مهم ترین ثمره در عرصه ی نقد و نقادی، روشنگری خواننده و نویسنده است. در این راستا نقد فرمالیستی که حدود یک قرن با اصول و قواعد علمی در عرصه ی نقادیِ هنر های مختلفی به ویژه شعر فعالیت دارد، دارای اهمیت است. گرچه در مسکو به طور جدی آغاز شد، پیشینه ای دیرین دارد و افرادی، چون «افلاطون، ارسطو، آگوستین، کانت و ...» به آن اشاره داشته اند. از زمان شکل گیری اصولی این نقد در مسکو تا اوج گیری آن در چک و ام...

چکیده یکی از مهم ترین شگردهایی که می تواند موجب برجسته تر شدن یک اثر ادبی شود، آشنایی زدایی است. با بررسی آشنایی زدایی در یک اثر هنری نه تنها به وسعت زبان شاعرانه آن اثر پی می بریم بلکه لذت درک ادبی مخاطب را نسبت به آن در می یابیم. زمانی ارزش واقعی هنر یک هنرمند مشخص می شود که برای مخیل کردن کلام خود از قراردادهای روزمره و عادی عدول کند و اصطلاحات و تعابیر را در قالبی خارج از زبان هنجار به کم...

از دیرباز، شعر به عنوان ابزاری تأثیرگذار، به دلیل داشتن ویژگی هایی نظیر وزن، قافیه و ردیف، موسیقی و صورت های خیال از نثر، ممتاز شد و در بین مردم، جایگاه ویژه ای یافت؛ ویژگی هایی که باعث هنری شدن آن شد. بعدها، از این ویژگی ها که در حوزه ی زبان شعر قرار داشت، به عنوان فرم یاد شد و مکتب فرمالیسم، شکل گرفت. نخستین نشانه های فرمالیسم در سال 1914م.، در روسیه پدیدار شد. طرفداران این مکتب، اگر چه محتو...

نظریه‌های مکتب فرمالیسم، ابتدا در سال 1914 توسط «ویکتور شکلوفسکی» در روسیه مطرح گردید و سپس در سال 1964 با ترجمه آثار فرمالیست‌های روسی به انگلیسی توسط «گاروین»، به غرب و سپس به سرتاسر جهان راه جست. یکی از مضامین مشترک شعری، در دیوان بیشتر شعرای شیعه مذهب و حتّی اهل سنّت، ستودن و بزرگداشت امام هشتم (ع) است. این درونمایه در اشعار شعرای معاصر، نمودی بارزتر دارد. یکی از این شعرا، که او را «خاتم چام...

نثر فارسی همچون شعر فارسی تحت تأثیر نثر و شعر عربی بوده و تقریباً همان سیری را که نثر و شعر، در جهان عرب تا قبل از حمل? مغول پیموده است با فاصل? زمانی کوتاه تری تجربه کرده است. یکی از گونه های فربه نثر فارسی، نثر فنی است که تحت تأثیر فضل نمایی ها یا به تعبیری خودنمایی های نویسندگان زبان فارسی، به وجود آمد. دور? تکوین نثر فنی از نیم? دوم قرن پنجم آغاز شد. تاکنون، بیشتر همّ و غم خوانندگان و مخاطبان...

مجلۀ لبنانی شعر به‏عنوان یک جنبش نو‏گرای ادبی و نقدی در‏عرصۀ شعر و ادب معاصر عرب، در فعالیت‏های نو‏گرایانۀ خود، روی‏کردی ضد‏رئالیستی داشته است. این جنبش از ارجاع به برون متن (ایدئولوژی، سیاست، جامعه و...) خودداری می‏کند و در‏کل، گرایش‏های درون‏متنی و متن‏محور دارد. چنین گرایش‏هایی، در مبانی نظری جنبش ادبی فرمالیسم روس نیز دیده می‏شود. مجلۀ شعر، همانند فرمالیسم روس، در‏پی آن بوده است که به ادبیا...

بررسی زبان شناسی رمز یا نماد به عنوان یکی از گونه های هنجارگریزی معنایی در شعر معاصر، پژوهشی است که در صدد است، با نگرش و رویکردی زبان شناختی به شیو? نمادپردازی و رمزگرایی شاعران معاصر، دلیل این نوع هنجارگریزی معنایی را بیابد. در بین انواع هنجارگریزی هایی که «لیچ» زبان شناس انگلیسی بر می شمارد، هنجارگریزی معنایی و از بین انواع هنجارگریزی های معنایی، «رمز» یا « نماد» در شعر معاصر برجستگی خاصی دا...

پیدا کردن برجسته سازی در اشعار حسین منزوی

در تحلیل­های زیباشناختی همواره اندیشمندان سعی بر آن داشته­اند تا هنر را با ویژگی خاصی تعریف کنند که فصل مشترک تمام آثار هنری باشد. اما، آن­چه آنان ارائه کرده­اند، مانند بازنمایی و فرانمایی صرفاً برخی آثار هنری یا دوره­های هنری را پوشش می­دهد. فرمالیسم چونان روشی در تحلیل زیباشناختی با غرض فائق آمدن بر این معضل، بر عناصر ساختاری و ویژگی­های صوری، حسی یا ادراکی تأکید می­کند. ضرورت بکارگیری چنین رو...

0