این پژوهش با بررسی یکی از فراگیرترین دوره­های بارشی کشور در سال­های گذشته (روزهای 6/8/1381 تا 5/10/1381)، به تحلیل همدید و دینامیک سنگین­ترین خوشه بارش این دوره (15/9/1381 تا 20/9/1381) با رویکرد محیطی به گردشی می­پردازد. در این دوره بیش از 60 درصد از ایستگاه­های کشور شاهد بارش چشمگیری بودند و رویدادهای بارشی سنگین متعددی نیز در سواحل جنوبی خزر ثبت شدند. بعد از ترسیم نقشه­های همبارش روزهای مورد...

در این پژوهش رابطه بین بارش­های پاییزی ایستگاه­های منطقه غرب و شمال­غرب کشور با الگوی پیوند از دور دریای شمال-خزر در یک دوره آماری 29 ساله (2005-1977) مورد محاسبه و تحلیل قرار گرفته است. نتایج حاصل از تحلیل همبستگی بین شاخص الگوی پیوند از دور دریای شمال-خزر و بارش­های پاییزی ایستگاه­های منطقه غرب و شمال­غرب کشور نشان داد که فاز مثبت الگوی پیوند از دور دریای شمال-خزر با دوره­های افزایش بارش و فا...

در این پژوهش میزان تأثیر دمای سطح آب دریای خزر(sst) بر بارش فصلی نواحی شمالی و جنوب غربی ایران مورد ارزیابی قرار گرفت. دوره های گرم، سرد و پایه(شرایط معمولی دمای سطح آب دریا) تعریف و میانه بارش در هر دوره(به ترتیب rw ،rc ،rb ) محاسبه و از مقادیر نسبت های rw/rb, rc/rb, rc/rw، و به منظور ارزیابی میزان تأثیر این شرایط بر بارش استفاده شد. روشن گردید که سردی بیش از معمول سطح دریای خزر در زمستان منجر...

چکیده: دریای خزر با مساحت 378 هزار کیلومتر مربع بعنوان بزرگترین دریاچه دارای ارزشمند‏ترین ذخایر آبزیان و تأمین کننده بیش از 80 درصد خاویار جهان شرایط خاصی را از لحاظ اکولوژیکی و تنوع زیستی پشت سر می‏گذارد. در کمتر از 14-12 سال تعداد ماهیان بالغ و تولید خاویار دریای خزر به صفر خواهد رسید. کنوانسیون محیط زیست دریای خزر (کنوانسیون تهران)، پس از 8 سال مذاکره میان دولتهای ساحلی، با نظارت و مشارکت ...

ماهی کفال طلایی (Liza aurata) یکی از ماهیان اقتصادی دریای خزر است و آگاهی از رژیم غذایی آن در تعیین نقش زیست محیطی  این گونه و درک موقعیت آن در ساختار شبکه غذایی دریای خزر ضروری است. از این رو هدف این مطالعه، بیولوژی تغذیه ماهی کفال طلایی و اولویت رژیم غذایی آن در دو فصل پاییز (دوره تولید مثل) و ابتدای بهار (دوره غیرتولید مثل) سواحل جنوبی دریای خزر بود. همچنین روابط بین شاخص­های زیستی (وزن و طو...

محیط زیست دریای خزر در اثر بهره برداری عظیم انسانی و تخلیة مقادیر زیادی از فاضلاب های شهری، صنعتی و کشاورزی تحت فشار بسیار زیاد است. مواد زاید ناشی از فعالیت انسانی به دریای خزر ریخته شده و محیط زیست دریایی و اکوسیستم دریای خزر را تهدید می کنند. ورود مقادیر عظیم آلاینده ها به دریای خزر به لزوم شناخت فیزیکی شیمیایی آب این دریا اهمیت خاصی می دهد . در این مقاله خصوصیات ph در مجاورت ایران و در آبها...

هدف این مقاله بررسی روند تغییرات سطح آب دریای خزر در طی سیزده سال گذشته به کمک ارتفاع سنجی ماهواره ای است. داده های ارتفاع سنجی از طریق ماهواره های topex/poseidon و jason-l تامین و از داده های تاید گیج های ساحلی بندر انزلی، بندر صدرا و بندر نوشهر برای کنترل نتایج حاصل از ارتفاع سنجی ماهواره ای مورد استفاده قرار گرفته اند. عمدة دستاورد های این مطالعه که در مقاله حاضر ارائه خواهد شد، به شرح ذیل ا...

شرق دریای خزر در نیمه دوم قرن نوزدهم از اهمیت استراتژیکی ویژه ای برخوردار بود و با توجه به گسترش استعماری روس و انگلیس در منطقه و تهدید منافع یکدیگر اهمیت این منطقه دوچندان شد. روسها برای دستیابی به هند و انگلیسها برای جلوگیری از پیشروی روسیه به سمت هند، درصدد گسترش نفوذ خود در شرق دریای خزر برآمدند. عوامل تحریک کننده روس ها برای اتخاذ چنین تصمیمی در دو بخش قابل بررسی است. رقابت با انگلستان و ه...

مناطق ساحلی به علت برخورداری از منابع غنی، همواره در معرض بهره برداری بی رویه قرار داشته اند. مدیریت یکپارچۀ مناطق ساحلی نه تنها به کاهش مشکلات زیست محیطی سواحل و دریا کمک می کند، بلکه سبب تسریع روند اجرای سیستم حکمرانی خوب در مناطق ساحلی می شود. مشکلات مناطق ساحلی بدون راه حل های جامع، فراگیر، مشارکت همگان و گروه های ذی نفع حل نمی شود. مدیریت یکپارچۀ مناطق ساحلی دریای خزر فرایندی مربوط به حکمر...

دریای خزر، به‌دلیل وجود منابع عظیم نفت، از مناطق حائز اهمیت در جهان محسوب می‌شود. استخراج نفت و حمل‌ونقل دریایی آن در دریای خزر، به‌طور چشمگیری در حال افزایش است. از سوی دیگر، عمده‌ترین آلودگی دریای خزر، آلودگی نفتی ناشی از بهره‌برداری و حمل‌ونقل نفت می‌باشد. آگاهی از اثرات مخرب آلودگی نفتی،‌‌ ضرورت اتخاذ راهکارهای لازم جهت پیشگیری، مقابله و آمادگی منطقه‌ای در برابر این آلودگی را مطالبه می‌کند....