علوم معانی و بلاغت در شکل‌دهی زبان عرفانی بسیار مؤثر بوده است؛ به‌گونه‌ای که عرفا توانسته‌اند با استفاده از این قواعد و اصول، تجارب و تعالیم عرفانی بیان‌ناپذیر خود را به مخاطبان انتقال دهند. بدون تردید، شرط تأثیر علوم معانی و بلاغت آن است که نویسنده، حال و وضعیت مخاطب خویش را به‌درستی بشناسد. عزیزالدین نسفی، در کتاب الانسان الکامل کوشیده است تا به یاری نثر عرفانی خطابی، در اذهان و نفوس مخاط...

بلاغت سنتی، زیبایی شناسی آثار ادبی را تنها در سه حوزه ی علم بدیع، بیان و معانی بررسی می کند. این دیدگاه سنتی، ارزش زیبایی شناختی هر سروده یا نوشته ادبی را تنها آراسته بودن آن به آرایه ها و هنرهایی می داند که در سه قلمرو بدیع، بیان و معانی از آن ها سخن می رود. اما بلاغت جدید، معیار زیبایی اثر ادبی را علاوه بر این سه علم، در شاخص ها و مؤلفه های دیگری جست وجو می کند که موجب تمامیت و کلیت اثر و شال...

1. تطور دیدگاهها در اصل بلاغت باعث آن شده که تلقی ها از عناوین مندرج در بلاغت هم دستخوش تغییر شود. 2. در بلاغتی که جرجانی تعریف میکند ‘ وقف و ابتدا از جایگاهی اصولی برخوردار نیست ‘ زیرا بحث فصل و وصل در آن منحصر است به آوردن یا نیاوردن واو عاطفه. 3. در بلاغت به تعریف و تلقی اسلاف جرجانی ‘ وقف و ابتدا از جایگاه مهمی برخوردار بوده ‘ زیرا وقف و ابتداکاملأ منطبق بر فصل و وصل از دیدگاه آنهاست واین...

صیغه امر یکی از مسائل بحث‌برانگیز علوم ادبی و اصول فقه است؛ این مسئله، به‌ویژه در باب معناشناسی، تا بدانجا اهمیت دارد که تنوع در قرائتها، باعث شده است معنای اولیه امر در استنباط احکام دایر بر دو حکم وجوب و استحباب باشد. در علوم ادبی، بلاغت بیشترین سهم را در تصریح به معنای اولیه و تبیین معنای ثانویه اسلوبها دارد. عالمان اصول فقه نیز با استفاده از دستاوردهای علم بلاغت به تبیین معانی اوامر شارع پر...

علوم بلاغی که در آغاز با تأمّل و تدبّر در قرآن و حدیث و اشعار عربی پدید آمد، شامل سه علم عمدة معانی، بیان و بدیع می شود. معانی و بیان زیر ساخت بلاغت است، در حالی که بدیع به جهات روبنایی آن توجه می کند. از سوی دیگر، محدودة علم بیان و بدیع ادبیات و شعر و محدودة علم معانی زبان است. در حوزۀ علم بیان، بحث مجاز مطرح می شود که به واسطة آن طرق مختلف و شیوه های گوناگون ایراد معنی واحد، همراه با اختلاف در ...

در پاسخ به میزان و چگونگی کاربرد صنایع بیان و بدیع در دیوان بابافغانی به طور چکیده و مختصر می توان گفت به ترتیب صنایع بیان،بدیع معنوی و سپس بدیع لفظی بیشترین نقش را در دیوان ایفا کرده اند.در مجموع همه ویزگی های سبکی و محتوایی شعر بابافغانی دست به دست هم داده اند تا ایشان را به عنوان یکی از پیشروان مکتب وقوع معرفی کنند.روش استفاده شاعر از صنایع نیز به شکل ساده و متعادل است که شعر را دچار ابهام و...

سابقه ی پیدایش علم بلاغت به اواخر قرن اول هجری، و تلاش های متکلمان عرب برای اثبات اعجاز قرآن، باز می گردد. سال ها بعد، دانشمندان ایرانی با ترجمه ی آثار آنان، این علم و در نتیجه معانی را که جزئی از بلاغت می باشد، به زبان فارسی وارد نمودند و قواعد آن را تا حدود زیادی با زبان فارسی تطبیق دادند. آن ها با وجود اقرار به جدایی کامل معانی از علوم دیگری همچون نحو، منطق، فلسفه، اصول و... نتوانستند به هدف...

از جهت ساختار رساله حاضر به پنج بخش تقسیم گردیده است : ابتدا، پس از بیان بحثی کوتاه به عنوان مقدمه درباره مرزبان نامه بخش اول که به "سبک و ویژگیهای زبانی مرزبان نامه" اختصاص دارد آورده شده. در این بخش ویژگیهای سبکی این اثر به طور جداگانه توضیح داده شده است . "بلاغت و علوم بلاغی" عنوان دومین بخش این تحقیق است که در آن توضیحی مختصر درباره سیر تکاملی علوم بلاغی و مفهوم بلاغت داده شده است . پس از آ...

زبان عربی یعنی همان زبان قرآن، از دید گاه زبان شناسان، زبانی پویا و زنده به شمار می آید ؛ زبانی که در زیر مجموعه ی آن علوم زیادی از جمله دانش سبک شناسی و بلاغت عربی نیز از جمله ی این علوم قرار دارد که نظریات زیادی نیز پیرامون این دو دانش، چه در دنیای غرب و چه در جهان اسلام در میان نظریه پردازان نقد و زبان شناسی و بلاغی مطرح است. در کتاب«الاسلوبیه و البیان العربی» که در قالب یازده فصل تدوین شده...