هم زمانی ظهور تمدن غرب با افول جامعه ایرانی آوردگاهی ایجاد کرد که روشنفکران ایرانی در بسط نظام معنایی آن نقش مؤثری داشتند. اینکه موج اول روشنفکری در مواجه با موج اول گفتمان مدرنیته چگونه به تعریف مرزهای هویتی خود پرداختند، مسئله مورد بررسی این مقاله است. روشنفکران موج اول ایران تحت تأثیر نگرش پوزیتیوستی و استعلایی گفتمان مدرنیته عناصر جدیدی را بازتولید کردند که هماهنگ با منطق تقابل های دوتایی گ...

بازار واژه ای پارسی است که اززبان پارسی که متعلق به ایرانیان دو هزار و پانصد سال قبل است باقی مانده و از این زبان وارد فرهنگ زبانی سایر ملت های دنیا شده و معادل محل تبادلات تجاری به نوعی مارکتینگ با اسلوب و ملاحظات معمارانه ای است که در کشورایران به دلیل سابقه ی د یرینه ی تجارت شکل گرفته و به میراثی با ارزش از تمدن ایرانی-اسلامی تبدیل شده است و با نقش آفرینی های متعددو ملحم از باور های ایدئولوژ...

عوامل از هم پاشیدگی و سربلندی اجتماع یا نقش سنت های الهی در سقوط و صعود تمدن ها و اجتماعات، محورهای اساسی پژوهش حاضر است که بدان پرداخته می شود. در بررسی سنت های الهی، وسایل و پدیده های گوناگونی به عنوان ابزار امتحان انسان معرفی شده تا مسلمین در ارتباط با حوادث و مشکلات، مورد آزمایش قرار گیرند و مؤمنین واقعی از منافقان ممتاز گردند. تحقیق حاضر علت سقوط بعضی از اقوام گذشته (همچون؛ نوح، عاد، ثمود،...

«نقد اسطوره ای» رویکردی میان رشته ای و از رویکردهای اصلی نقد ادبی معاصر است. نقد اسطوره ای از دیدگاه انسان شناختی به تحلیل متن ادبی می پردازد و بر مبنای شکل کاربردش، زمینه های متنوعی چون «نقد کهن الگویی» و «نقد یونگی» را نیز دربر می گیرد. در این روش، منتقد می کوشد با رویکردی تحلیلی - تطبیقی و روشی استقرایی، تمام عناصر فرهنگی را که در سیر تمدن بشر وجود داشته و به طور ناخودآگاه در آفرینش اثر ادبی...

بشر اولیه با خدای خود ارتباطی نزدیک داشت و وی را از طبیعت می شمرد؛ بنابراین در محاکمی که عقل را در آن راهی نبود، با بینشی اساطیری، عوامل طبیعی را داوران آزمونی قرار می داد و این داوری را شمولی از داوری خدایان می دانست. در ایران باستان، به مثابه یکی از کهن ترین تمدن های جهان، این داوری ها همچون دیگر تمدن ها متداول بود. آن چنان که در محاکم پیچیده این سرزمین، این گونه داوری ها معمولاً به مدد قدرت ت...

محمد علی جمال زاده و یحیی حقی در ادبیات فارسی و عربی از پشگامان داستان­نویسی بویژه داستان کوتاه به شمار می­روند. اگر چه میان این دو نویسنده پیوند و ارتباطی نبوده است، اما هم زمانی میان آن دو باعث شده است که مضمون و محتوای داستان­هایشان تا حدودی به هم نزدیک شود. موضوع محوری که در داستان­ «فارسی شکر است» از جمال­زاده و «قندیل ام هاشم» ـ چلچراغ حضرت زینب ـ  از یحیی حقی به چشم می­خورد، مسئله­ی رویا...

شهر به عنوان عالی‌ترین مظهر تمدن انسانی، در ایران دو سرنوشت متفاوت داشته است : در دوران پیش از اسلام که جهان‌بینی طبقاتی حاکم بود و ارتباط میان زمین و آسمان از طریق اشخاص برگزیده برقرار می‌شد، بنابراین شهر صورتی دستوری و نمادین داشت. با ورود اسلام به ایران، جهان‌بینی برابرنگر اسلام، منطق طبقات اجتماعی را در هم ریخت و قبول ارتباط بی‌واسطه میان انسان و خدا، جایگاه واسطه‌ها و اشخاص خاص در جامعه را...

در قرن بیستم و ادامه آن در دهه اول قرن بیست و یکم، ما شاهد تلاش مسلمانان برای بازیابی هویت خویش و بازگشت به دورانی هستیم که مسلمانان، در اوج تمدن خویش بودند. بدون شک، در امر بررسی چگونگی تشکیل تمدن، مراجعه به متفکران مسلمان که در این زمینه صاحب اندیشه هستند، کاری عاقلانه و امری لازم و ضروری می باشد. در قرن هشتم هجری، متفکری مسلمان و متعلق به سرزمینهای شمال آفریقا، با دانش گسترده و عمیق خود، دس...

این نوشتار درپی بررسی این مسأله است که دیدگاه امام خمینی در باره تمدّن اسلامی چه بوده است و از نظر ایشان چگونه می توان تمدّن اسلامی را احیا کرد؟ یکی از عرصه های به شدت مغفول در خصوص امام خمینی، جنب? تمدّن ساز اندیشه های اوست. از دیدگاه امام مسلمانان با طی چهار مرحله به سعادت و عظمت پیشین خود در صدر اسلام، خواهند رسید: اوّل شناخت علل و عوامل انحطاط جهان اسلام، ازقبیل، به فراموشی سپردن آموزه های تمدّ...