داستان همای و همایون یکی از شیرین ترین داستان های اصیل ایرانی است که با نام و نظم خواجوی کرمانی شناخته گردیده است. خواجوی کرمانی این داستان را در سال 732ه.ق به نظم در آورد. مضمون این منظوم? عاشقانه، شرح دلدادگی های «همای» و «همایون» در ایّام فراق و وصال است. این داستان که به نظر می رسد مضمونی ساده و تکراری داشته باشد، آن چنان در قامت توانا و حسنِ داستان پردازیِ خواجوی کرمانی ساخته و پرداخته شده اس...

کمال الدین اصفهانی شاعر اواخر قرن ششم و اوایل قرن هفتم است. وی مشهور به خلّاق المعانی از شاعران پایان دوره ی سبک خراسانی و آغاز سبک عراقی می باشد؛ از این نظر او را مبدع قصیده در سبک عراقی می دانند . بیشتر اشعار وی قصیده و قطعه است که از قالب های سبک خراسانی است ؛ امّا آوردن تشبیهات بکر و تغزّل های بدیع در آغاز قصاید رنگ سبک عراقی به اشعار این شاعر داده است . موضوع قابل ذکر در مورد سبک شعر او ، ت...

تصاویر هنری به عنوان یکی از ابزارهای بیان که شامل تشبیه، استعاره، کنایه و.. می باشد، همواره مورد استفاده هر نویسنده و شاعر صاحب ذوقی بوده است و برای آراسته کردن و تأثیرگذاری کلام، از این تصاویر استمداد جسته و گاه در حد افراط مورد توجه قرار گرفته است. اما امام علی(ع) با اعتدال و بدون هیچ گونه تکلفی در کلام از این تصاویر استفاده نموده و برای تأثیرگذاری کلام و شیوایی سخن از آن بهره برده است. ایشان...

چکیده یکی از شاعران بزرگ قرن نهم هجری و ملقّب به خاتم¬الشّعرا، که علی رغم بروز مشکلات فراوان در زندگی و سفرهای فراوان، از هیچ کوششی برای کسب علم، حکمت و عرفان فرو گذار نکرد و آثار نظم و نثر فراوانی از خود به یادگار گذاشت، عبدالرّحمن جامی (898-817 هـ . ق) است. آشنایی این شاعر بزرگ با عرفان و عشق و منظومه¬های بزرگانی چون نظامی او را بر آن داشته تا به داستان سرایی منظوم روی آورد و مثنوی بزرگ هفت اور...

شیخ کـمال خجندی، شاعر قرن هشتم هجری، معاصر خواجه حافظ شـیرازی است، که بیشتر اشعارش را تحت تأثیرخواجه سروده است.در این پژوهش، صور خیال غزلیات دیوان کمال خجندی، در چهار مبحث اصلی تشبیه، مجاز، استعاره و کنایه بررسی شده است. توضیح مختصری درباره نحوه زندگی کمال، خصوصیات اخلاقی و قدرت شاعری او داده شده است. در ادامه، به اختصار، تعریفی از علم بیان و مباحث اصلی آن به میان آمده است، سپس بسامد آن ها در ی...

هرچند رباعیات مولانا نسبت به آثار بزرگ و ارزشمند دیگرش، یعنی مثنوی و غزلیات کم تر مورد توجّه و عنایت پژوهشگران واقع شده است، امّا این بخش از آثار او مانند غزلیاتش، علاوه بر داشتن شور و احساسات عاشقانه و شاعرانه به لحاظ مضمون، زیبایی و قابلیت های شاعری نیز از جنبه های هنری ویژه ای برخوردار است و بررسی و تحلیل هنری آن ها می تواند گوشه ای از خلّاقیت و ابتکار هنری مولانا را به نمایش بگذارد. این پایان ...

تشبیه مرکّب گونه ای از تشبیه است که در آن دو هیأت به یکدیگر مانند می شوند. مشبّهٌ به در این تشبیه، بیش از یک جزء و تصویر حاصل از تشبیه، مرکّب است. در تشبیه مرکّب، عناصر متعدّدی از مشبّهٌ به مورد نظر شاعر هستند که ضمن ترکیب با یکدیگر به صورت یک «کلّ واحد» به مشبّه پیوند می خورند. در خصوص تشبیه مرکّب گفته اند: تشبیهی است که می توان تصویر حاصل از آن را به صورت یک تابلو نقاشی درآورد. این تشبیه در روند تطوّر هن...

چکیده معرفتشناسی یکی از موضوعات مهم فلسفی است که از قدیم الایام کانون توجه فیلسوفان بوده و امروزه نیز به طور گسترده ای مورد مداقه و تحلیل قرار میگیرد. بحث از ارزش شناخت و ملاک صحت و سقم ادراکات، یکی از محوریترین مسائل معرفت شناسی است. در مورد معیار صدق، تئوریهای مختلفی مطرح شده است، یکی از قدیمیترین و پر طرفدارترین آنها، «نظریه مطابقت» است. رویکرد غالب فلاسفه اسلامی به مسئله صدق مبتنی بر تطاب...

نقد زیبایی شناسانه نقدی است که بر پایه اصول زیبایی شناختی استوار است و اثر هنری را از جهت حسن و نیکویی آن و بدون توجه به آفریننده اثر مورد بررسی قرار می دهد و با وجوه نظریات مختلف و گاه متناقض هدفی برجسته دارد و آن هم کشف زیبایی ها در یک اثر ادبی و بررسی عناصر به وجود آورنده آن اثر است. از جمله این عناصر صور خیال است، بررسی صور خیال در آثار ادبی نتایج ارزشمندی را دارد از جمله شناخت ابتکارات و ش...

یکی از جنبه های بلاغی و زیبایی شناسان? اشعار محمد علی صائب تبریزی (وفات1080) تصویر و تخیّل قوی اوست. ذهن خلاّق و مبتکر صائب در عرص? تصویر گری و صورت آفرینی، تخیّل و الهام را با هنرنمایی های کلامی از قبیل تشبیه و استعاره و مجاز و کنایه و انسان وارگی چنان درهم آمیخته، که حالات عاطفی و نفسانی و برهان سازیهای دشوار ذهن خود را غالبا در چارچوب صورت ها و ایماژهای خیالی تصویر ساز جلوه گر ساخته است.در حوز?...