مسجد به عنوان یکی از شاخص ترین بناهای معماری اسلامی در طول سال های متمادی متأثر از زیرسامانه های ثابت و متغیر زمانی و مکانی روند شکل­گیری و تکامل یا زوال خود را سپری کرده است. با توجه به اینکه معماری مساجد شیراز متفاوت از بسیاری نقاط ایران در همان الگوی اولیه شبستانی مسیر خود را پیش می­گیرد؛ این مقاله تلاش دارد با تمرکز بر اصلی­ترین اندام این معماری یعنی شبستان،­ چگونگی انتظام و ساماندهی آن را ...

چکیده: شبستان خیال، اثری منثور به قلم محمدبن یحیی فتاحی سیبک نیشابوری، نویسنده و شاعر برجسته ی قرن نهم می باشد؛ در این پایان نامه با تکیه بر سه نسخه ی خطی از این اثر، به تصحیح آن پرداخته شده است؛ نسخه ی برگزیده نسخه ی کتاب خانه دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد به شماره ی 226 می باشد؛ نسخه ی دوم به کتاب خانه ملی با شماره ی 6653-5 و نسخه ی سوم به کتاب خانه ی مجلس با شماره ی 1583...

این مقاله فاقد چکیده می​باشد.

این مقاله فاقد چکیده می​باشد.

از آنجا که زنان نیمی از پیکرۀ جامعۀ ‏اسلامی را تشکیل می‏دهند، پرداختن به حضور آنان در عرصه‏های عبادی‌ـ سیاسی بسیار مهم است. اهمیت این موضوع با پیروزی انقلاب اسلامی ‏و تأکیدات امام ‏خمینی(ره) و آیت‏الله‏ خامنه‏ای بیش از گذشته به چشم می‏آید. از بخش‏های مهم ‏حضور عبادی‌ـ سیاسی زنان، مساجد و مصلا‏های کشور است. بررسی‏های انجام‌گرفته نشان می‏دهد امروزه الگوی نوظهوری از شبستان‏های زنانه در مصلا‏ها شکل...

هدف از این پژوهش، گونه‌شناسی مسجدهای تاریخی ایران بر مبنای شبستان آنهاست. بدین‌منظور با بررسی کالبد مسجدها، انواع شبستان تعریف و مسجدهای ایران بر این اساس دسته‌بندی شدند؛ سپس داده‌های گونه‌شناختی رقومی  و به‌صورت توصیفی تحلیل شدند. در گامِ بعدی، اطلاعات گونه‌شناختی با استفاده‌ از GIS بررسی شده و نقشه‌های پراکندگی و تراکم و پهنه‌بندی گونه‌شناختی مسجدهای تاریخی ایران حاصل شد. اگر انواع کنارِ‌هم‌نشی...

بیان مسئله: مسجد نصیرالملک شیراز، که در منابع مکتوب معماری، مسجدی متمایز توصیف شده، سالهاست به یکی از کانون‌های گردشگری شهر شیراز تبدیل شده و به نظر می‌رسد که کارکرد عبادی خود را از دست داده است. تمایز این مسجد از مساجد هم‌دورۀ خود یا مساجد با قدمت تاریخی بیشتر در شیراز احتمال این فرض را ایجاد می‌کند که ویژگی‌های معمارانۀ این مسجد سبب این تمایز است. ویژگی‌هایی که با تغییر و یا تشدید الگوهای رای...

مسجد به عنوان عنصری اساسی در جامعۀ اسلامی همواره جایگاه مهمی در معماری ایرانی - اسلامی داشته و از این نظر مورد توجه بوده است. مساجد بر اساس معماری خاص خود، عناصر مشترکی دارند که آنها را از سایر بناهای مذهبی متمایز می­سازد؛ از جمله این عناصر می‌توان به گنبد، مناره، شبستان، محراب و صحن اشاره کرد که با توجه به فرم و کارکردشان، در قسمت­های مختلف مسجد قرار می­گیرند. در این مقاله، علاوه بر نگاهی به ع...

مسجدجامع کاشان از قدیمی‌ترین بناهای ثبت‌شدۀ دورۀ اسلامی در کاشان است. این مسجد دارای سه محراب گچ‌بری است که یکی در گنبدخانه و دو محراب در شبستان شمالی مسجد قرار دارد. برای تعیین قدمت محراب گچ‌بری اصلی، از آجر به‌دست‌آمده برای سال‌یابی ترمولومینسانس نمونه‌برداری شد و نیز برای شناسایی رنگدانه‌های به‌کاررفته در تزیینات مسجد در دوره‌های مختلف، از همۀ بقایای رنگ در دو محراب شبستان شمالی و گچِ گچ‌بری‌...

مداخله خلاقانه در بسط چشم انداز، پیوستگی و گشایش فضایی، مکانهای مذهبی، موجب اجتماع پذیری مکان و احساس با هم بودن مومنین گردیده است. اهمیت دادن اسلام به جامعه و نمایش این تجمع مبارک موجب توجه به نماز جمعه و مصلا شده است. این مقاله با ترکیبی از روش تحلیلی و تفسیری به معرفی روند تکامل الگوهای فضایی در حیاط، شبستان و گنبدخانه‌ برخی از مساجد و مدارس پرداخته و با بررسی طرح توسعه حرم حضرت عبدالعظیم (ع...