ابتدا پیشینه ی مختصری از اعداد و حروف و انواع عدد – نمادین و غیر نمادین – ذکر شده، سپس شواهدی از کاربرد اعداد و حروف در دوره های مختلف شعر فارسی ذکر شده است. در چهار فصل بعد اهداف خاقانی و انوری دسته بندی شده که هر دسته خود شامل زیرمجموعه هایی است که بحث و بررسی شده است و سپس بسامد اعداد در قصاید هر دو شاعر و همچنین چگونگی بهره گیری خاقانی وانوری از حروف و بسامد حروف مختلف در شعر این دو، آمده ا...

تولید کلمات در زبان فارسی و ساخت دستخط به کمک اتصال حروف دست نوشته، یکی از موضوعات جالب و کاربردی می باشد، به طوری که راهبردهای جدیدی را در زمینه تشخیص حروف دست نویس فارسی و همچنین تصدیق صحت دستخط افراد مختلف، مشخص می کند. در این مقاله به ساخت دستخط افراد از دستخط های قبلی آنها بر اساس اتصال حروف، پرداخته شده است. برای این منظور در ابتدا به کمک استخراج نقاط کنترلی حروف فارسی، برخی از عادت های ن...

رفع ابهام معنایی از کلمات در بافت یکی از مهم‌ترین چالش‌ها در حوزۀ پردازش زبان طبیعی و زبان‌شناسی رایانشی است. در این میان حروف اضافه، به‌خصوص در زبان فارسی، در پژوهش‌های مربوط به رفع ابهام معنایی همواره نادیده انگاشته شده‌اند. ازاین‌رو، پژوهش حاضر قصد دارد با ارائۀ الگوریتمی جدید مبتنی بر قالب‌های معنایی، سامانه‌ای قاعده‌مند جهت رفع ابهام معنایی از حروف اضافه «از»، «در»، «با» و «تا» در زبان فار...

در این مقاله، روشی برای بازشناسی برخط حروف مجزای دست نویس فارسی ارایه می شود. در روش پیشنهادی برای بازشناسی حروف مجزای دست نویس فارسی، از دانش مربوط به بدنه اصلی و ریزحرکات به طور همزمان و به منظور اعتبار بیشتر تعیین کلاس خروجی استفاده شده است. در این تحقیق حروف مجزای دست نویس فارسی بر اساس تشابه بدنه اصلی در 18، و بر اساس تشابه ریزحرکات در 11 گروه، گروه بندی می شوند. با توجه به روش پیشنهادی ار...

در این پژوهش حروف اضافه ساده فارسی و نیز پس اضافه، پس اضافه حالت و پس اضافه های قیدی زبان کرهای بیان می شود سپس با مثالهایی برای هرکدام از آنها، انواع صورت و کاربردشان را مشخص می کنیم. پیکره بررسی این پژوهش دو کتاب است که یکی از فارسی به کرهای ترجمه شده و دیگری از کرهای به فارسی ترجمه شده است، هر دو کتاب به طور تصادفی انتخاب شدند و تعداد و کاربرد حروف اضافه و پس اضافه مورد استفاده در آنها بررسی...

از میان دانشمندانی که در کنار تفسیر معانی و مضامین آیات، به مباحث بلاغی و زیباشناختی آیات عنایتی خاص داشته، زمخشری (متوفّای 538 ق) است که تفسیر وی آمیزه‌ای از مباحث دستوری و بلاغی بوده و به عبارتی، «قوانین نحوی» را در کشف وجوه زیبایی آیات قرار داده است. پژوهش حاضر در تلاش است با تکیه بر روش توصیفی‌ـ تحلیلی، دیدگاه‌های بلاغی صاحب کشّاف از حروف جاره را دسته‌بندی و مورد واکاوی قرار دهد. این بررسی نش...

مسجد جامع گناباد، یکی از سه مسجد باقیمانده­ی دو­ایوانی خراسان به سبک رازی و از یادگارهای عصر خوارزمشاهی است. تزیینات این مسجد، شامل آجرکاری در تزیینات هندسی، کتیبه و گچ­بری در تزیینات گیاهی است. مقاله حاضر به تببین تزیینات آجری و گچ­بری و مطالعه آرایه‌ها و تحلیل بصری کتیبه­های ایوان جنوبی مسجد پرداخته است. حروف و کلمات کتیبه‌های مسجد جامع گناباد در قالب چه ساختار و نظامی و بر چه مبنایی طراحی شد...

با خارج شدن زبان‌های ایرانی میانه از ساختار تصریفی زبان‌های ایرانی باستان، تغییراتی در آن‌ها روی داد تا عملکرد اجزای ازمیان‌رفته یا ضعیف‌شدۀ این زبان ها به نحوی توسط اجزایی دیگر جایگزین شود. از جملۀ این تغییرات تقویت نقش حروف اضافه در کنار شکل­گیری گونه­هایی جدید از آن‌ها بود. ساختارهای اضافی در دورۀ میانه شامل گروهی اند که مستقیماً از دوران باستان به میانه رسیدند و نیز مجموعه ای دیگر که در دورۀ...

آثار و بناهای ایران در دوران سلجوقی با انواع کتیبه های کوفی و ثلث آراسته شده اند. در میان این آثار، ظروف فلزی جلوه گاه یکی از منحصر بفردترین تحولات خط کوفی و ثلث در هنر دوران اسلامی است. در این پژوهش ابتدا به منظور شناسایی این ظروف، حوزه تاریخی و جغرافیای فلزکاری ایران در دوران سلجوقی معین شده است. در مرحله بعد، ظروف شناسایی شده در نه دسته طبقه بندی شده و خطوط کوفی و ثلث نگاشته شده بر آن ها با ...