این مقاله به یکی از تفاوت های مهم فیلسوف و عارف می پردازد و آن اینکه اولی در جستجوی معرفت در باب «هستی» و وجود است و دومی در پی وصول به «نیستی» و عدم. اما آیا جستجوی «نیستی» می تواند معنای محصلی داشته باشد؟ در این مقاله می کوشیم تا معنای نیستی را از دیدگاه دو عارف بزرگ شرق و غرب، مولوی و اکهارت، که همزمان بودند و به دو دین ابراهیمی اسلام و مسیحیت معتقدند، روشن کنیم. بررسی رابطۀ این دیدگاه با نظ...

بررسی تأثیر موقعیت ارتباطی بر انتخاب راه بردهای ادب   در مکالمه های دانش آموزان دختر دبیرستانی در بیرجند       عباسعلی آهنگر [1]   بتول اشرفی [2]     تاریخ دریافت: 11/10/89   تاریخ تصویب: 19/4/91   در مکالمه های دختران دبیرستانی در شهرستان بیرجند، تفاوت هایی در شیوه استفاده از راه بردهای ادب در موقعیت های ارتباطی مختلف دیده میشود. در پژوهش حاضر، راه بردهای ادب مورد استفاده در پیکرهای از مکا...

یکی از جوانب مهم نظام های اجتماعی که در جهت دهی و هویت بخشی به آنها اهمیت دارد، اهداف و به تبع آن شاخص های ارزشیابی عملکرد آنها است. در نوشتار پیش رو، پژوهشگران با بهره گیری از منابع ارزشمند «نهج البلاغه» و «غررالحکم و دررالکلم» و با استفاده از روش تحلیل محتوا، شاخص های ارزشیابی را استنباط کرده و بر مبنای مدلسازی ساختاری ـ تفسیری ارتباط آنها با یکدیگر را تبیین و سطح بندی نموده اند. جامعه آماری ...

دیوید هیوم، از فیلسوفان تجربه‌گرا، با رصد خاستگاه تصورات و اعتقادات، مفادشان را توضیح می‌دهد؛ زیرا به اعتقاد او بر پایه اصل نسخه‌برداری، تصور و اعتقادی که خاستگاه مبهمی داشته باشد و نتوان آن را به انطباع مشخصی بازگرداند، محتوای مشخصی ندارد و پوچ است. هیوم همین رویکرد را در تبیین منشأ و مفاد اعتقاد به نفس/خود/ روح آدمی پی می‌گیرد و به این نتیجه می‌رسد که اعتقاد به نفس، نه امری عقلی و نه شهودی (م...

این پژوهش به بیان و بررسی تطبیقی الهیات سلبی از دیدگاه دو اندیشمند شرقی و غربی به نام قاضی سعید قمی و افلوطین پرداخته است. قاضی سعید بر مبنای مطلق و غیب الغیوب بودن ذات خدای متعال، او را بی اسم و رسم و غیرقابل شناخت می داند و معتقد است آن ذات نهان به گونه ای است که اعتبار هیچ کثرتی از جمله کثرت صفات در آن ممکن نیست و اسماء خدای متعال مرتبه ای از مراتب هستی و تجلیات آن ذات نهان اند که وجودشان بر...

بحثِ «الهیات‌ایجابی و سلبی»، دو جریان متقابلی که در طول تاریخ تفکرِفلسفی در باب خدا هر یک متفکران بزرگی را از آنِ خود کرده­اند، بحث از یکی از مهم­ترین وجوه رابطة معرفت­شناختی انسان و خداست. مقالة‌حاضر به بحث از تلقی "مایستر اکهارت" (Meister Eckhart) (حدود1260-1328م)، عارف بزرگ مسیحی، در باب این دو رویکرد ایجابی و سلبی می­پردازد. در این مقاله، در ابتدا باتوجه به تعابیر اکهارت هر دو الگوی‌سلبی و ا...

الهیات سلبی به عنوان یکی از موضوعات محوری در رویکردهای الهیاتی، در دوره­های اخیر توجه بسیاری از اندیشمندان را به خود معطوف داشته است. این مسأله در عرصة کلام و فلسفه مورد توجه است، اما با توجه به رویکردی که عارفان در بحث شناخت حق تعالی دارند، مسأله­ای درخور تأمل و بررسی در حوزة عرفان نیز هست. این رویکرد بر دو عنصر اصلی، یکی عدم توانایی عقل در شناخت خداوند، و دیگری عدم امکان سخن گفتن از خدا استوا...