نظریه روان کاوی فروید، یکی از نظریات مهم در قرن نوزدهم بوده که تأثیر شگرفی در تربیت داشته است. این نظریه از منظر روش، بر روش تجربه گرایی در غرب تکیه دارد و از منظر ماهوی، با مکتب مادی گرای اومانیسم هم سان است. نظریه پیش گفته دو رکن اساسی دارد؛ یکی ساختهای سه گانه ذهنی و دیگری حالات سه گانه‌ روانی. به باور فروید، از میان ساخت های سه گانه ذهنی، نهاد برترین و بنیادی ترین ساخت است و منبع انرژی های ...

ادیسه‌ی هومر یکی از داستان‌های حماسی منظوم جهان است که از دیدگاه‌های مختلفی قابل نقد و بررسی می‌باشد. در رهگذر نقد ادبی، با بررسی روان‌شناسانه و کیمیاگرانه‌ی ادیسه، جنبه‌های مبهم و ناشناخته‌ی این اثر حماسی کشف و روشن خواهد شد. ادیسه هومر شرح داستان اولیس، قهرمان یونانی است که می‌خواهد از جنگ تروا به خانه و سرزمین خود بازگردد ولی و در راه بازگشت درگیر ماجراهای بسیاری می‌شود و خطرات و تجربیات مت...

نظریه ی کهن الگو که کمتر از یک قرن قبل، توسط یونگ در روان شنا سی تحلیلی مطرح گردید، به بررسی جنبه های ناخودآگاه جمعی در بشر می پردازد و رفتار افراد را بر اساس آن مورد تحلیل قرار می دهد. از بین کهن الگو ها، نقاب و سایه، با مفهوم خاص خود در خور توجه هستند. نقاب، در واقع شخصیت بیرونی فرد است که با آن در اجتماع حضور می یابد و سایه، شامل تمام غرایز بدوی و حیوانی ماست، که سعی در پنهان کردن آن دار...

کهن الگو تجربیات مشترک همة انسان ها است که از گذشته ها ی دور در ناخودآگاه جمعی آن ها باقی مانده است. به دلیل فراوان بودن تجربیات انسانی نمی توان تعداد کهن الگوها را مشخص کرد؛ اما شاخص ترین کهن الگوها عبارت اند از آنیما، آنیموس، خود، پرسونا، سایه، پیر فرزانه و مادر. ایثار یکی از مهم ترین کهن الگوها است که در ناخودآگاه جمعی بیشتر انسان ها نهادینه شده است. از دیدگاه روان کاوان، ایثار یکی از مکانیز...

ناخودآگاه جمعی از برجسته‎ترین اکتشافات یونگ در حیطۀ ناخودآگاهی روان آدمی است که میان تمامی اقوام و ملل و مذاهب، مشترک و دارای محتویاتی یکسان است. از برجسته‏ترین محتویات ناخودآگاه جمعی «فرایند فردیتِ روانی» است که به موجب تحقیقات گستردۀ یونگ، از یک‎سو در خواب ها و رؤیاهای شبانه متجلی می‏شود و در جامۀ نمادهای مختلف، راه فردیت و کمال روانی را به فرد می‏نمایاند و از سوی دیگر، درون مایۀ سمبلیک بسیاری...

مفهوم ناخودآگاه جمعی ، بیش از یک قرن است که مورد پژوهش علمی قرار گرفته است. ناخودآگاه جمعی برای اولین بار از سوی کارل گوستاو یونگ مطرح شد و منظور او ، آن بخش از روان انسان هاست که به دلیل زیستِ طولانی مدت در کنار یکدیگر به صورت مشترک شکل گرفته و از نسلی به نسلی دیگر قابل انتقال است. یکی از عناصر تشکیل دهنده ی ضمیر ناخودآگاهِ جمعی، کهن الگوها هستند. کهن الگوها به مفاهیمی اطلاق می شوندکه از مواجهه ...

آرکی تایپ یکی از نظریه های مدرن در ادبیات و مبتنی بربحث های روان شناختی است و بر اساس آرای روان شناس معروف سوئیسی کارل گوستاو یونگ بنا شده است. دراین نوع ادبی به مطالعه و بررسی کهن الگوهای اثر می پردازند و نشان می دهند که چگونه ذهن شاعر و نویسنده، این آرکی تایپ ها را که محصول تجربه های مکرر بشر است و در ناخودآگاهی جمعی وی به ودیعه گذاشته شده، جذب کرده و آن ها را به شیوه ای نمادین در آثار خود بر...

این نوشتار تحقیقی پیرامون رویا در کتاب های برجسته ی عرفانی و حماسی ادبیات فاریسی با هدف مطابقت اندیشه ی عرفان و حماسه پردازان با اندیشه های روان شناسان می باشد؛ و از این طریق به بررسی داستان هایی (در منابع مورد نظر ما) که بوسیله ی رویا پیش می رود پرداخته است. در این نوشتار از روش کتابخانه ای استفاده شده که طی آن با تعدادی سوال پیش تعیین شده و به هدف بررسی موضوع مورد نظر، از منابع و مآخذ موجود د...

فرا واقعگرایی یا سورئالیسم یکی از جنبش های قرن بیستم به شمار می رود که در هنر و ادبیات تحولی بزرگ بوجود آورد. این جنبش که محصول تغییرات بعد از جنگ جهانی اول می باشد زمانی رخ داد که نظریه های فروید ،روانشناس اتریشی ،درباره ی ضمیر ناخودآگاه ,رویا و واپس زدگی ،فرهیختگان اروپا را به خود مشغول کرده بود ،سورئالیسم اساس پیدایش خود را بر پایه ی نظریات فروید در خصوص ضمیر ناخودآگاه استوار ساخت.سورئالیست ...

زیگموند فروید رؤیا را محصول امیال سرکوب شده انسان می داند که تا ضمیر ناخودآگاه پس رانده شده اند، ولی در رؤیا مجال ظهور پیدا می کنند. در جهان اسلام، فلاسفه اسلامی، از جمله ملاصدرا، نیز کم وبیش به رؤیا پرداخته و درباره آن بحث کرده اند. هر چند نگاه فروید به رؤیا با نگاه ملاصدرا تفاوت بسیار دارد، برخی تشابهات میان دیدگاه این دو متفکر قابل ردیابی است. در این مقاله نشان داده شده است که فروید و ملاصدر...