این نوشتار در صدد مقایسه ای گذرا میان تفسیر «الکشاف» اثر ز مخشری و «جوامع الجامع» اثر طبرسی است. تفسیر جوامع الجامع طبرسی که به تأسی از تفسیر کشاف ز مخشری به تحریر درآمده است در عین عنایت به کشاف مطالب مهمی بر آن افزوده و موضوعاتی از آن را نیز پالوده و در نتیجه جوامع الجامع نه خلاصه ای از کشاف بلکه تفسیر مستقل و دارای دیدگاه های مخصوص به خود می باشد. نویسنده، پس از شرح حال اجمالی و تألیفات علام...

بررسی و نقد جایگاه و نقش اسباب نزول در تفسیر »کشاف« اثر جار اللَّه زمخشری (538 ه.ق( است. زمخشری، اعتبار چندانی برای اسباب نزول قائل نیست و واژه ها و کلماتی را برای اسباب نزول به کار برده است که نشانگر تضعیف و بی اعتباری آن روایات از دیدگاه وی است. علت این بی توجهی ریشه در عقل گرایی و اعتبار عموم نص در عین خصوصیّت سبب در باور وی دارد. حدود استفاده زمخشری از اسباب نزول به دو مورد تفسیر آیه و تأیید ت...

یکی از پر رنگ‌ترین جلوه‌های هنری هر زبان، به کنایه سخن گفتن است، که نشانگر قدرت تعبیر گوینده و باعث اثربخشی سخن می‌باشد. قرآن کریم نیز به مثابه متنی اعجازین و متناسب با اقتضاءات زبان مخاطب، از تعابیر کنایی بهره گرفته است. با توجّه به اهمیت کنایه‌های قرآنی و نقش دیدگاه‌های بلاغی مفسران در فهم این کتاب آسمانی، تحقیق در این زمینه، شایسته و ضروری است. در پژوهش حاضر کوشش شده تا با مقایسه‌ی دو تفسیر م...

زمخشری، از دانشمندان بزرگ علم تفسیر، نحو، بلاغت و ادبیات است و تفسیر کشاف او بی نظیر و لبریز از گوهرهای ادب و بلاغت و به ویژه إعراب است، به طوری که مفسرین و اهل اعراب و خدمتگزاران قرآن را به خود می خواند و جذب می کند تا در دریای عمیقش فرو رفته، گوهرها شکار کنند. تفسیر کشاف زمخشری نقش مهمی در روشن نمودن معانی و مفاهیـم قرآن کریـم دارد و این روشنگری، به کمک آرای نحوی او است که در این تفسیر وجود د...

علامه طباطبایی در خلال بحثهای تفسیری خود، آرای مفسران فریقین را به‌طور گسترده مورد استناد، بررسی و قضاوت قرار داده است. یکی از این تفاسیر که از نظر ایشان دارای ارزش ویژه‌ای می‌باشد، تفسیر الکشاف زمخشری است. علامه در مواردی به این تفسیر استناد و از آن بهره‌گیری نموده و در موارد متعددی نظرات تفسیری وی را تأیید نموده است. همچنین در موارد مختلفی به بررسی و مقایسه دیدگاه زمخشری با آرای خود ...

سید رضی و زمخشری از مفسرانی هستند که با رویکرد عقل‌گرایی به تفسیر آیات قرآن پرداخته‌اند، اما این رویکرد نشأت گرفته از دو مبنای متمایز از هم است. زمخشری بر مبنای اصول عقلی اعتزال و اصل تأویل به سراغ تفسیر آیات رفته، درحالی که سید رضی بر مبنای جایگاه عقل در گفتمان تشیع و با توجه به محدودیت آن صرفا عقل را به مثابه ابزاری در تفسیر نگاه کرده است. رویکرد سید رضی در آیات 7 و 8 سوره آل‌عمران، قرآن‌محور...

چکیده جارالله زمخشری معتزلی از مفسران و متکلمان تأثیر گذار در قرن ششم هجری بوده‌است. و با نگارش تفسیر کشاف بسیاری از آیات الهی را تبیین و روشن نموده‌است. معرفی اندیشه‌های کلامی و تفسیری این اندیشمند بزرگ می‌تواند قدمی در راه آشنایی با فرهنگ و معارف اسلامی تلقی گردد. با بررسی دیدگاه‌های این مفسر،معلوم گردید با رویکرد عقلی مباحث خداشناسی را مورد تحقیق قرار داده‌ است. زمخشری عقل را در دستیابی به ا...

این جستار پس از ارائه ی مختصری از زندگینامه ی علامه جارالله زمخشری شاعر قرن پنجم هجری مهمترین درون مایه های دیوان وی یعنی مدح، رثا، غزل، حکمت، شوق، فخر، شکوی وهجا را مورد تحلیل قرار می دهد تا زمینه های کاربرد آنها مشخص گردد. ستایش پیامبر اکرم(ص) پر کاربردترین و صادقانه ترین شعر زمخشری و هجا کمرنگ ترین غرض دیوان شاعر به شمار آمدند

زمخشری دانشمند بزرگ وبرجسته ای است که در علوم مختلف از قبیل تفسیر، فقه، بلاغت، صرف ونحو وادبیات تبحر ویژه ای یافته است. وتفسیر کشاف او به خاطر برخورداری زیبایی بیان وعلومی چون بلاغت،ادبیات، وبه ویژه علم نحو تفسیر بی نظیری است. او در خلال تفسیر معنوی وبلاغی ایات به مطالب اعرابی ونحوی مفید وارزنده ای اشاره کرده است، بدون این که برای انها جایگاه خاصی را تعیین کند. واز انجا که این مطالب اعرابی نقش...

جارالله محمود زمخشری از علمای سنی مذهب و برجسته ی قرن ششم، آثار متنوع و ارزشمندی در شاخه های مختلف علوم تألیف کرده است. در این میان تفسیری نیز بر قرآن کریم نگاشته است که به سبب ویژگی های ادبی و بلاغی اش، ممتاز و معروف گشته است، تا آنجا که این تفسیر مورد توجه عالم شیعی مذهب معاصرش؛ فضل بن حسن طبرسی قرار گرفت و وی را بر آن داشت که با بهره گیری از نکات بدیع این تفسیر، به نگارش تفسیر جوامع الجامع ب...