری، در مناطق خشک نقش مهمی در روابط سیاسی دولت ها بازی می کند. در حال حاضر، رژیم صهیونیستی برای جلوگیری از توسعه اجتماعی و سیاسی فلسطین، با هدف کنترل ملت فلسطین، استفاده از فشار روانی در سرزمین های اشغالی و تسریع در روند ملت سازی در اسرائیل از این منبع حیاتی به صورت یک ابزار سیاسی استفاده می کند. به اعتقاد برخی از کارشناسان، آب در استراتژی ملی رژیم صهیونیستی به ق...

جنگ¬های متعدد در افغانستان، شورش¬های متوالی علیه حکومت مرکزی و براندازی¬های پیاپی دولتمردان در این سرزمین باعث شده است که در عرصه سیاست و تاریخ، پروسه دولت- ملّت سازی در افغانستان شکل نگیرد. در این میان نقش دولت¬های بزرگ غربی یعنی انگلستان و آمریکا و همسایه شمالی افغانستان، روسیه در ازمنه گذشته ، در این بی¬نظمی بی¬تأثیر نبوده است. در این میان، نقش ایران و جدایی افغانستان از پیکره ایران بزرگ هموا...

شرق آسیا، سرزمین هایی را در بر گرفته است که بیشتر آنها در سال های پس از جنگ جهانی دوم به استقلال رسیده و دولت ـ کشورهایی نوپا را بنیان گذارده اند. این دولت  ـ کشورها، از فردای استقلال به دنبال برپا داشتن جوامعی توسعه یافته بوده اند. اما هر یک از آنان با روش ویژه ی خود و به گونه ای متفاوت از دیگران، روند توسعه و نوسازی دولت در عرصه سیاسی را پیموده اند. در پژوهش پیش رو، تلاش شده است تا با بهره گی...

رساله حاضر که در رشته تاریخ ایران دوره اسلامی تهیه شده از نظر محدوده تاریخی، از سقوط ساسانیان تا روی کار آمدن عباسیان ( 132 هـ ق ) را دربر می گیرد و به بررسی اوضاع سیاسی، اجتماعی خوزستان دراین محدوده زمانی می پردازد. خوزستان به دلیل موقعیت جغرافیایی یکی از مهمترین مناطق قلمرو دولت ساسانی بود. این منطقه از یک طرف با استان فارس سرزمین اصلی و زادگاه ساسانیان و از طرف دیگر با سرزمین بین النهرین (عر...

خوبوشکیه نام سرزمین و نیز شهری سلطنتی در زاگرس شمالی بوده که یکی از مهم­ترین دولت‌های محلی بین پادشاهی‌های قدرتمند آشور نو و اورارتو طی قرون نهم تا هفتم ق.م به شمار می‌آمده است. منبع اصلی دانسته‌های ما در مورد این دولت کوچک هزارۀ اول ق.م، کتیبه‌های میخی آشوری است. مکان‌یابی این سرزمین و دولت کوچک نیمه نخست هزاره اول ق.م طی یک سدۀ گذشته محل مناقشه و بحث پژوهشگران متعددی بوده است. در مقاله حاضر ب...

دولت طولونیان (254-292ق) از جملۀ دولت های کوچکی بود که در دوران ضعف و تجزیۀ خلافت عباسی در سرزمین باستانی مصر پاگرفت. از آنجا که هردولتی برای ادارۀ قلمرو خویش نیازمند نظام دیوانی کارآمدی است، امرایطولونی، به ویژه احمد و خمارویه، نیز علاوه بر حفظ دیوا ن ها و سازمان های موجود که به تدریج از آغاز ورود اسلام در مصر شکل گرفته بود، اقدام به تأسیس دیوان ها و سازمان های جدیدی کردند. در این نوشتار سعی ش...

حساسیت سنجه های سیمای سرزمین به عامل مقیاس یکی از اصلی ترین چالش های پیش رو در مطالعات اکولوژی سیمای سرزمین و کمی سازی الگوهای مکانی به شمار می آید. مطالعه حاضر نیز در این راستا با استفاده از شاخص فراکتالی به بررسی اثر مقیاس بر حساسیت سنجه های سیمای سرزمین در بخش هایی از مناطق دشتی شمال کشور (پیرامون شهر ساری) پرداخته است. با پردازش تصاویر ماهواره ای لندست 8 (سنجنده oli)، نقشه طبقات کاربری/ پوش...