مطالعات زبان شناسی شناختی، و به تبع آن شعرشناسی شناختی ، برخاسته از مطالعات پژوهشگرانی است که به مطالعه ی رابطه ی میان زبان و ذهن علاقه مند بوده اند و منتقد نظریه هایی به شمار می رفتند که الگوی زبانی را ساختاری گسسته از جهان خارج ار زبان و مختص زبان می دانستند. به باور ایشان مطالعه ی ساختار های زبانی باید با جهان خارج از زبان مرتبط باشد و اصول کارکردهای شناختی حاکم بر مطالعات زبانی نیز زیر مجمو...

هدف: این پژوهش با هدف مقایسه ویژگیهای زبان شناختی دانش آموزان تیزهوش و عادی انجام گرفت. روش: تحقیق حاضر از طرحهای علی – مقایسه ای است و جامعه آماری آن را دانش آموزان تیزهوش و عادی دختر در پایه های اول تا سوم ابتدایی شهر اصفهان در سال تحصیلی 87-1386 تشکیل دادند که در محدوده سنی شش تا هشت سال و یازده ماه بودند. از طریق نمونه گیری چند مرحله ای از بین نواحی مختلف آموزش و پرورش شهر اصفهان، با استفاد...

مفهوم «ربا» یکی از مفاهیمی است که در طول تاریخِ جهان اسلام مورد توجه طیف‏های گوناگونی از اندیشمندان از جمله مفسران، فقها و اخیراً اقتصاددانان اسلامی قرار داشته است. این سه گروه، در مطالعات خویش به شدت درگیر مفهوم ساخت یافته «ربا» که محصول دوره تدوین فقه است، شده اند. این در حالی است که جای خالی پژوهشی که بتواند با غلبه بر «فاصله تاریخی از زبان عصر نزول»، به بازسازی مفهوم «ربا» متناسب با عصر نزول ...

به رغم مطالعات بسیاری که با هدف توصیف مسائل زبان شناختی زبان های ایرانی انجام گرفته­اند، مسائل معنی شناختی و مردم­شناختی این زبان ها تا حدی مورد غفلت بوده­است. این مسأله به ویژه در مورد زبان ها و گویش­های غرب کشور مصداق پیدا می­کند. مطالعۀ حاضر در پی آن است تا با بهره­گیری از مفاهیم نظری موجود در معنی شناسی و انسان شناسی، به ویژه آرای مورداک، واژگان خویشاوندی و مفاهیم مرتبط با آن را در زبان هور...

ماده و ابزار اصلی در مطالعات ادبی- عرفانی را زبان تشکیل می دهد؛ بدین سبب، علم زبان شناسی بیش از هر دانش دیگری می تواند رهیافت های کاربردی را در این زمینه به ادبیات عرضه کند و حاصل این مطالعات، درعین استفاده متقابل این دو رشته از یکدیگر، شکل گیری حوزه ای بینارشته ای باعنوان زبان شناسی ادبی- عرفانی است. یکی از نظریات کاربردی در این میان، نظریه مربوط به پیش انگاشت ها و انگاره های زبانی است که با ب...

زبان¬شناسی شناختی یکی از گرایش¬های جدید علم زبان¬شناسی است که نظریه استعاره مفهومی از نظریات مهم آن می¬باشد. از دیدگاه زبان¬شناسی شناختی، استعاره درک یک حوزه مفهومی از راه حوزه مفهومی دیگر است. حوزه مفهومی که استعاره از آن برمی¬خیزد و دارای مفهومی ملموس¬تر است حوزه مبدأ و حوزه انتزاعی¬تر حوزه مقصد است. در نظریه استعاره مفهومی حوزه مبدأ و حوزه مقصد بهم پیوند می¬خورند و این پیوند در سطح واژگان و ...

در این تحقیق به بررسی اصطلاحات در زبان فارسی پرداخته ایم. ابتدا براساس دیدگاه نانبرگ، ساگ و واسو، اصطلاحات را به دو دستۀ عبارات ترکیبیِ اصطلاحی (بخش ‍پذیر) و عبارات اصطلاحی (بخش ‍ ناپذیر) تقسیم و سپس براساس دیدگاه زبان شناسی شناختی و به طور اخص رویکرد کووکسس، آنها را بررسی کرده ایم. از منظر شناختی ساز وکارهای استعاره، مجاز و دانش متعارف، به عنوان انگیزۀ معنایی در تولید و درک اصطلاحات دخیل اند. د...

هدف از نگاشتن این مقاله بررسی معنای واژه ی «حتی» در فارسی با استفاده از ابزار شناختی موجود در زبان شناسی شناختی می باشد. برای این منظور ابتدا فرهنگ های لغات فارسی مورد بررسی قرار گرفتند تا ضعف آنها در این رابطه (ارائه ی معنا برای «حتی») برای خواننده مشخص گردد و پس از آن «حتی» در بوته ی ساختارگرایی و زایا آزموده شد و عدم پاسخگویی این دو به تحلیل شناختی از معنای «حتی» منجر شد و با مطالعه ی بیش از...

استعاره در دیدگاه سنتی نوعی آرایه­ی ادبی محسوب می­شود. توصیه ارسطو و حکمای مسلمان این است که  کاربرد استعاره باید منحصر در متون ادبی باقی بماند. لیکاف با نقد این دیدگاه بیان می­دارد که استعاره بخش جدایی ناپذیری از فرایند تفکر در انسان است. اندیشه استعاری امری اجتناب ناپذیر، فراگیر و معمولا ناآگاهانه است. استعاره مفهومی در واقع یک قلمرو ذهنی را بر حسب قلمروی ذهنی دیگر مفهوم­سازی می­کند. در این م...

برپایه معنی شناسی تاریخی سنجشی. سرگذشت د«وام واژه » ها را  نیز _مانند واژه های ناب و نژاده در زبان _ می توان کاوید و بررسید و به دست داد. بدین سان. چگونگی راه بردن واژه از زبانی به زبان یا زبان های دیگر اشکار خواهد شد و دگوگونی های که واژه درگشت وگذار خویش یافته است. پدیدار یکی از وام واژه های ایرانی در زبان های تازی و اروپای که سرگذشتی شگفت داشته، واژه «گنج» است. در این جستار، سرگذشت معنی شناخ...