لطف، یکی از قاعده های مهم و تاثیر گذار در علم کلام بوده و عبارت است از هر آن چه که مکلف با آن به انجام فعلِ طاعت نزدیک ، و از معصیت دور گردد و در اصلِ توان مکلف بر انجام فعل، دخیل نبوده و به حد اجبار نرسد. معتزله از طرفدران این قاعده هستند و اکثر آنان فعل لطف را بر خداوند واجب می دانند. اشاعره در مقابل، منکر این قاعده بوده و اساسا چیزی را بر خداوند واجب ندانسته و به تبع ، لطف را نیز بر خداوند وا...

در این پژوهش ابتدا بحث کوتاهی در مورد واژگان «انبیا» و «قصص» صورت گرفته است. سپس مبانی که در قصص مد نظر مفسرین بوده مانند اعتقاد به نقش هدایتی قرآن، اعتقاد به عصمت انبیا و حجیت قول صحابه و ... تدوین گردیده و در ادامه ویژگی های پیامبران در قرآن بیان شده، و به خصوص آن چه درقصص به آن توجه شده مانند مخلص، صالح و صدیق و ... توضیحاتی گفته شده ، همچنین به موارد اختلاف در ویژگی های هر یک از انبیا نیز...

این رساله در هفت فصل به مباحثی از گناه پرداخته شده است که فصل اول آن اختصاص دارد به تعریف گناه و حقیقت آن، و اثبات این مبنا که گناه یعنی درگیری با نظام هدایتی الهی.فصل دوم، به ارکان گناه اشاره دارد و به بررسی سه رکن در گناه یعنی ((علم)) و ((اراده)) و ((عمل)) پرداخته شده است.در فصل سوم، گناه به دو تقسیم طولی و عرضی تقسیم گردید،در تقسیم طولیگفته شد ایا گناه دارای حقیقتی متواطی است یا مقولبه تشکیک...

متکلمان اسلامی بر جنبه الاهی بودن وحی اتفاق نظر دارند، اختلاف آنان در خصوص چگونگی کلام خدا و حدوث و قدم کلام الاهی است. شیخ مفید معتقد به الاهی بودن وحی است. به نظر او، خداوند الفاظ وحیانی را خلق می کند و پیامبر به طور مستقیم یا باواسطه این الفاظ وحیانی را شنیده و بیان می کند. شیخ مفید منکر نزول معارف کلی وحیانی به طور دفعی و جمعی است. علاوه بر تصریح شیخ مفید بر اینکه وحی کلام خداست، اعتقاد وی ...

در این نوشتار دیدگاه‌های کلامی دو مفسر مطرح شیعی، علامه سید محمدحسین طباطبایی و سید محمدحسین فضل‌الله مورد مطالعه تطبیقی قرار گرفته است. نویسنده در چهار محور دیدگاه دو مفسر را مقایسه و ارزیابی کرده است: 1- عصمت انبیا 2- شفاعت 3- جبر و اختیار 4- معجزه. در هر یک از محورهای یاد شده نخست دیدگاه هر یک از دو مفسر مطرح و گزارش شده است، سپس تفاوت‌ها و همانندی‌های آن بیان گردیده، آن‌گاه ادله و مؤیدهایی ...

هرچند این گزاره ی اعتقادی که دامان انبیای الهی و امامان شیعه از گناه و خطا منزه و مبراست، در نگاه اول بدیهی و بی نیاز از استدلال جلوه می کند، اما تأمل در این موضوع بنیادین، زوایای تاریکی را فرا روی هر پژوهشگری می گشاید و او را با سوالاتی مواجه می سازد که ناگزیر باید بدانها پاسخ گوید. از جمله عالمانی که به بحث پیرامون موضوع عصمت پرداخته اند «شیخ صدوق» و «شیخ مفید» هستند. بررسی دیدگاه این دو عالم...

متکلمان اسلامی بر جنبه الاهی بودن وحی اتفاق نظر دارند، اختلاف آنان در خصوص چگونگی کلام خدا و حدوث و قدم کلام الاهی است. شیخ مفید معتقد به الاهی بودن وحی است. به نظر او، خداوند الفاظ وحیانی را خلق می‌کند و پیامبر به طور مستقیم یا باواسطه این الفاظ وحیانی را شنیده و بیان می‌کند. شیخ مفید منکر نزول معارف کلی وحیانی به طور دفعی و جمعی است. علاوه بر تصریح شیخ مفید بر اینکه وحی کلام خداست، اعتقاد وی ...

در این نوشتار دیدگاه کلامی دو مفسّر بنام شیعی، محمدحسین طباطبایی و سید محمدحسین فضل‌الله را در باب عصمت انبیای الاهی و مباحث مربوط به آن، که در تفاسیر قرآنی این دو مفسر منعکس شده، بررسی و ارزیابی می‌کنیم و دیدگاهی را که متقن‌تر و به واقع نزدیک‌تر است بیان خواهیم کرد. دیدگاه دو صاحب‌نظر مذکور در باب تحلیل و تبیین حقیقت عصمت، علی‌رغم همسویی و قرابت در برخی نکات، در بیان حقیقت عصمت و ادله آن اختلاف...

این نوشتار، ترجمه کتاب وحی و نبوّت تألیف استاد مطهّری و حاوی ابعاد مختلف مباحث نبوّت عامّه و نبوّت خاصّه، خصوصیّات پیامبران الهی و نقش آن ها در هدایت بشر، ویژگی های قرآن کریم و سیره پیامبر اکرم( است. نوشتار یا کتاب مذکور در پنج فصل سامان یافته است. در فصل اوّل ویژگی های کلّی پیامبران الهی، مانند اعجاز آنان برای اثبات نبوّت خویش، ضرورت عصمت آن ها و ادلّه عصمت و اعجاز از منظری قرآنی، روایی و عقلی بیان می شو...

از مسائل مطرح‌شده در قرآن کریم، برخورد تند حضرت موسی× با حضرت هارون×، بعد از گوساله‌پرست شدن بنی‌اسرائیل است. تاکنون توجیهات زیادی در تحلیل این برخورد، ارائه شده است. اما علامه طباطبایی، با اثبات کبرای کلی «اختلاف سلیقه انبیا در نحوه اجرای احکام»، این برخورد را یکی از مصادیق آن می‌داند. در این ماجرا، حضرت موسی× به‌‌طور مطلق به ایشان دستوراتی داده بود، اما درعین‌حال معتقد بوده که این حکم باید با...