امیر هوشنگ ابتهاج (سایه)، شاعری چیره ­دست و توانا و از درخشان ترین چهره های غزل سرای معاصر است. او در هر دو شیوه شعر سنّتی و شعر نیمایی طبع­آزمایی کرده است؛ بنابراین طبیعی است که غزل­سرایی او از تبحّرش در زمینۀ سرودن شعر نیمایی متأثّر شود تا جایی که در شمار یکی از بهترین سرایندگان غزل نو قرار گیرد. از سوی دیگر غزل چه سنّتی باشد چه نو، یکی از انواع شعر است و  می­توان آن را در پنج حوزۀ عاطفه، زبان، ت...

در نوشتار حاضر، به واکاوی پیوندهای موجود میان اندیشه عرفانی و جنبه های زیباشناسانه متون عرفانی پرداخته شده است. به عبارت دیگر، این مقاله در پی معرفی بسترهای فکری ای است که از متون عرفانی آثاری هنری ساخته اند. اهمیت این بسترها را باید در دخالت آگاهانه یا ناآگاهانه آنها در فرآیند آفرینش متون پیگیری کرد، چنانکه حتی متونی همچون مقالات، تذکره ها، نامه ها و متون تعلیمی صوفیه را نیز به آثاری شاعرانه ت...

ترجمۀ تفسیر طبری، فراهم آمده در زمان سامانیان، قدیمی‌ترین ترجمۀ فارسی قرآن و از قدیمی‌ترین کتب نثر فارسی است. بررسی ویژگیهای نثر این کتاب که مطابق با نثر معیار آن روز و دور از حالت روایی و شاعرانه است، می‌تواند به خوبی بیانگر زبان نثر اوایل دورۀ فارسی دری باشد. در این مقاله‌ ما به بررسی شش ویژگی افعال متعدّی، پیشوند در فعل، مجهول و انواع آن، صیغۀ دعایی، لازم یک شخصه و استعمال افعال متروک و مستعم...

بیدل دهلوی از شاعرانی است که شگرد سبکی و زبانی خاص خود را دارد. وی در مواردی با شکستن معیارهای مرسوم و با دور شدن از اصول حاکم شعر، زبانی متفاوت عرضه می‌دارد. هنجارگریزی‌های صرفی و نحوی او در غزلیاتش جالب توجه، بررسی هر یک آنها بیانگر خلاقیت زبانی و ادبی او است و این شگردها در‌کنار دیگر تصاویر شاعرانه شعر او را تخیلی‌تر نهاده است. در این مقاله سعی شده است به ساختارهای جدید نحوی در اشعار بیدل اش...

این پژوهش درباره‌ی صفات ادبی و شاعرانه (رنگارنگ) در اشعار محمدعلی بهمنی  با هدف بررسی دقیق تعداد بیست و پنج غزل از اشعار محمدعلی بهمنی، در زمینه موصوف و صفت‌های ادبی بوده و حاصل این یافته‏ها بسامد و تکرار واژه‏ها و آرایه‏هایی شده است که راه بیان احساسات شاعر را فراهم کرده و مشخصه و سبکی خاص به شعر او بخشیده، صورت گرفته است، روش‏شناسی پژوهش بنیادی ـ تحلیلی و ابزار گردآوری داده‏ها فیش‌برداری بوده...

مغازی‌ها‌ آثاری هستند که علاوه بر "غزوه­"ها­، روایتگر زندگانی و "سریه"های زمان پیامبرند. "مغازی­النبی" اثر "یعقوب صرفی"، دربرگیرندۀ همۀ بخش­های زندگانی پیامبر است و نمونۀ ویژه‌ای از مغازی منظوم در ادب فارسی است که در گمنامی مانده است؛ پژوهش حاضر که حاصل بررسی چهار نسخۀ خطی و تصحیح آن‌هاست، ضمن پرداختن ­­­به زندگی‌نامه نویسی در جهان اسلام و انواع آن، جایگاه مغازی در ادبیات و معرفی صرفی و آثار او...

سینما، هنری رویاآفرین و دگرگون کننده نسبت میان ذهنیّت و عینیّت، واقعیّت و خیال است. روایت بازتولید شده زندگی انسان ها، در قالب سیر داستانی یا مستند، درآمیخته با جهان بینی فیلم ساز. در میان دسته بندی های سینمایی، سینمای شاعرانه بیشترین سهم را در برانگیختن ذهنیت مخاطب و پرورش نیروی تخیل او دارد. پدیده فیلم شاعرانه، مبتنی بر نوعی نگاه رؤیا گونه و بازآفرینی جهانی دگرگون و ویژه نسبت به جهان واقعیت است....

چکیده: شعر را به این خاطر به عنوان یک هنر بر می شمارند که شاعران با شگردها و تمهیدات ویژه زبانی به آرایش سخن می پردازند و با نیروی خیال و آفریدن تصاویر هنری، زبان را از ساخت عادی خارج می کنند تا به زبانی به نام زبان شعر دست یابند. از طرف دیگر زبان شعر زبانی آهنگین است که از آوای نظم قافیه و ردیف، موسیقی بیرونی و درونی شعر حاصل می شود. در نتیحه شاعر به کمک همه این موارد تجربه های عاطفی خود ر...

تحلیل حس چشایی در آثار مولوی   طاهره کریمی [1]   ذوالفقار علّامی مهماندوستی [2]   محبوبه مباشری [3]     تاریخ دریافت: 29/5/92   تاریخ تصویب: 20/8/92   چکیده   حس چشایی یکی از پرکاربردترین حواسی است که در آثار مولوی برای نمایاندن تمامی ساحت­های مادی و روحانی استفاده شده و واژه­های دیگری از خانوادۀ آن در بازتاب این معانی به شاعر یاری رسانده است. نوعِ زندگی صوفیه و توجه بیش از حد آنها به تقلیل طعام،...

میرزا محمد تقی، متخلص به بهار، شاعر، نویسنده، روزنامه نگار و پژوهشگری است که آثاری به نظم و نثر از خود به یادگار گذاشته. اشعار بهار، ساده، پرشور، گرم وصمیمی است که در آنها، شاعر مضامین شعری خود را همراه با تصاویر شاعرانه ی زیبایی ارائه کرده. نیروی تصویرآفرینی همیشه نشانه ی شاخص یک شاعر است. بنابراین، مقاله ی حاضر به بررسی تصاویر شاعرانه (تشبیه واستعاره)، در شعر بهار اختصاص یافته است. در این مقا...