ناز و نیاز یکی از مضمون های غنایی متداول در غزلیّات عاشقانه و عارفانه ُ ادبیّات فارسی است و شاعران و عارفان هر یک به نوع خویش این مضمون را در اشعار به کار گرفته اند. اساس روابط در اشعار عاشقانه و عارفانه بر پایه ُ عشق استوار شده و معشوق اهل ناز و عاشق پر از حسّ نیاز است. در تمامی این روابط، زمانی که معشوق روی به ناز می آورد، طرف مقابل یعنی عاشق نیز خریدار ناز شده و احساس نیازمندی در او نمایان می گرد...

پژوهش حاضر با هدف بررسی ساختار و مفهوم دلتنگی عاشقانه با استفاده از روش «تحلیل اولیه» در زوج‏های ایرانی انجام شده است. ابتدا نمونه‏ای از جوانان(18 تا 33 سال) خصیصه‏های مربوط به احساس دلتنگی عاشقانه را آزادانه فهرست کردند (مرحله اول). سپس نمونه دیگری از جوانان (18 تا 33 سال) خصیصه‏های فهرست شده در مرحله اول را از نظر مرکزیت نمره‏دهی کردند (مرحله دوم). با استفاده از بیست خصیصه برتر از نظر مرکزیت ...

چکیده گستره ی معنایی حادثه ی عاشورا، آن را در طول زمان و موقعیت های تاریخی گوناگون، مستعد و آماده تفسیر وتأویل های تازه گردانده و ناظر وخواننده را به دریافت معنای آن حادثه وا می دارد. در این میان هر گروه، از ظنّ خویش یار این ماجرا گردیده و آن را با موقعّیت وافق اندیشه ی خویش منطبق می کنند. در میان قرائت های مختلفی که از حادثه ی عاشورا در طول تاریخ شیعه موجود است؛دیدگاه عرفانی از جمله نظرگاه ها...

یکی از ژانرهای شایع و پرطرفدار در ادب سنّتی و عامیانه، منظومه های عاشقانه است. این نوع ادبی در قالب های نظم و نثر و با بیش از 600 اثر مکتوب اعم از چاپّی و خطّی در مجموعه فرهنگ ایرانی ثبت شده است. شاعران بزرگ، هریک به سبب ایجاد مکتب یا به تفنّن به این حوزه توجّه داشته اند. این حجم عظیم از آثار ادبی، تاکنون طبقه بندی و تحلیل نشده است. در این مقاله مؤلّف می کوشد براساس منظومه های عاشقانه فارسی، طبقه بند...

منظومه های گُل و نوروز و همای و همایون خواجو کرمانی از منظومه های مطرحِ عاشقانه، در ادب فارسی به حساب می آیند. در این آثارنامه های عاشقانه ای ملاحظه می شود، این منظومه ها از زوایای مختلفی مورد توجه پژوهشگران قرار داشته است؛ اما نامه های موجود در آنها که اغلب بین عاشق و معشوق مبادله شده مورد پرداخت قرار نگرفته است، باید دید که این نامه ها در چه شرایط رد و بدل شده اند ؟و درون مایه آنها چه بوده و چه...

مقوله ایمان و اعتقاد و تصدیق و باور به این اعتقاد، چه در حوزه عرفان نظری چه در حوزه عرفان عملی، همیشه از اعم و امهات مسائل طریقت عرفانی است. حال ایمان چیست و چگونه تبیینی از آن می شود ارائه داد، منوط به این پیشفرض است که ایمان را از دو دیدگاه عرفانی، از زاویه دید و نظرگاه دو عارف پیگیری نمائیم. در این پژوهش، شناخت ایمان از دیدگاه محی الدین عربی (پدر عرفان نظری) و کی یر کگور پدر اگزیستانسیال...

در اغلب کارهایی که در زمانه معاصر صورت می گیرد، یکی از خصوصیات بارزشان استفاده از نمادها و سمبل ها است. بدیهی است در آثار مورد پژوهش نیز چنین باشد. به ویژه آنکه داستان اینگونه تصویرسازی ها جزو داستان های کهن ادبیات فارسی است و وجود اینگونه نمادها در آن به القای مفاهیم داستان نیز کمک می کند. پس می توان در مورد فرضیه اول به این نتیجه برسد که محور اصلی شخصیت پردازی در اینگونه داستان ها و اغلب تصوی...

چکیده: قصّه و حکایت، موضوع اصلی تحلیل نظری? روایت شناسی است. در حوز? روایت شناسی با تلفیق نظریات مختلف، ابعاد گوناگون قصّه را مورد بررسی قرار می دهیم. در واقع روایت شناسی الگوی منظمی را برای تحلیل مولفه های اصلی متن روایی یعنی قصّه و حکایت، فراهم می کند. در میان روایت شناسان، ساختارگرایان و دیدگاه ایشان، در تحلیل و بررسی روایت های داستانی، چشم گیر و قابل اعتناست. در پژوهش حاضر، تلاش شده است، با ...

ناز و نیاز یکی از مضامین رایج در اشعار عاشقانه و عارفانه ادب پارسی است. در روابط عاشقانه هرگاه در یکی از دو طرف، احساس نیاز شکل گیرد، معمولاً طرف مقابل به ناز روی آورده و آن­گاه که در دیگری احساس بی نیازی پررنگ شود، طرف مقابل نیازمندانه به جانب او روی می آورد. باید گفت اصولاً چنین روابطی که مبتنی بر ناز و نیاز است در کنش ها و گفتگوهای عاشقانه و عارفانه ادب پارسی جلوه ای بارز می یابد. نوشته حاضر م...

نزار قبانی عاشقانه‏سرای سوری است که در سال 1923م. در دمشق متولّد شد. او را شاعر عشق لقب داده‏اند. درباره نزار قبانی و عاشقانه‏های وی دیدگاه‏های ضدّ و نقیضی وجود دارد. بعضی معتقدند که این عاشقانه‏ها صرفا محدود به معشوقه بوده و مبتذل است و برخی خلاف این نظر را دارند. در این مقاله به بررسی جلوه‏های عشق در اشعار نزار پرداخته شده و با استناد به اشعار و گفته‏های خود وی بدان‏جا می‏رسیم که این عاشقانه‏ها...