پژوهش حاضر، قصد دارد ابعاد مختلف « سکوت و سخن » را به عنوان یکی از مبادی سلوک اخلاقی و عرفانی در منظومه ی زبانی و فکری سنایی غزنوی بکاود و از آنجا که در آثار عرفانی و حکمی، پیش از سنایی نیز از این مسأله سخن رفته و بویژه "ملامتیّان " روی آن تأکید کرده و در آن موشکافی ها نموده اند، به میراث عرفانی قبل از سنایی نیز، به منزله ی آبشخورهای اصیل و نخستین این اندیشه توجّه شده است. ما سکوت و سخن را در دو...

bbbbb

ادبیات عرفانی قسمتی از میراث منظوم و منثور فارسی است که تحت تأثیر معنوی عرفان اسلامی در تاریخ و تمدن اسلامی به وجود آمده و یکی از موضوعات پژوهشی مورد علاقه مستشرقان بوده است؛ تحقیقات و مطالعاتی که عموماً بر مبنای روش های مطالعاتی غربی تدوین شده و روش هایی که عمدتاً برون دینی بوده اند. از این رو نتایج مطالعات مستشرقان در این عرصه غالباً با نتایج مطالعات مسلمانان متفاوتند؛ چراکه پژوهشگران مسلمان برخ...

غزالی متأثر از تمایلات عارفانه خود، تنها زبان عارفان را کاشف از معانی حقیقی الفاظ و گزاره‌های وحیانی می‌داند. ما در این پژوهش بر آنیم تا مبانی این دیدگاه را تبیین نماییم: وی براساس مبنای وجودشناختی خود، عالم شهادت را به‌مثابه مثال یا حتی سایه عالم غیب معرفی می‌نماید. در بررسی مبنای معرفت‌شناختی غزالی، ارزیابی وی از ابزارهای معرفتی انسان و قلمرو دلالت آنها حکایت از آن دارد که به‌مدد شهود عرفانی ...

نفوذ قرآن و تفسیر قرآن در مثنوی بسیار زیاد است؛ به­گونه‌ای­که مثنوی را به گنجینة تفسیر قرآن بدل ساخته است، امّا در میان تفسیرهای مختلفی که مورد استفادة مولانا بوده تاکنون به تفسیرهای عرفانی چهار قرن اوّل کم‌توجّهی شده است. در این مقاله با تکیه بر تفسیر سهل بن عبدالله تستری (وفات: 283ق) و ابوعبدالرّحمن سُلَمی (وفات: 412ق) نشان می‌دهیم که رویکرد باطنی مولانا به قرآن و شیوۀ تأویل آیات قرآنی در مثنوی، مت...

قیصر امین­پور از شاعران مطرح انقلاب اسلامی و دفاع ­مقدس است. از ویژگی­های شعر قیصر امین­پور وجود اندیشه­های عارفانه در آثارش است. در مطالعه اشعار شاعران معاصر در نگاه اول چنین به نظر می­رسد که شاعران معاصر در اشعار خویش بیشتر به بیان مسایل سیاسی و اجتماعی پرداخته­­­اند و مضامین عرفانی در اشعار شاعران معاصر جایگاهی ندارد. لذا به منظور بررسی جایگاه عرفان و تبیین اندیشه­های عرفانی در آثار قیصر امی...

چکیده بسیاری از عارفان، خاموشی را از اصول سلوک عرفانی دانسته اند.دراین پژوهش کوشش شده است انواع خاموشی ، اسباب تاکید عارفان بر ضرورت خاموشی، کیفیت ارتباط خاموشی با دیگر منازل و مراحل سلوک عرفانی،دلایل روی آوردن عارفان به گفتار و نوشتار به رغم اصل دانستن خاموشی و صور بلاغی خاموشی بررسی و تحلیل شود. این پژوهش با اتکا به آثار عرفانی منثور و منظوم فارسی تا پایان قرن هفتم ، با رهیافتی تاویلی، براس...

امتزاج و آمیختگی اصطلاحات عرفانی و فلسفی و تبیین آن با زبان شاعرانه و هنرمندانه، زوایا و دیدگاه های مختلفی را جهت بررسی و ارزیابی این گونه آثار فراهم می آورد. کاربرد مفاهیم انتزاعی و دشوار حکمی و فلسفی در آثار منظوم عرفانی به طرق و شیوه های مختلفی در قالب حکایت های تمثیلی، داستان های تعلیمی و موعظه های اخلاقی مرسوم بوده است، از آن جا که سنایی هم شاعر است هم صوفی و هم حکیم بنا بر این آثارش را می...