چکیده از گریزگاه­های ادبا در بیان دیدگاه­های سیاسی، اجتماعی و اخلاقی، خلق داستان­هایی با شخصیت­های حیوانی است که هر کدام از آن حیوانات نماینده و نماد قشر خاصی از جامعه و دارای خصوصیات اخلاقی و رفتاری هستند که به شاعر در شخصیت­پردازی داستان­ها و رسیدن به اهدافش کمک می­کنند. این داستان­ها که در ادبیات فارسی افسانه­ی تمثیلی نامیده می شود، در اشعار احمد مطر شاعر منتقد معاصر جهان عرب حضور گسترده­ای ...

روضۀ خلد مجد خوافی که به تقلید از گلستان سعدی در هجده باب نگاشته شده است مشتمل بر حکایات کوتاه، نغز، عبرت آموز، تعلیمی و تمثیلی می باشد. هدف این پژوهش بررسی حکایات روضۀ خلد از نظر تمثیل است. در این بررسی ابتدا به تحلیل تمثیل در حکایات روضۀ خلد پرداخته شده است و سپس شخصیت های تمثیلی در این حکایات مشخص شده اند. روش تحقیق در این پژوهش توصیفی ـ تحلیلی است. با توجه به بررسی تمثیل در حکایات روضۀ خلد ...

تمثیل حاوی آگاهی خردمندانه و تجربۀ عقلانی است که شاعران و نویسندگان برای بیان اندیشه­ها و افکار خود غالباً قالب حکایات تمثیلی را برگزیده و دست به خلاقیت زده­اند. عصر رواج تمثیل، در تاریخ ادبیات ایران، عصر غلبۀ عقلانیت وآگاهی عقلی است. شاعران و نویسندگان تمثیل را بهترین ظرف برای بیان افکار و اندیشه­های فلسفی، عرفانی ودینی واخلاقی خود یافته­اند چرا که در بسیاری از مقوله­ها بیان مطلب جز از طریق مثا...

مقامات حمیدی مجموعه‌ای است از داستان­های کوتاه تمثیلی که در هر کدام از آنها، یک موضوع عرفانی به صورت تمثیلی مورد بحث قرار می‌گیرد. این مقاله حکایت جنون را با توجه به معماری داستان و هندسه ساختاری آن، مأموریت ذاتی اثر و کردار گفتاری- نوشتاری سراینده، به صورت کمّی تشریح می‌نماید و در پایان به این نتیجه می‌رسد که نویسنده در این کتاب تعلیمی با تبحر خاصی انسجام متن را با هنر و مهارت درآمیخته و پند و ...

عبدالرحمان جامی شاعر و نویسنده ی قرن نهم هجری و خاتم الشعرای زبان فارسی در غزلسرایی پیرو لسان الغیب حافظ شیرازی است. وی با حجم وسیعی از غزلیات در استقبال از شعر حافظ توانسته است به پاره ای از مضامین و اوزان غزل حافظ نزدیک شود. در بررسی تطبیقی غزلیات حافظ و جامی تأثیرپذیری از او در حوزه ی صورت و معنی به نحو چشمگیری دیده می شود. نگارنده ی این پژوهش سعی کرده با مطالعه ی غزلهای این دو شاعر به بررسی...

 مرزبان‌نامه یکی از کتب مهم ادب پارسی و از جمله شاهکارهای نثر به شمار می‌رود، که با انشایی مصنوع و مزّین و در عین حال در اغلب موارد به طرزی ساده، بسیار فصیح و زیبا نگارش یافته است. این اثرِ ارزنده، توسّط مرزبان بن رستم بن شروین، یکی از شاهزادگان طبرستان، به گویش طبری به رشتۀ تحریر درآمده و در قرن ششم و اوایل قرن هفتم، به دست نویسنده و ادیب گرانقدر، سعدالدیّن وراوینی از لهجۀ طبریِ باستان به زبان فارس...

از آن جا که روحیه ی حاکم بر جبهه ها در روزهای پر تلاطم جنگ روحیه ای عرفانی و معنوی بود شاعران جنگ نیز با همان دیدگاه به توصیف شهیدان و صحنه های دفاع مقدس پرداخته اند و مناسبت ترین زبان برای بیان این مضامین زبان نماد است. این نمادگرایی شاعران مقاومت به معنای ذهنیت گرایی محض نیست) آنان با نماد گرایی عواطف و نگرش شان را به تصویر کشیدند بنابراین باید جایگاه شعر و ادبیات مقاومت مورد تحلیل و بررسی قر...

سبک شناسی بخش پیچیده و گسترده ای از دانش های ادبی و انسانی است که پژوهشگر را به تشخیص و تمیـز میـان گونه های مختلف بیان در ادب یک ملت و چگونگی آنها قادر می سازد.از جمله آثار ارزنده ی قرن ششم، آثار فارسی سهروردی حکیم متألّه ی اشراقی است.آثار فارسی و رمزی سهروردی به عنوان یکی از شاخص ترین آثار زبان فارسی در عرصه ی تألیفات عرفانی است و جزء لطیف ترین نثرهای عرفانی می باشد.سهروردی با بهره گیری از تمث...

یکی از مسایل مهم در حوزة فلسفة ذهن معاصر، مسألة «اذهان دیگر» است که امروزه با دو رویکرد معرفت شناختی و مفهومی از آن بحث می شود. در این مقاله پس از توضیح صورت مسأله در دو رویکرد یاد شده و مروری بر تاریخچة آن، بر مسألة معرفت شناختی اذهان دیگر متمرکز شده، به بررسی یکی از پاسخ های ارایه شده به آن یعنی راه حل تمثیلی خواهیم پرداخت. مبنای اصلی این پاسخ آن است که ما می توانیم با تعمیم استقرایی حالات ذه...

سندبادنامه نوشته محمد بن علی ظهیری سمرقندی از نوع ادب تمثیلی است که با نثری مصنوع در قرن ششم نگاشته شده است. این کتاب شامل یک داستان اصلی و سی و سه داستان کوتاه فرعی است. این حکایات در موضوعات مختلفی چون مکر و دسیسه زنان، شاهان و شاهزادگان و حیوانات سخن گو و... و متضمن مسائل اخلاقی صریح و روشن است. در این پژوهش، پس از تقسیم داستان ها از نظر موضوع و درون مایه، عناصر دیگر داستان از جمله شخصیت، زم...