چکیده برخی آیات قرآن بر جامعیّت معارف قرآن دلالت دارند، امّا برخی این آیات را بدین معنا می‌دانند که همه چیز در قرآن وجود دارد. اطلاق ظاهری این آیات از سویی، و درک نکردن این حقیقت برای عموم مردم از سویی دیگر سبب شده است تا برخی به توجیه منظور الهی در این آیات بپردازند. همین امر سبب شده است تا در نحوة اظهار نظر دانشمندان اسلامی دربارة قلمروی موضوعات قرآنی تعارضات مختلفی ایجاد شود. بعضی از این متفکّر...

ساختار متن ﻗﺮآن کریم به گونه ای است که از دﯾﺮﺑﺎز ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ پزوهشگران در هر عصری بوده است.امروزه نیز این موضوع در مطالعات میان رشته ای به ویژه در حوزه دین و معارف قرآنی ، جایگاهی خاصی پیدا کرده است. هدف این پزوهش مختصر تحلیل مقایسه ای عناصر انسجام متنی در سورة مبارکة الناس و ترجمه فارسی آن بر پایه مبانی نظریه ی انسجام متن هلیدی و حسن و در چارچوب رویکرد زبان شناسی متن است.بدین منظور در راستای نیل...

سورة مطفّفین از جملة سوره‌هایی است که عالمان علوم قرآن و مفسّران دربارة زمان نزول و مکّی یا مدنی بودن آن اختلاف کرده‌اند. اختلافات در این باب، از مطالب سوره و روایات ترتیب نزول تأثیر پذیرفته است. از این رو، بیشتر روایات ترتیب نزول به نزول سوره در مکّه دلالت دارند. در این میان، قول مشهور مفسّران، مکّی بودن را نشان می‌دهد، چنان‌که برخی روایات سبب نزول، بر مدنی بودن تأکید می‌کنند که این روایات قابل نقد ...

گرچه تاکنون نظریّه های گوناگونی دربارة میزان کارآمدی ترجمه در انتقال مفاهیم به وجود آمده، امّا تقریباً روش علمی متقن برای رسیدن به پاسخ دقیق و روشن این سؤال مطرح نشده است. با این حال، به نظر می رسد با به کارگیری برخی از نظریّه های جدید در حوزة تحلیل متن بتوان به پاسخ هایی درخور دست یافت. نظریّة جدید انسجام و پیوستگی هلیدی و حسن (1985م.) از جمله روش هایی است که به کمک آن می توان میزان انسجام و پیوستگ...

اکتناه المعانی الرفیعة للقرآن الکریم وإدراک ما یحتوی علیه هذا الکتاب العظیم، یحتاج إلی دراسة متعدّدة الجوانب،لأنّ الأسرار والرموز القرآنیة قد تختفی علی المخاطب العام وتحتاج إلی علوم خاصة لإنتشالها من بین المعانی الراقیة والألفاظ الرائعة. ومن هذه الأسرار، سرّ الوحدة الموضوعیة فی السور القرآنیة، خاصة السور الطوال. فإذا نظرنا إلی ظاهر السور الطوال واجهنا موضوعات وقصصاً لاتوجد علاقة وثیقة بین مضامینها ...

بحث عالم ذر از دیرباز تاکنون از جمله مباحث پرچالش میان مفسران قرآن کریم، متکلمان و فلاسفة مسلمان بوده‌است. ریشة این مسائل هم مربوط به آیة 172 از سورة اعراف و احادیث وارده پیرامون آن می‌باشد. ملاصدرا آن را متعلق به عالَم عقول یا علم الهی می‌داند و معتقد است این عالم که در آن خداوند از همة اولاد آدم اقرار به ربوبیت خود را گرفته، مربوط به عالمی ‌ به نام عالم عقول مفارق است. به نظر صدرا، در...

سورة مدنی یوسف که به احسن القصص معروف است سرشار از آموزه­های تربیتی، اجتماعی، اخلاقی عبرت­آمیز و پیام‌های هدایتی برای انسان­ها است. با این وجود، روایاتی در کتب حدیثی موجود است که حاکی از آن است که این سوره را نباید به زنان تعلیم داد و در عوض، باید سوره نور را به آنان یاد داد. اسناد این روایات به‌رغم برخی طعن‌ها، بر بی‌اعتباری مطلق دلالت ندارد و با تجمیع قرائن، قابل اعتمادند. مفاد این روایات به ...

سبک بیانی قرآن به گونه ای است که ارائة معانی و مفاهیم ژرف آن جز با افزودن عبارت های تفسیری مقدور نیست و نمی توان به فهم کاملی در این زمینه دست پیدا کرد. از این رو، با همة تلاشی که نویسندگانو مترجمان کرده اند، باز هم پاسخگوی خوانندگان نمی باشند. دلیل این امر، وجود آیات مجملی است که دلالت آنها روشن نیست. بنابراین، مترجمان برای تبیین برخی آیات، افزوده های نمایانی در ترجمة خویش به کار برده اند. اغل...