حماسه‌های دینی از انواع حماسه‌های تاریخی‌اند که دربارۀ بزرگان یا آیین‌های مذهبی سروده‌ شده‌اند. این نوع حماسه در ادب فارسی، از دیرباز تا کنون مصادیق فراوانی داشته است، اما چگونگی شکل‌گیری این حماسه‌ها، ویژگی‌ها و جایگاه آن‌ها در گسترۀ زبان و ادب فارسی، موضوعی است که به صورت جامع بدان پرداخته نشده است. در این مقاله، با مروری بر حماسه و انواع آن، چگونگی شکل‌گیری، ویژگی‌ها و جایگاه این نوع حماسه‌ه...

مهجورشدگی یکی از مباحث مربوط به بسامد واژگان است. بحث پیرامون بسامد یک واژه یعنی بحث پیرامون یک طیف، طیفی که یک سوی آن بسامد صفر و سوی دیگر آن بسامد بی­نهایت است. مقالۀ حاضر به بررسی مهجورشدگیِ واژگان قرضیِ زبان عربی در مطبوعات زبان فارسی می­پردازد. برای این منظور روزنـامۀ اطلاعاتِ سال­های 1310 و 1311 هجری­شمسی انتخاب شده و برخی از واژگان زبان عربی که به زبان فارسی راه یافته و کاربرد وسیعی در مطبو...

پژوهش حاضر در نظرداردبا استفاده از نظریه­های کاربردشناسی زبان ـ نظریه­ی ادب براون و لوینسون (1987) و نظریه­ی بی­ادبی کالپپر (1996) ـ در ادبیات داستانی، به بررسی استراتژی­های ادب و بی­ادبی در ده رمان برگزیده­ی نوجوانان فارسی­زبان بپردازد. جامعه­ی آماری پژوهش، رمان­های نوجوانان فارسی­زبان منتشر شده در فاصله سال­های 1391-1381 می­باشد. نمونه آثار مورد بررسی بر پایه معیارهای تألیفی بودن، گفتگو محورب...

با وجود فرسنگ ها فاصله میان دو کشور ایران و آلبانی، فرهنگ و تمدّن ایرانی تأثیر چشمگیری بر فرهنگ آلبانیایی ها داشته است. تاریخ نویسان از گستره و تأثیر عمیق ادبیّات فارسی و به طور کلّی تمدّن ایرانی در قلمرو عثمانی، بویژه در منطقه بالکان در شگفت هستند. تحقیقات نشان می دهد فرهنگ ایرانی به مثابه نرم افزاری با پشتوانه آیین اسلام بوده که به همراه سخت افزاری سپاهیان عثمانی وارد آلبانی شده است و طیّ پنج قرن ...

بدیهی است که فرهنگ و زبان و ادبیات دو قوم ایرانی و هندی چنان با هم درآمیخته که گویی پیکره ی فرهنگی یگانه‌ای را تشکیل داده اند. وجود شخصیّت‌های برجسته ی فارسی زبان و آثار فراوان فارسی که در شبه قاره ی هند پدید آمده و بدون آنها تاریخ ادب فارسی کامل نمی‌شود؛ حکایت از همبستگی دیرینه ی فرهنگی ایران و هند دارد. یکی از این شخصّیت‌های برجسته امّا گمنام سرزمین هند که با تألیف یا تصنیف آثار مختلف ادبی - بلا...

قصیده لامیة العجم، سروده طغرائی شاعر ایرانی عربی سرای ، در اواخر قرن پنج هجری، از قصیده های ممتاز و مشهور و به تعبیر قدیم از امهات قصاید ادب عربی است. این ترجمه فارسی از لامیة که در اوایل قرن هشتم انجام گرفته قدیم ترین ترجمه تاکنون شناخته شده از این قصیده بلند آوازه است و در ضمن نمونه ای کمیاب است درنوع خوداز ترجمه کامل آثار محض و ناب ادب عربی به زبان فارسی.

زبان فارسی و عربی از دیرباز پیوند ناگسستنی با هم یافته‌اند که یکی از مؤلفه‌های فرهنگی و ادبی دو ادبیات فارسی و عربی را تشکیل داده است. زبان و موضوعات مربوط به آن از جمله مباحث دستوری، یکی از مؤلفه‌های فرهنگی و ادبی این دو زبان و ادب است که از همدیگر تأثیر پذیرفته‌اند. از جمله مقوله‌‌هایی که از مباحث دستوری و نحوی به شمار می‌آید و نقش تعیین‌کننده‌ای در رساندن مفهوم و مقصود گوینده به مخاطب دارد، ...

هدف: هدف این مقاله مطالعۀ میزان توجه سه پایگاه اطلاعات علمی فارسی «بانک اطلاعات نشریات کشور»، «مرکز اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی» و «مرکز منطقه‌ای اطلاع‌رسانی علوم و فناوری» به گسترش‌پذیری جستجو و بازیابی مدارک (مقالات) به صورت پیوسته‌نویسی و جدانویسی است. روش‌شناسی: پژوهش حاضر از نظر هدف در ردیف پژوهش‌های کاربردی و از نظر طرح پژوهش از نوع تحلیل محتوا بوده ...

واژه های نو و ویژگیهای واژه سازی موضوع رساله حاضر است . واژه های نو باید با بهره وری از واژه های پایه محدود و با توجه به بخش ساختواژه زبان ساخته شود. بکاربردن واژه های پراکنده، ناهمریشه و قرضی فشار و بار حافظه را زیاد کرده و امر یادگیری را نیز مشکل می نماید. مطالعه زبان فارسی در طول تاریخ گویای این مطلب است که این زبان در زمینه واژه سازی، سنتی دیرپا داشته و آثار کسانی چون نظامی، بیرونی، ابن سین...