خراسان به عنوان منطقه­ایبزرگ و با اهمیت، پذیرای بسیاری از ادیان و مکاتب بوده است. یکی از مهمترین رویدادهایی که در عصر امام رضا (ع) در خراسان رخ داده است، بحث مناظره­های آن حضرت با بزرگانزردشتی، یهودی، مسیحی و صابئین است. دین یهود هم با پیشینۀ تاریخی­ای که دارد، از جمله ادیانی است که در دوره­های تاریخی مختلف وارد ایران و سپس خراسان شد. حضور یهودیان در خراسان در عصر امام رضا (ع) در روایات و احادی...

از دیرزمان، عنصر نور در اسطوره، تاریخ و فلسفه جهان‌شناسی اقوام گوناگون حضور داشته است. بنا بر کارکردهای متنوع نور (مثل مفاهیم قدسی، عقلانی، هستی‌شناختی، هدایتگری وزیباشناسی)، این سیر تاریخی از مصر باستان و با آیین هرمس آغاز می‌شود و در اندیشه زردشت، تنوّع وگستردگی می‌یابد. دین یهود، مکتب گنوس، آیین صابئین مندایی و دین عیسای ناصری(ع) با تأثیرپذیری از یکدیگر در انتقال اندیشه اشراقی نقش داشته‌اند. ...

بعضی کلمات قرآن کریم در زمان نزول قرآن دارای معنایی بوده است که این معا کم کم و در طول زمان مفاهیمی به خود گرفته اند که با آنچه در زمان اعراب معاصر نزول قرآن می فهمیده اند مغایر می باشد. مثل کلمه ((الرحمن)) که امروزه بحث در این است که آیا این کلمه صیغه مبالغه است یا صفت مشبهه و بر اساس این دو نظریه بحث می کنند که این کلمه دلالت دارد بر رحمت عامه یا غیر آن و می گویند رحمن الدنیا و الاخره و رحیم ...

تفسیر نسفی ترجمه ای تفسیرگونه از قرآن کریم اثر ابوحفص نجم الّدین عمربن محمد نسفی متولد به سال 461هـ .ق ومتوفی به سال 537 هـ .ق است. وی قریب به صد رساله در مباحث مختلف از جمله فقه، تفسیر وتاریخ نگاشته که تفسیر نسفی یکی از مهم ترین این آثار است و شامل تمامی سوره های قرآن مجید می باشد. سبک این کتاب به شیوه ی نثرهای قرآنی یا سبک موزون و مسجع قرن ششم است. از اختصاصات سبکی این کتاب می توان به سادگی نث...

پرسش های اصلی این پژوهش عبارتند از : 1-آیا اساسا بررسی رجالی احادیث غیرفقهی ، لازم است؟ 2-به طورکلی حدود تاثیرگذاری دانش رجال در برداشت ها و موضع گیری های علوم قرآنی چقدر است؟ 3-در یک ارزیابی فراگیر، کدام بخش از علوم قرآنی ، انس و پیوند بیشتری با دانش رجال دارد و کدام بخش از آن پیوند چندانی یا هیچگونه ارتباطی با این دانش ندارد؟

ائمه معصومین«علیهم السلام» پیوند نا گسستنی با قرآن دارند و تنها مفسرین آگاه به همه معانی قرآن بعد از پیامبر اکرم(ص) هستند . از این روگفتارهای قرآنی ایشان از منابع مهم علم تفسیر به شمار می رود. امام موسی کاظم(ع)در طول 35سال امامت ، با وجود همه محدودیت ها به نشر تعالیم اسلام پرداختند.در کتب مهم حدیثی و تفاسیر روایی حدود دویست و هفتاد گفتار قرآنی از ایشان نقل شده است. بررسی های انجام شده در این پ...

کاوش پیرامون معاد به دلیل گستره تأثیرش در حوزه اندیشه و عمل در همه اعصار مورد توجه اندیشمندان و دینداران بوده است و بالطبع همواره در معرض پرسش های گوناگون و تردیدهای فراوان نیز قرار داشته است و ازاین رو کوشش برای اثبات عقلی آن و اقامه براهین خردپذیر بسیار ضروری می باشد. در این میان بازخوانی قرآن مجید با چنین رویکردی و توجه به استدلالات قرآنی می تواند سهم فراوانی در ساحت اندیشه و باور داشته باشد...

جستار حاضر، قصص قرآنی را از دیدگاه روایت شناسی بررسی می کند. فرضیه این پژوهش مبنی بر این است که میان قصص قرآنی و روایت شناسی رابطه ای وجود ندارد. در ادامه به پیشینه مطالعه ادبی قرآن و کتاب مقدس اشاره می شود. در پیکره اصلی مقاله، تبارشناسی واژگان قصص قرآنی مشاهده می شود. آن گاه، مؤلفه های روایت شناسی، یعنی سطوح داستان و متن معرفی و این مؤلفه ها در قصص قرآنی به کار گرفته، سپس، نمونه هایی از داستا...

پژوهش پیش رو به بیان روش معناشناسی مفاهیم و واژه های قرآنی بر اساس مکتب معناشناسی فرهنگی و قومی (بُن) می پردازد. این روش در چهار گام به چگونگی تبیین و تفسیر واژگان و مفاهیم قرآنی به شیوة معناشناسانه می پردازد که شامل 1- ­معناشناسی واژگانی، 2- میدان های معناشناسی (واژه های هم معنا و مترادف، واژه های متضاد، واژه های مرتبط از لحاظ فعالیت و انفعال، و ملازم ها)، 3- مطالعات متنی و 4- مطالعات فرامتنی م...

در این رساله به بررسی لغوی و تأویلی مفردات قرآنی حرف «ج» پرداخته ایم و هدف این است که بتوانیم درک صحیح از سخنان ائمه معصومین? داشته باشیم و به لایه های عمیق تری از معنا دست پیدا کنیم و انگیزه این کار قرارگرفتن در صراط مستقیم با تمسک به سخنان آن بزرگواران است. روش کار بر حسب الگوبرداری از مرحوم ابوالحسن شریف در تفسیر مرآه الانوار است؛ لذا ابتدا هر مفرده از نظر معنای لغوی بررسی شده و سپس با کمک...