هنر جواهرنشانی در ایران و هند پیشینه‌ای دیرینه دارد. در برخی منابع به ظروف جواهرنشان صفوی اشاره شده ولی متأسفانه نمونه‌های اندکی از آن دوران باقی مانده است. هم‌چنین در برخی مستندات به تأثیرپذیری گورکانیان از این هنر در عصر صفوی اشاره شده است. در این مقاله ظروف جواهرنشان دو کشور به‌ویژه از قرن دهم قمری/ شانزدهم میلادی تا دوران معاصر از لحاظ فرم، جنس، کابرد و شیوه ساخت مورد تطبیق قرار گرفته است. ...

سابقه و هدف: استفاده از آلومینیوم در زندگی روزمره، موجب افزایش مصرف آلومینیوم شده است. مواد غذایی نیز از ترکیبات متنوع شیمیایی ساخته شده‌اند. از این‌رو امکان برهم‌کنش بین این مواد و سطح ظروف پخت و پز آلومینیومی، در هنگام پخت غذا وجود دارد. آلومینیوم عامل ایجاد برخی از بیماری‌ها در انسان است. طبق مصوبه کارشناسان سازمان بهداشت جهانی، مقدار قابل تحمل دریافت هفتگی آلومینیوم 7 میلی‌گرم بر کیلوگرم وز...

در این مقاله امکان استحصال بیولوژیکی مس از غبار کوره‌های ذوب مجتمع مس سرچشمه مورد مطالعه قرار گرفته است. روزانه در حدود 50 تن غبار با عیار متوسط 30 درصد مس از کوره‌های ریورب و کنورتر مجتمع مس سرچشمه تولید میشود. ریزی ذرات غبار باعث انتشار آن در فضای کارخانه و در نتیجه آلودگی آن و همچنین آسیب رساندن به آجرهای کوره‌ها میشود. مس در غبار کوره عمدتا بصورت سولفیدی بوده اما اکسید مس نیز موجود است. با...

قدمت شیشه و شیشه گری به هزاره پنجمپیش از میلاد می رسد، اما شیشه های ابتدایی به صورت بدل چینی از مکان های باستانی بدست آمده است. از هزاره سوم تا هزاره دوم قبل از میلاد شیشه ها در مراکز تولیدی ، بین النهرین، مصر ، ایران و سوریه تولید می شدند ، ظروف شیشه ای در این دوران با تکنیک قالب – هسته ای تا حدود نیمه دوم سده اول قبل از میلاد ساخته می شد، گرانی و همچنین سختی تولید این نوع از شیشه ها علت اصلی ...

چکیده: عصرصفوی یکی از درخشا‏نترین ادوار تاریخی ایران محسوب می‏شود و هنر در این زمان به بالاترین درجه خود رسیده است. هنر سفالگری هم از این امر به دور نبود و سفالگران دوره صفوی توانسته‏اند در سطحی قابل وصف به خلق آثار سفالی دست پیدا کنند. در میان سفال‏های عصر صفوی، سفا‏ل آبی و سفید از مقبولیت زیادی برخوردار بوده است. هر چند تولیدسفا‏لینهآبیوسفیددرایرانبهقبلازدوران صفویهباز می‏گردد،امااوج شکوفایی...

دوره ساسانی، از مهمترین دوره های تاریخی در ایران پیش از اسلام است؛ به همین سبب آثار هنری به جا مانده از این دوره نیز در مطالعات تاریخ هنر دارای اهمیت خاصی هستند. فلزکاری، یکی از شاخه های مهم هنری در این دوره به شمار می آید که آثار متعددی نیز از آن به جا مانده است. آثار فلزی ساسانیان را میتوان بر اساس شکل ظروف و نیز نقوش روی آن تقسیم بندی کرد. این مقاله، به آن دسته از ظروف فلزی ساسانی خواهد پردا...

اطلاعاتی که یاقوت حموی (575ـ 625 ق) در فرهنگ‌نامه جغرافیایی معجم البلدان، درباره کاشان به دست داده است، مجمل ولی متنوع است. یاقوت از موقعیت جغرافیایی و اداری کاشان، برخی نواحی آن، پیوستگی‌اش با قم، فتح آن به دست مسلمانان، صنایع سفالین آن و برخی علمای این شهر گزارش داده است. شاید جالب‌ترین بخش گزارش یاقوت، اشاره او به رواج کامل مذهب تشیّع امامیه در کاشان و خبر از رسمی رایج در میان روستائیان این ش...

دشت مهران از جمله مناطق پهنۀ فرهنگی جنوب غرب ایران است که به لحاظ موقعیت جغرافیایی در پژوهش‌های مرتبط با  شکل­گیری حکومت‌های نخستین از اهمیتی به­سزایی برخوردار است. مطالعۀ مواد فرهنگی تپۀ چغاآهوان در دشت مهران نیز می‌تواند تا حدودی امکان درک فرآیند آغاز شهرنشینی و برهم­کنش‌های فرهنگی با مناطق مجاور را فراهم نماید. در این نوشتار با توجه به مطالعات صورت­ گرفته در محوطه­های هم‌دوره در مناطق هم‌جوا...

محوطة باستانی نچیر خانلق، واقع در بخش فشافویه شهر ری، با عرصه دست کم 11 هکتاری، یکی از محوطه‌های مهم دورة اسلامی است که تاکنون کمتر مورد توجه قرار گرفته است. متأسفانه بخش‌هایی از آن توسط ادوات کشاورزی تسطیح شده است. علاوه بر وسعت بسیار زیاد، پراکنش فراوان و گسترده آثار فرهنگی در سطح آن بویژه قطعات مختلف سفالینه-های بدون لعاب و لعاب‌دار بر اهمیت فرهنگی و تاریخی این محوطه، دلالت می‌نمایند. به همی...

چکیده: در گستره هنر، صنایع دستی جزء هنرهای کاربردی می باشد و آنچه مقوله صنایع دستی را از هنرهای دیگر متمایز می سازد، هدف کاربردی محصولات آن است که مورد استفاده آن بیش از یک تزیین ساده می باشد. پس از انقلاب صنعتی نقش کاربردی صنایع دستی کاهش یافته و به صورت یک کالای تزیینی مورد توجه قرار گرفته است. چراکه این تغییر جایگاه، مستلزم نگاه تازه ای به صنایع دستی می شود. یکی از مشکلاتی که منجر به بروز ش...