در این پژوهش سعی بر این بود که رابطه ی بین آواشناسی و معناشناسی در موسیقی آوازی مورد بحث و بررسی قرار گیرد. از آنجا که موسیقی آوازی ایران بسیار گسترده است، آواز دشتی را مبنای پژوهش خود قرار دادیم. این پایان نامه با تلاش برای رسیدن به این اهداف تدوین شد: 1. تعیین مشخصه های آوایی تأثیرگذار و چگونگی به کارگرفتن آن ها در زنجیره ی آوایی آواز در راستای انتقال هرچه بهتر مفاهیم و مضامین شعر. 2. مشخص نمودن ویژگی های آوایی موثر در برانگیختن عواطف و احساسات شنونده در موسیقی آوازی بر مبنای آواز دشتی. 3. بررسی اینکه آیا عناصر آوایی در آواز همانند زبان روزمره جایگاه خاص و ویژه ای اتخاذ می کنند؟ و سعی در پاسخ دادن به این سوال. در راستای رسیدن به این اهداف فرضیه هایی مطرح شد که تلاش ما صرف پرداختن به آنها گردید. بخشی از این پایان نامه که پژوهشی کاربردی است، به صورت کتابخانه ای و بخشی دیگر به صورت میدانی به انجام رسید. در نهایت با تحلیل داده های بدست آمده، صحت و سقم فرضیه های خود را سنجیدیم و نتایجی بدین شرح بدست آمد: کشش واکه ای در نمونه آواز دشتی بیش از ماهور بود. تعداد هجاهای متوسط و بلند به کار رفته در ساختمان آوایی اشعار گوشه های آواز دشتی به طور چشم گیرتری بیش از ماهور بود. ارزش زمانی و کشش انواع هجا در آواز دشتی بسیار بیشتر از ماهور بود. تعداد و ارزش زمانی عنصر درنگ در ساختمان آوایی گوشه های دشتی بسیار بیشتر از گوشه های ماهور بود. ریتم و وزن گوشه ها در آواز دشتی سنگین تر و سرعت اجرای ملودی گوشه ها (تمپو) کندتر از ماهور بود. رخداد و نقش عنصر تکرار (چه کلامی و چه غیر کلامی) در نمونه آواز دشتی بررسی شده بیشتر بود. آواز دشتی بسیار بیشتر از آواز ماهور از عنصر تکیه در ساختمان آوایی تحریرهای به کار رفته در گوشه های خود استفاده می نمود. زیروبمی و آهنگ جمله ها و زنجیره های آوایی غیر کلامی (تحریرها) در گوشه های آواز دشتی در زمان تکرار الگوهای آوایی مختص گوشه ها، در اغلب موارد افتان بود. در نهایت مشخص شد که نمونه آواز دشتی مورد بررسی، با به کار بستن تلفیقی از عناصر آوایی بیان شده با کیفیت هایی خاص، حسی از نوع غم را به شنونده القاء می کرد. همچنین دو نمونه آواز دشتی دیگر برای تعیین کارکرد و نوع افزون های شعری و ادوات تحریر بررسی شدند و در آنجا نیز مشخص شد که استفاده از افزون هایی خاص و متناسب با محتوای معنایی و حسی آواز، می تواند به انتقال هر چه بهتر معنا و حس آواز کمک نماید.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

این پژوهش در چهار بخش تنظیم گردیده است . بخش یک : جنبه های نظری آواشنا فرآیندهای آن . بخش دو : توصیف اجمالی از آواهای گویش جاهلی - بخش سه : وجو تمایز این گویش با زبان معیار . بخش چهار : فرآیندها و قواعد این گویش و تغییراتی که از طریق آنها در این گویش پیدا می شود .

در این رساله اهمیت زبان انگلیسی، مشکلات آموزش زبان انگلیسی در ایران و ارا راه حل، ضرورت کاربرد زبانشناسی مقابله ای در تدریس زبان دوم، کارهایی که د زمینه زبانشناسی مقابله ای در ایران صورت گرفته است و تعریف قید در دو زبان، تقسیم بندی قید درد و زبان از لحاظ معنا و ساخت و صرفی و نحوی مورد بررسی قرار گرفته است .

در این پایان نامه در باره خدمات زبانشانسی به آموزش زبان خارجی، تاریخچ آموزش زبان خارجی، آموزش زبان خارجی در جهان امروز، بررسی دوره های آموزش زبان فارسی به عنوان زبان دوم بحث شده است .

این پژوهش تحت عناوین ذیل ساختمان فعل در گویش کردی روستای حریر را مورد ب و بررسی قرار می دهد. زبانهای آرگتیو - آرگتیو در زبانها و گویشهای ایرانی - موقعیت جغرافیایی روستای حریر - نشانه های آوانویسی - ساختمان فعل در گویش کرد روستای حریر - صرف افعال معلوم - ساختمان افعال مجهول - صرف افعال - افعال مرکب با پیشوند - wa صرف فعل به(راه افتادن-) در دو زمان مضارع و ماضی مطلق - افعال شرطی - گویش حریری وزبانهای آرگتیو - یک قصه کوتاه حریری همراه با ترجم آن به زبان فارسی

رساله حاضر حاصل بررسی منتخباتی از شصت و شش اثر منظوم و منثور ادبی و غی ادبی در طی قرون چهارم تا چهاردهم می باشد . کلیه متنها آوانویسی گشته وتکواژها تقطیع شده اند. شیوه تقطیع تکواژهای عربی در تمام مراحل تحقیق یکسان نگاه داشته شده است . هر اثر در محدوده 500 تکواژ مورد پژوهش قرار گرفته است و میزان نفوذ منحصرا تکواژهای عربی و معرب و نه دیگر تکواژهای بیگانه بررسی شده است . در این رساله نخست چکیده ای از ویژگی ادبی هرقرن ذکر شده است ، سپس گزیده هایی از دو قطعه منظوم، دو اثر منثور ادبی و دو متن غیر ادبی همراه با فهرست الفبائی تکواژهای عربی که پس از هر اثر قرار دارد، ارائه گشته است و سرانجام در انتهای هر قرن جدول تعداد، درصد و میانگین تکواژهای عربی موجود در آثار منتخب آن قرن بدست داده شده است . در این جداول اولین قطعه مورد برر در هر یک از سه گستره شعر، نثر ادبی و غیر ادبی با عدد)1(نشان داده شده و دومین قطعه با شماره)2 (مشخص شده است . در هر متن سطح 500 تکواژ با علامت کروشه متمایز گشته و متن تا پایان مطلب ادامه یافته است . ابیاتی که در برخی از آثار منثور بکار رفته، خارج از حوزه پژوهش آن اثر قرار دارد و صرفا بمنظور حفظ امانت در نقل کامل اثر آورده شده است . یک جدول کلی که در برگیرنده کلی جداول یازده قرن مورد بررسی است و نیز منحنی درصد میانگین تکواژهای عربی در آثار منظوم و منثور ادبی و غیر ادبی تکواژهای عربی در شعر در تمام قرون به استثنای قرن دوازدهم در سطحی پائین تر از نثر قرار دارد و بدینسان در محدوده این تحقیق زبان شعر پارسی زبانی خالص تر و در مقابل نفوذ تکواژهای عربی بیشتر استوار می باشد .

این پایان نامه درصدد توضیح مفهوم حوزه معنایی و بررسی تحول پیش آمده در برخی حوزه های معنایی زبان فارسی است ، پس از وقوع انقلاب اسلامی در سال 1357 شاید چشمگیرترین تحول در لایه معنایی زبان فارسی روی داده باشد که در این رساله بررسی موردی چندین واژه مانند: مستضعف ، مستکبر، امام، بدحجاب ، خواهر، برادر، پاسدار، منافق، امت ، سرود، مدرس ، گروهک ، جهادگر، جانبازبراسا شیوه حوزه معنایی مورد بررسی قرار گرفته است .

پژوهش حاضر ، کوششی است در جهت بررسی نحوه تولید و کاربرد عملی آواهای زبان های کردی و انگلیسی و مقایسه آنها . در این رهگذر ، ابتدا نظام آوایی زبان کردی در دو سطح زنجیری و زبرزنجیری به طور کامل بررسی می شود. در مبحث مذکور به علت عدم وجود منابع مافی ، بیشتر اتکا بر صحت گویشوران و بررسی های شخصی است . در ارائه مثالها سعی بر این است که نمونه ها از زبان محاوره ای مردم و حتی الامکان از واژه های غیرقرضی زبان کردی انتخاب شوند. سپس نظام آوایی زبان انگلیسی به تفصیل بررسی می شود. تحقیق در این بخش ، به واسطه وجود منابع و کتب فراوان ، نسبت به بخش قبل سهل تر و دقیق تر انجام گرفت. در بخش پایانی ( نتیجه گیری ) واج ها ، واج گونه ها ، بعضی فرآیندهای آوایی ، ساختمان هجا ، خوشه های همخوانی ، تکیه و آهنگ گفتار در دو زبان کردی و انگلیسی با هم مقایسه می شوند و وجوه افتراق و تشابه آنها در هر یک از زمینه های ذکر شده مشخص می گردد. تفاوت ها و تشابهات استخراج شده در این تحقیق می تواند به عنوان ماده اولیه پژوهش های آتی در زمینه آموزش زبان انگلیسی به کردزبان ها مورد استفاده قرار گیرند و با مشخص کردن مشکلات زبان آموزان راه حل های علمی و عملی در جهت رفع آنها ارائه شود.

دراین پایان نامه پس از مروری بر پیشینه زبان شناسی نقشگرا و همچنین زبان و هنر کلامی از دیدگاه نقشگرایی ، مطالعات زبان شناختی ادبیات در ایران بررسی شده است. سپس مبانی نظری دستور نقشگرای متن بنیاد هلیدی به تفصیل شرح داده شده است . با توجه به مبانی این دستور ، هنجارگریزی و ساختمان متنی چند شعر از شاملو مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است . پس از بررسی انواع هنجارگریزی و بسامد آنها دراشعار مورد بررسی چنین نتیجه گیری می شود که بسامد وقوع انواع هنجارگریزی در این اشعار به ترتیب عبارتند از : هنجارگریزی سبکی، هنجارگریزیهای معنایی و تاریخی با بسامد یکسان، هنجارگریزی نحوی ، و هنجارگریزی واژگانی. بسامد بالای هنجارگریزی سبکی اشعار شاملو را به شعر منثور نزدیک ساخته است.

رساله حاضر فرآیندهای آوایی گونه فارسی معیار و گونه گفتاری میبد یزد را بررسی و با یکدیگر مقایسه نموده است . پیکره زبانی این تحلیل آوایی از گفتگوی اعضای خانواده و نیز فرهنگ عامیانه و شم زبانی نگارنده برگرفته شده است . در این پژوهش روشن گردید که پاره ای از فرآیندهای آوایی در هر دو گونه مذکور به یک شیوه عمل می نمایند از جمله /t/ در خوشه /st/ قبل از واکه با /s/ همگون می شود.

واژه های نو و ویژگیهای واژه سازی موضوع رساله حاضر است . واژه های نو باید با بهره وری از واژه های پایه محدود و با توجه به بخش ساختواژه زبان ساخته شود. بکاربردن واژه های پراکنده، ناهمریشه و قرضی فشار و بار حافظه را زیاد کرده و امر یادگیری را نیز مشکل می نماید. مطالعه زبان فارسی در طول تاریخ گویای این مطلب است که این زبان در زمینه واژه سازی، سنتی دیرپا داشته و آثار کسانی چون نظامی، بیرونی، ابن سینا و ... صدق این نظریه تایید می کند. امروزه واژه سازی به عنوان بخشی از برنامه های زبانی به عهده سازمانهای دولتی می باشد. فرهنگستان ایران از سال 1314 تا 1319 واژه هایی در زمینه های علمی، فرهنگی و اداری پیشنهاد کرد. بسیاری از این واژه ها امروزه بقدری آشنا هستند که گاه در ساختگی بودن آنها شک می شود. برای مثال واژه هایی چون کارآموز، پیش نویس ، هواشناسی، رونوشت ، برچسب و ... ساخته فرهنگستان می باشند. علاوه بر فرهنگستان مردم کوچه و بازار نیز واژه های زیادی ساخته اند از جمله : سگدست ، میل فرمان، یدک کش ، رنده و ماله . این نوع واژه ها بیشتر از نوع ترکیبی و اشتقاقی بوده و از واژه های شفاف می باشند. بطور کلی هیچیک از زبان ها برای تمام مفاهیم واژه ذخیره ندارند بکله با شناخت ، آشنائی و اهلیت یافتن با مفاهیم است که در زبان ها واژه ساخته می شود.

موضوع رساله حاضر بررسی جامعه شناختی ضمائر خطابی اول و دوم شخص مفرد و گونه های آنها در میان ساکنین شهر تهران است . در این بررسی تعداد 34 زن و 41 مرد همکاری داشته اند. این افراد متعلق به سه گروه سنی زیر 20 سال، 20-40 سال و بالای 50 سال در سه گروه تحصیلی زیر 6 کلاس سواد، بالای دیپلم و فاصله بین ایندو بودند که از ده سال قبل می بایست در تهران اسکن شده باشند. ضمائر خطابی مذکور، در پنج سبک خودمانی، صمیمی، عادی، رسمی و خیلی رسمی منظور گشته اند. نتایج حاصله از این پژوهش بشرح زیر می باشد: 1) میزان درصد استفاده از ضمیر "من" در بین مردان بسیار بالاتر از زنان است . 2) کاهش میزان درصد استفاده از ضمیر خطابی "من" از موقعیت خودمانی به خیلی رسمی در مردان بسیار سریع تر از زنان صورت گرفته است . 3) گونه "بنده" هنوز کاملا انحصاری نشده و رنگ جنسیت بخود نگرفته است .استفاده زنان از این گونه با شاخص های اجتماعی همچون سن و میزان تحصیلات ارتباط مستقیم دارد، استفاده این گونه در زنان زیر 20 سال با هر درجه تحصیلی مورد پسند نیست . 4) حوزه عملکرد ضمیر "تو" در مردان بسیار وسیع تر از زنان است . 5) افزایش میزان استفاده از گونه "شما" از موقعیت های خودمانی به موقعیت خیلی رسمی در زنان بسیار شدیدتر از مردان است . 6) استفاده از گونه های "جنابعالی" و "حضرتعالی" بیشتر در بین زنان بالای 50 سال و گروه سنی 20-40 که دارای تحصیلات بالای دیپلم بوده اند، مشاهده گردید. 7) هر چه به نسل جدید نزدیک می شویم کاربرد گونه های مختلف ضمیر خطابی کمتر و جهت بسوی یکدست شدن گفتار گروهی مردم است . 8) در سطح خانواده استفاده از ضمیر "تو" که در حوزه "انسجام" فعالیت می کند، افزایش و استفاده از ضمیر "شما" که در حوزه "قدرت " فعالیت می کند کاهش یافته است .

رساله حاضر گروه فعلی زبان فارسی را از دیدگاه دستور زایشی - گشتاری مورد بررسی قرار داده است . گروه فعلی در زبان فارسی یک واحد نحوی است که از یک یا چند عنصر واژگانی تشکیل می شود و در گزاره جمله همیشه جایگاه اسناد را اشغال می کند. پس از مقایسه تجزیه روساختی فرمول کلی زیر را برای گروه فعلی می توان بدست آورد. گروه فعلی : (عنصر پیشرو) + فعل واژگانی + (عنصر پیرو) عنصرهای پیشرو و پیرو که وابسته های اختیاری گروه فعلی هستند از نظر صورت و رابطه معنایی با "فعل واژگانی" در سه گروه به شرح زیر قرار می گیرند. الف) عنصر افعال ناقص : باید، می توان، می شود، می شد، بتوان، بشود، داشتن (دارای 12 صورت)، خواستن (دارای 6 صورت) . ب) عنصر سازنده مجهول : شدن (دارای 29 صورت) . ج) عنصر سازنده حالت و زمان : بودن (دارای 18 صورت) . گروه فعلی در مفهوم دستور گشتاری باید دارای سه دسته قاعده به شرح زیر باشد: 1) دسته قواعدی که جملات مختلف را می سازند. 2) دسته قواعدی که بر روی این جملات و زنجیره های ژرفساختی عمل می کنند، و آنها را به صورتهای زبانی، مانند زمین خوردن، زمین خوار، زمین خواری، زمین خوردگی و زمین خورده (از جمله زیرساخیت کسی بر زمین برمی خورد) تبدیل می کنند. 3) دسته قواعدی که یک جمله یا یک دسته از جملات را به صورت یک گروه فعلی پیچیده تبدیل می نمایند و در نتیجه اعمال این قواعد گروههای فعلی و اسمی بیشمار تولید می گردند. در ادامه این پژوهش قواعد نوع دوم و سوم و همچنین آن بخش از قواعد نوع اول که مربوط به حذف ، مطابقه، و جانشینی عناصر در ساختهای گوناگون گروه اسمی می باشند بررسی شده اند. یادآوری این نکته ضروری است که شناسه ها و نهاد در گروه فعلی هر دو در زنجیره های ژرفساختی قرار می گیرند.

رساله حاضر ترجمه فصل های (10-13) از کتاب "درآمدی بر زبان" می باشد. در این بررسی پیرامون گوناگونی زبان، الفبای زبان و ماده خاکستری زبان مباحثی مطرح شده و پیرامون گوناگونی زبان چنین آمده است که لهجه فردی در هر شخص منعکس کننده مختصه های تمایزدهنده ویژه گفتار او می باشد. هر زبان، جدا از نمایش اختلافات زبانی فردی می تواند نمایانگر اختلافات نظام یافته ای نیز باشد. این اختلافات موجب بروز "لهجه" می گردند. لهجه بعلت تغییرات زبانی تقویت شده و گسترش می یابد. در غالب کشورها یک لهجه نقش "لهجه معیار" را ایفاء می کند. هر چند از دیدگاه زبانی این لهجه بر سایر لهجه ها برتری ندارد، با این همه برخی آن را تنها صورت "صحیح" زبان به حساب می آورند. در مناطقی که گروههای زبانی گوناگون وجود دارند، برای دستیابی به امکان ارتباط متقابل از "زبان میانجی" استفاده می شود. واژگان، ساخت واجی و ساخت نحوی یکی از زبانهای درگیر، ساده شده و "پی چین" را پدید می آورد. پی چینی که زبان بومی یک گروه شود "کریول" نام دارد. موانع زبانی که زائیده کاربرد هزاران زبان در سراسر جهان می باشند، انگیزه اصلی ایجاد زبانهای ساختگی هستند. زبان عامیانه، زبان لاتی، زبان ولگردان و زبان حرفه ای از گونه های دیگر زبان هستند. پیدایش این زبان گواه توانایی خلاقیت زبان بشر است . خط یکی از اساسی ترین ابزار تمدن است . نخستین بار سومریها یک نظام خطی تصویرنگار جهت حفظ قراردادهای بازرگانی خود پدید آوردند. پس از چندی این خط برای مصارف دیگر گسترش یافت و سرانجام به خط میخی بدل گشت که از سبک والایی برخوردار بود. ملل گوناگون خط میخی را قرض گرفتند و سپس از آن با بکاربستن اصل "ربوس " در جهت ایجاد نظام هجانگار، بهره گرفتند. برطبق اصل ربوس نماد یک واژه برای هر واژه یا هجای هم آوای آن بکار می رفت . مصریها نظام تصویرنگار دیگری پدید آوردند که به هیرروگلیف موسوم گشت . فنیقی ها همچون بسیاری از اقوام دیگر این نظام را قرض گرفته، اصلاح نمودند و بعنوان نظام هجانگار مورد استفاده قرار دادند. در نظام هجانگار برای هر هجای جداگانه یک نماد بکار می رفت . یونانیها نظام فنیقی ها را وام گرفته و آن را بگونه ای با زبان خود هماهنگ ساختند که هر نماد برای نشان دادن یک واحد آوایی جداگانه بکار می رفت . بدین ترتیب نخستین الفبا بوجود آمد. در حال حاضر سه نوع نظام خطی واژه نگار، هجانگار و الفبایی در سراسر جهان مورد استفاده می باشد. ماده خاکستری زبان و زبان در عصر ماشین حسابگر از دیگر موضوعات مطروحه در این پژوهش است .

رساله حاضر ترجمه فصل های (4-6) از کتاب "مقدمه ای بر زبان" اثر فرامکین و رادمن است . در این پژوهش پس از مروری بر قواعد واجشناسی و معنی شناسی، الگوهیا جمله بندی بررسی شده و این نتیجه حاصل شده است که قواعد سازه ای برای بیان کل دانش نحوی گویندگان زبان کافی نیست بلکه قواعد گشتاری نیز مورد نیاز هستند این قواعد برای بیان ابهام جملات مورد نیاز هستند. ژرفساخت های ذهنی جملات بوسیله قواعد سازه ای تولید می شوند. قواعد گشتاری بر روی این ژرفساخت ها عمل می کنند تا روساخت را که گفتار واقعی گویندگان زبان است بوجود آورند. دانش زبانی گویندگان در باره ساختهای نحوی زبانشناسان بوسیله دستور گشتاری - زایشی بیان می شود.

بررسی رشد طبیعی گفتار و زبان کودک موضوع پژوهش حاضر است . در روند رشد گفتار و زبان کودک ، مراحل مختلف مشاهده می شود که در اکثر کودکان قابل تعمیم می باشد. مثلا نوزاد در موقع تولد هیچگونه صدایی که ارزش زبانی داشته باشد تولید نمی کند، کودک پس از درک آهنگ گفتار، حالت چهره، اشارات و درک گفتار، شروع به استفاده از گفتار می نماید که در آغاز تک کلمه ای و بیشتر از نوع اسم می باشد. واژگان عمومی از قبیل اسم، فعل و صفت مقدم بر واژگان اختصاصی نظیر ساعات معینی از روز، فصول و پول ظاهر شده و در هر فردی واژگان درونی بیش از واژگان بیانی است . یعنی آنچه فرد بیان می کند کمتر از آن مقداری است که در مغز خود نگهداشته است . هوش ، رشد فیزیکی، جنسیت ، محیط خانوادگی، وضعیت اجتماعی و ... از عوامل موثر در رشد طبیعی گفتار و زبان محسوب می گردند. پسرها در شروع گفتار از دخترها عقب تر هستند ولی این تاخیر در درازمدت جبران می شود. ناهنجاریهای زبانی پسران بیش از دختران است . در بخش دیگری از این رساله ساختمانهای مرکزی مربوط به گفتار بررسی شده است .

پژوهش حاضر نگاهی است به ساختمان واژه در فارسی امروز و امکانات ترکیبی و اشتقاقی آن در چهار مقوله دستوری اسم، صفت ، فعل و قید که با فهرستی از وندهای زایای فارسی بدست داده شده است . باید توجه داشت که اغلب ترکیبات زبانی عناصر ترکیبی را از مقوله خود خارج کرده و کلمه جدید را در مقوله دیگری می سازند. حال اگر ترکیب دو واژه در همان مقوله باقی بماند آن را ترکیب وگرنه اشتقاق می گویند. ترکیبات ترکیبی در هر یک از مقولات چهارگانه مذکور به شرح زیر است : فرآیند ترکیب و مقوله اسم : در این فرآیند دو واژه قاموسی بدون اینکه تغییری در مقوله هر یک از واژگان بدهند با یکدیگر ترکیب شده و اسم مرکب می سازند. ترکیبهای اسم ساز عبارتند از: خرمگس ، روزنامه . فرآیند ترکیب و مقوله فعل : در این فرآیند از ترکیب اسم یا صفت با یک فعل، افعال مرکب بوجود می آیند. ملاک در تشخیص فعل مرکب ، ملاک معنایی است . بدین معنی که فعل مرکب به فعلی می گویند که اجزاء آن رویهمرفته دارای یک مفهوم باشد. ترکیبهای فعلی عبارتند از: شتافتن = شتاب + کردن . گزیدن = گزین + کردن . فرآیند ترکیب و مقوله صفت : منظور از صفت در اینجا صفات مرکبی است که متشکل از اجزائی باشند که بتوان هر یک از اجزاء را به معنی دیگر در گفتار بکار برد، اما معنی مجموع اجزاء غیر از معنی جداگانه هر یک باشد و نقش کلی آنها توصیف ماده یا توصیف واژه های جانشینی باشد. ترکیبهای صفت ساز عبارتند از: ماهرو، سنگدل . فرآیند ترکیب و مقوله قید: در زبان فارسی واژه هایی که فقط قید باشند و با مقوله های دیگر مشترک نباشند بسیار اندک هستند، مانند: آره، هرگز، هنوز. در مقوله قید تنها دسته ای از قیود که با حروف اضافه ساخته شده اند مختص مقوله قید هستند و بقیه با مقوله اسم، صفت و حرف اضافه مشترک می باشند. مانند: "با محنت زندگی کرد"، "به خطا جواب نداد". فرآیندهای اشتقاق : در فارسی امروز اشتقاق با افزودن وند صورت می گیرد در این زبان پیشوندهای اسم ساز کاربرد زیادی ندارند ولی پسوندهای اسم ساز فراوان هستند. مانند پسوندهای آر، اش ، بان و ... در واژه های رفتار، گردش ، باغبان و ... . افعال دارای پسوند اشتقاقی نبوده و فقط پسوند تصریفی می گیرند. پیشوندهای فعلی بر سر ماده فعلی آمده و معنای متفاوتی نسبت به معنی اصلی بدست می دهند مانند: بر، باز، در، و ... در واژه های برآشفتن، بازآمدن، دررفتن و ... . پیشوندهای صفت ساز عبارتند از با، بی، نا و ... در باخدا، بی ادب و نابینا و پسوندهای صفت ساز مانند ور، گر و ... در هنرور، کارگر و ... . پسوندهای آنه، آن در روزانه و بامدادان از پسوندهای قیدساز محسوب می شوند.

آنچه در این رساله مورد بررسی قرار گرفته افعال و مصادر بسیط فارسی است . نحوه پژوهش توصیفی و هم زمانی و مکتبی که از آن پیروی شده است مکتب ساختاری بوده و در نوشتن فرمول ها از قواعد گشتاری - زایشی استفاده شده است . بطور خلاصه می توان نتیجه گرفت که همه افعال فارسی جز نمونه های آمد ˆ آی، دید ˆ بین، هست ˆ باش یک ریشه ای هستند. در فارسی ستاک مضارع به عنوان ریشه ای برای ساختن ستاک ماضی محسوب می شود. ستاک ماضی با اعمال قواعد اضافه، تبدیل، و حذف بر ستاک مضارع ساخته می شود. قاعده اضافه فعال ترین قاعده در ماضی سازی است . در فارسی افزودن /id/ به ستاک مضارع از بسامد بالایی برخوردار است ، به همین دلیل اسامی و مصادر غیر فارسی که به فارسی وارد شده و کاربرد فعلی پیدا کرده اند و در عین حال فعال نیز هستند از این قاعده یعنی افزودن /id/ پیروی می کنند. قواعد ماضی ساز در فارسی یک مرحله ای و از بسامد بالایی برخوردار هستند و می توان گفت که قواعد ماضی ساز فارسی یکدست هستند. و در حدود 60 فعل تنها از دو قاعده پیروی می کنند. تعداد محدودی نیز از سه قاعده حذف ، تبدیل و اضافه استفاده می کنند. تفاوت گفتاری و نوشتاری در افعال بسیط چندان زیاد نیست ، در نتیجه افعال فارسی با پیشوند شناسه های فعلی بیشتر تغییر می پذیرند. در مصادر فارسی از قاعده اضافه استفاده می شود. یک گروه از افعال و مصادر کاربرد فعلی یا مصدری خود را از دست داده اند و امروزه در مقام اسم، صفت ، صفت فاعلی و صفت مفعولی بکار می روند ولی این گروه هنوز در ساختن افعال مرکب فعال هستند. گروه بزرگی از افعال و مصادر کارآیی خود را بکلی از دست داده و در نتیجه از زایایی قواعد حاکم بر افعال و مصادر کاسته شده است . جای خالی این گروه را افعال مرکبی که با کمک اسامی (اسم بطور عام) فارسی و اسامی و مصادر غیرفارسی ساخته می شوند، پر کرده اند.

در این رساله که موضوع آن بررسی ساختواژی لهجه سبزواری به روایت کلیدر می باسد، کوشش شده است تا واژه ها و ساختهای صرفی آن به منظور شناخت بیشتر زبان فارسی و در نتیجه غنی ساختن آن به دست داده شود. این ساخته در سه گروه واژه های ساده، واژه های دوپایه و سه پایه بشرح متمایز گردیده اند.

رساله حاضر ترجمه چهار فصل اول از کتاب "درآمدی بر زبان" اثر فرامکین است . در این کتاب مباحث زبان، منشا آن، آواشناسی و واجشناسی مورد بررسی قرار گرفته است .

موضوع رساله حاضر شناخت ساختواژی زبان فارسی در چهارچوب اصطلاحات زبانشناسی است . این پژوهش به منظور دستیابی به روند واژه سازی و شناخت هر چه بیشتر نظام ساختواژی زبان فارسی صورت گرفته است . در این بررسی 1070 واژه و عبارت زبانشناس از کتب و مجلات مختلف جمع آوری و از جهات گوناگون مورد رسیدگی قرار گرفتند. این پژوهش نشان داد که اولا برای ساخت اصطلاحات زبانشناسی از امکانات صرفی و نحوی زبان فارسی استفاده شده است . ثانیا این اصطلاحات با توجه به ساخت و مفهوم اصلی اصطلاح ساخته شده و ثالثا از فرآیندهای واژه سازی ترکیب ، اشتقاق و ترکیب - اشتقاق بهره برده شده است . در بررسی انجام شده در زمینه شناخت واژه ها با توجه به ریشه اصلی آنها جمعا 7 نوع ساخت تشخیص داده شده است که عبارتند از: واژه های فارسی (نمودار، نوا، پایانه، کم کوشی)، واژه های فارسی - عربی (محاسبه کردن، گرایش ذهنی)، واژه های عربی (مقوله، نظریه)، واژه های انگلیسی (نورم، پی جین)، واژه های انگلیسی عربی در ساخت فارسی (استراتژی - ادراکی، سیستم ارتباطی)، واژه های فارسی انگلیسی (کدخوانی، ترجمه ماشینی) تقسیمات ساختی اصطلاحات نشان داده است که 30 درصد از کل واژه ها به صورت بسیط و بقیه به صورت مرکب هستند. در کل اصطلاحات دو نوع ترکیب تشخیص داده شده است که عبارتند از: 1) ترکیب نحوی مانند مشخصه دوارزشی، اختصاص دو سویه . آمار نشان می دهد که 29 درصد از کل واژه های انتخاب شده از این دسته هستند. 2) ترکیب صرفی مانند: افزونه، زبان پریشی . طبق آمار 71 درصد از کل واژه های انتخاب شده از این دسته می باشند. فرآیندهایی که در ترکیب ساختهای مورد نظر مورد استفاده واقع شده عبارتند از: 1) فرآیند ترکیب مانند: دستوری بودن، زیرمجموعه، لغت کور که 12 درصد از کل واژه های انتخاب شده به این دسته تعلق دارند. 2) فرآیند اشتقاق مانند: کمینه، گلوگاه، لرزشی که 64 درصد واژه ها به این دسته تعلق دارند. 3) فرآیند ترکیب - اشتقاق مانند: جهت گیری، درون واژگی، واج یابی.

رساله حاضر ترجمه دو بخش از کتاب "بنیادهای زبانشناسی" اثر آندره مارتینه می باشد. از نظر وی زبان ابزاری است ارتباط دهنده که براساس و مطابق آن دریافت و آزمون بشری در هر جامعه به نحوی متفاوت به واحدهایی به نام نکواژ تجزیه می شود. هر یک از واحدها دارای یک درونه معنایی و یک برونه صوتی است . برونه صوتی به نوبه خود به واحدهای تمایزدهنده و پیاپی تجزیه می گردد. این واحدها همان واجها هستند که تعدادشان در هر زبان محدود و ماهیت و روابط متقابلشان نیز از زبانی به زبان دیگر متفاوت است . در توصیف زبانها نخستین وظیفه زبانشناسان مطالعه آنهاست . زبانها ابتدا باید به لحاظ کارکردشان مورد توصیف قرار گیرند. در این زمینه اولین وظیفه این خواهد بود که روشن نمائیم هر زبان چگونه برداشت و آزمون بشری از جهان خارج را به واحدهای معنی دار تجزیه می کند. توصیف ما از زبان قطعا باید همزمانی باشد. هر توصیف باید قلمرو فعالیت خود را مشخص نموده و معین کند که با کدامیک از گویشهای زبان سر و کار دارد. در این میان اگر معنی واحدهای مدلول نادیده گرفته شود با مشکلات فراوانی مواجه خواهیم شد زیرا با دورماندن از قلمرو معنایی تنظیم حقایق زبان کار ساده ای نیست .

نوشته حاضر در چهارچوب زبانشناسی کاربردی به توصیف و مقابله زمانهای انگلیسی با زمانهای فارسی پرداخته است . در این پژوهش از بررسی پاره ای از ابعاد و جنبه های مربوط به زمان یعنی مواردی از قبیل معلوم و مجهول، شرطی، وجه التزامی، جمله های پرسشی و منفی و جمله های امری صرفنظر شده است . بدین ترتیب بخش عمده کار به زمان در جمله های خبر مثبت اختصاص یافته است . در جریان کار مقابله زمانها ملاک کار جز پاره ای موارد گونه گفتاری و نوشتار معیار بوده است . در این میان انگلیسی به عنوان زبان مبداء و فارسی به عنوان زبان مقصد منظور شده است . در این پژوهش پس از توصیف زمانهای انگلیسی و تقابل آنها با صورتهای زبان فارسی، پاره ای از خطاهای زبان آموز یا مترجم در معادل گذاری به فارسی بررسی شده است .

رساله حاضر به تحلیل مقابله ای تطابق فاعل و فعل در زبان فارسی با انگلیسی اختصاص دارد. منظور از "تطابق" هماهنگی صوری فاعل و فعل با یکدیگر از نظر جمع و یا مفردبودن است . قید "صوری" از آن جهت بکار رفته که تحلیل مقابله ای دو ساخت یا دو عنصر یا دو صورت را در دو زبان می توان از سه جهت صورت ، معنا و توزیع انجام داد. حوزه مطالعه تحقیق حاضر ساختمان دستوری است . ساخت دستوری به گفته لادو عبارتست از شیوه صوری نظام یافته ایکه برای انتقال مفاهیم و روابط خاص در یک زبان بکار می رود. در این تحقیق پس از نگاهی کوتاه به تحلیل مقابله ای، نظریات و مباحث مربوط به آن به بررسی صوری تطابق فاعل و فعل در انگلیسی و فارسی پرداخته شده و نشان داده شده است که برخلاف آنچه که معمولا اظهار می شود فاعل و فعل در زبان انگلیسی ضرورتا همیشه با هم مطابقه نمی کنند و نیز با استفاده از مقایسه تطابق فاعل و فعل در دو زبان خطاهای زبان آموز فارسی زبان پیش بینی و منبع آن شناسایی شده است .

رساله حاضر ترجمه سه فصل از کتاب "واجشناسی بالینی" اثر گرون ول می باشد. اصطلاح زبانشناسی بالینی، نام کاملا پذیرفته شده ای برای مطالعه تمام جنبه های موضوعی جدید از تلفیق گفتار درمانی و زبانشناسی است . انتخاب واجشناسی بالینی نشان دهنده آنست که این کتاب با کاربرد زبانشناسی بالینی در سطح واج سر و کار دارد. هدف هر گونه تحلیل واجی ارائه توصیف و طبقه بندی اختلافات آواها در گفتار براساس نقش ارتباطی و سازمان بندی آنها در جنبه گفتاری زبان است . مطالعات آوایی و واجی کار بالینی آسیب شناسان گفتار و زبان روشن می کند که فرد مبتلا به ناهنجاری آوایی باید از تلفظ نادرست خویش آگاه شده و به او کمک گردد تا مهارت تولیدی جدید را فرا گیرد. فرد مبتلا به نقص واجی باید پی ببرد که گفتار او از نظر ارتباطی ناقص است ، و باید در دستگاه تلفظی خود نقش تقابلی واجی جدیدی کسب نماید که چنین کاری باید با مهارت های تولیدی طبیعی که این تقابل ها را نشان می دهد تواما صورت پذیرد. در استفاده از واجشناسی برای کارهای اصلی بالینی مانند ارزیابی، تشخیص و درمان می توان روابط و نتایج بین این سه نوع فعالیت را مشاهده نمود. هدف عملی تحلیل واجی توصیف الگوهای تلفظی تشکیل دهنده اساس یک طرح، جهت تغییر الگوهای نابهنجار است . شناخت این قضیه که چه موقع دو یا چند جزء آوایی مختلف به عنوان واحدهای واجی متفاوت دارای عملکرد نمی باشند از نظر بالینی ضروری است . روشهای مهم تحلیل واجی از قبیل روش "آزمون جایگزینی" و روش مربوط به توصیف های واجی به مثابه یک چهارچوب توصیفی هستند که در آنها در باره الگوهای تلفظ یک فرد که نمونه ای از گفتار ثبت شده او است اظهارنظر می شود. برای هدفهای بالینی جنبه های خاصی از گفتار با درک از طریق گوش مورد بررسی قرار گرفته و جنبه های دیگر با استفاده از سطحی از ثبت علائم منظم انجام می گیرد. آوانویسی ادراکی یا به عبارت دیگر آوانویسی تفصیلی یکی از اساسی ترین ابزار آوایی بالینی برای آسیب شناس گفتار است . وی پس از نمونه گیری براساس اصول تحلیل واجی به تحلیل آن می پردازد. روشهای ارزیابی تحلیل خطا تقریبا منحصرا روی همخوانهای زبان انگلیسی متمرکز شده است . روش معمول برای بدست آوردن نمونه گفتاری "آزمون تولید" نامیده می شود. نمونه برداری باید در بافتهایی که اکثرا منجر به تولید موفقیت آمیز می گردد انجام گیرد. یعنی جائیکه تاثیرات همگون شدگی و بافتی حذف شده اند. باید کنش یک گوینده از توالیهای تولیدی پیچیده تر نیز مورد پژوهش قرار گیرد.

موضوع پژوهش حاضر ترجمه بخش های سوم و چهارم از کتاب "واجشناسی بالینی" اثر گرون ول می باشد. در این دو بخش به ترتیب "تحلیل خطا" و "ارزیابی بصورت تباینی : تحلیل و مقایسه نظامهای واجی" بررسی شده و نشان داده شده است که اساس ارزیابی تباینی با چهارچوب تحلیل خطا کاملا متفاوت است . در ارزیابی تباینی مقایسه بین الگوهای ساختمانی در دو نظام واجی کودک و بزرگسال صورت می گیرد در صورتیکه در تحلیل خطا اساس مقایسه بر تلفظ آواهای گفتار فرد استوار است .

در این رساله توزیع گونه های فعل های باقاعده و بی قاعده در زبان فارسی و قواعد واژ - واجی حاکم بر آنها برمبنای تئوری گشتاری مورد پژوهش قرار گرفته است . حوزه پژوهش صرفا در مورد گونه های فعل در زمان ماضی مطلق و شکل حال یا امری و بدون درنظر گرفتن شخص و شمار می باشد.

رساله حاضر ترجمه بخش دوم از کتاب "زبانشناسی و خواندن" اثر چارلز فریز می باشد. این بخش تاریخچه کوتاهی از علم زبانشناسی را دربردارد که خود تحت عنوان "زبانشناسی : مطالعه علمی زبان" به چاپ رسیده است . در این مقاله علم زبانشناسی در چهار مقطع از سالهای 1820-1875، 1875-1925، 1925-1950 و ده ساله آخر یعنی 1950-1960 بررسی شده است . در هر یک از سه دوره اول رشد و گسترش علم زبانشناسی نوین چندین ویژگی مهم زبان بشر روشن شده که بعدها کار زبان شناسی برپایه آنها قرار گرفته است . تا سال 1925، پایان دومین دوره پنجاه ساله دیدگاههای زبانی زیر برای زبانشناسان به صورت فرضیات عمومی درآمد که مطالعات علمی خود را برآن بنا نهند: 1) مهمترین ویژگی این دوره بررسی ممیزه های آوایی یک زبان حتی زبانهای غیرمکتوب یا زبانهای افراد بی سواد می باشد. از تحولات آوایی نه می توان جلوگیری نمود و نه می توان با ممیزه های معنایی و یا انتخاب آگاهانه افراد به آن کمک کرد. نظم این تحولات آوایی این امکان را بوجود می آورد که بتوان قبل از اینکه نمونه های اصلی واژگان را پیدا کنیم شکل دقیق آنها را در یک گونه زبانی پیش بینی کنیم . 2) چندمعنایی واژگان امری طبیعی است نه عجیب . 3) همه کیفیتهای نهفته آواها و لهجه های زبانها را می توان از روی انواع ارتعاشاتی که ویژگیهای اگوستیکی آنها را می سازد تجزیه و تحلیل کرد. در سالهای بعد از 1925 یعنی سومین دوره رشد و گسترش علم زبانشناسی دیدگاههای جدیدی به قرار زیر بوجود آمد: 1) زبان دارای ساخت است . 2) تفاوتهای آوایی مشابه معمولا از یک زبان به زبان دیگر ارزش ساختاری کاملا متفاوتی دارد. 3) کودک در فراگیری زبان بومی اش نه تنها واحدهای تقابل دهنده و محدود زبان بخصوص الگوهای واژه و ساختهای دستوری را مشخص می کند بلکه می آموزد که باید همه ممیزه های عملی را که در تشخیص الگوی واژه ها و جمله ها نقشی ندارد نادیده بگیرد. 4) واحدهایی که در شناسایی الگوهای واژه و الگوهای جمله یک زبان مانند انگلیسی عمل می کنند از اجزاء و ممیزه های آوایی به یکدیگر چسبیده تشکیل نشده بلکه این واحدها مجموعه ای از تفاوتهای تقابل دار هستند. روانشناسی زبان، ماشین ترجمه و دستور زایشی از بحث های قابل عرضه در دهه 1950 تا 1960 بوده است .

رساله حاضر ترجمه سه فصل از کتاب "مقدمه ای بر زبان" اثر فرامکین و رادمن است . زبان و حیوانات ، تغییرات زبان و زبانهای دنیا از مباحث مطروحه در این کتاب هستند.

موضوع رساله حاضر اصول و شیوه های فرهنگ نویسی است . این رساله می کوشد با استفاده از دانش نوین زبانشناسی، مبانی فرهنگ نویسی را به شیوه ای جدید توضیح دهد. منظور از فرهنگ در اینجا فرهنگ های یک زبانه عمومی است . نگارنده علاوه بر تعریف فرهنگ و معرفی انواع آن در تعیین بخش های مختلف رساله به فرهنگ های موجود فارسی، عربی، انگلیسی و فرانسه توجه داشته است . این بخش ها براساس این فرهنگ ها عبارتند از: مدخل یا ماده لغت که صورت مکتوب واژه ای است که فرهنگ نویس قصد توضیح و تعریف آن را دارد، تلفظ که نحوه خواندن این ماده را معین می کند، ریشه شناسی که تاریخ تحول ماده را از صورتی به صورت دیگر نشان می دهد، مقوله دستوری نیز که با علائم اختصاری در کنار ماده نوشته می شود مشخص کننده نوع کلمه به لحاظ دستوری می باشد. کار فرهنگ نویس با ارائه معانی مختلف واژه و آوردن تعریفی برای هر یک به پایان می رسد. همین ترتیب نیز در رساله رعایت شده است . در این پژوهش به پرسشهایی از این دست پاسخ داده شده است : فرهنگ چیست ؟ آیا تمام واژه های یک زبان را باید در یک فرهنگ گرد آورد؟ واژه آن واحدی که فرهنگ نویس بعنوان مدخل برمی گزیند دارای چه خصوصیاتی است ؟

رساله حاضر ترجمه بخش های 5 و 6 از کتاب "واجشناسی بالینی" است . در این فصول نویسنده سعی دارد که با کمک گرفتن از تجزیه مشخصه ممیز و نیز واجشناسی زایشی راه حل هایی را جهت رفع اختلال گفتاری در کودکان ارائه نماید. نظریه مشخصه ممیز و تجزیه و تحلیل در اصل از تجزیه واجی سرچشمه گرفته و همانند واج یک مفهوم مجرد و نظری است که در تجزیه و تحلیل واجی الگوهای تلفظ بکار گرفته می شود. اولین سیستم مشخصه ممیز که به لحاظ نظری یکدست بود توسط یاکوبسون، فانت و هله در سال 1952 پیشنهاد گردید که مشتمل بر 12 مشخصه ممیز فیزیکی بود. سیستم های جدیدتر (چامسکی و هله 1968، لیدفوگد 1975-1971) بیشتر براساس ابعاد تولیدی مورد توصیف قرار گرفته است . سیستم مشخصه تولیدی بر سیستم مشخصه فیزیکی مرجح است ، زیرا به جنبه آوایی که یک بالین شناس می تواند با آن در رابطه با روشهای درمانی کار کند نزدیکتر است . تنها جنبه نظریه مشخصه ممیز که اختلاف نظر در مورد آن نیست حقیقت غیرقابل انکاری است مبنی بر اینکه چهارچوب تجزیه آوایی یا واجی این امکان را فراهم می سازد که واجها را به دسته ها و یا طبقات طبیعی که خواص مشترکی را دارا هستند گروه بندی نمود. این جنبه از نظریه به سادگی قابل اعمال برای داده های اختلال گفتاری بوده و از نقطه نظر بالینی بیشترین اعتبار را دارد. به نظریه تجزیه مشخصه ممیز انتقاداتی نیز وارد است که والش (1974)، پارکر (1976) و کارنی (1979) به آن پرداخته اند. واجشناسی زایشی مانند تجزیه مشخصه ممیز، نظریه ای از ساخت آوایی زبان بشری است که الگوهای آوایی زبان را برحسب قوانین واجی توصیف می نماید.

رساله حاضر ترجمه فصل های سوم و چهارم مربوط به آواشناسی و واجشناسی از کتاب "مقدمه هنرهای زبان" نوشته رونالد واردهاف است . در بخش آواشناسی نحوه کاربرد اطلاعات آوایی برای توصیف زنجیره اصواتی که انسان هنگام گفتگو تولید می کند و همچنین راههای مختلفی که برای برش زنجیره اصوات و ثبت آنها به صورت واحدهای مجزا وجود دارد بررسی شده است . در بخش واجشناسی اساسی ترین مسئله ای که به آن پرداخته شده است پیداکردن نظامی است که برای ایجاد ارتباط مفهوم دار صداها در قالب آن قرار گیرند.

رساله حاضر برگردانی از کتاب "زبانشناسی تاریخی" اثر وین فرد، پ .له من استاد و محقق زبانشناسی است . این اثر ثمره سالها رنج و تحقیق مداوم در مورد منشاء، نهاد و ریشه زبانهای دنیاست . او و سایر همکارانش جهت طبقه بندی زبان ها، ارائه شواهد و مدارک جهت اثبات خویشاوندی دقیق آنها، مقایسه فرم های زبان های خویشاوند جهت تعیین رابطه دقیق خویشاوندیشان، ارائه روشهای مختلف جهت طبقه بندی زبان ها و اثبات این فرضیه که بیشتر زبانهای آسیایی و اروپایی از یک منبع مشترک یعنی هند و اروپایی مادر مشتق گردیده اند، رنج بسیاری را بر خود متحمل شده اند. آنچه در این اثر جالب بود قراردادن زبان ایرانی بعنوان یکی از برجسته ترین زیر طبقه خانواده زبانهای هند و اروپایی بود. وی در این کتاب اشاره می کند که متن های ایرانی که دارای قدمتی سه هزار ساله هستند یکی از بهترین شواهد و مدارک را جهت زبانشناسی تاریخی تامین کرده اند. این متن ها به دو لهجه به نامهای اوستا و فارسی باستان بجای مانده است . فارسی باستان که امروزه در کتیبه های داریوش و کوروش حفظ گردیده است ، کتیبه ای که برای زبانشناسان تاریخی از اهمیت زیادی برخوردار بوده متن بلندی است به سه زبان فارسی باستان، اکدی و ایلامی، که بر روی یک سخره سنگی در بیستون حک شده است . این کتیبه به خط میخی نوشته شده است . نوشته های فارسی راهی را جهت یادگیری خط میخی ارائه کردند. مهارت در خواندن متون فارسی باستان توسط دانشمندان سبب خواندن خط اکدی و سایر متون ایرانی که به خط میخی نوشته شده بود راههایی را جهت خواندن خط سومری هموار کردند. بدین ترتیب متون ایرانی و درک خط میخی از طریق آنها اجازه دسترسی به تاریخ خاورمیانه را از هزاره چهارم قبل از میلاد داد. در این پژوهش ، پس از یک مقدمه در باره طبقه بندی سلسله نسبی در زبان ها، از طبقه بندی نوع شناختی زبان، کاربرد اسناد مکتوب ، روش تطبیقی و بالاخره روش بازسازی درونی سخن به میان رفته است .

رساله حاضر یکی از فرآیندهای واژه سازی بنام فرآیند دوگان سازی را مورد بررسی قرار داده است . فرآیند مذکور فرآیند صرفی و اشتقاقی متداولی است که در آن بخشی از یک واحد واژگانی و یا کل آن تکرار شده، و معمولا برای رساندن مفاهیمی مانند جمع، تکرار، تداوم و یا شدت بکار می رود. جزئی را که تکرار می شود دوگانی می نامیم . دوگانی وندی است که قبل از واژه، در میان و یا پس از آن قرار گیرد. به منظور پی بردن به نحوه عمل این فرآیند در فارسی، فرهنگ زبان فارسی (6 جلدی) اثر دکتر معین انتخاب و واژه های دو جزئی آن - واژه هایی که در آنها بخشی از واژه پایه و نه تمام آن تکرار شود - استخراج گردید. این نوع واژه ها در دستور سنتی اتباع و در زبانشناسی نوین دوگانی ناقص نامیده شده اند. اتباع یا واژه های دوگانه در دستورزبان فارسی از مقوله اسم، صفت و یا قید بشمار می روند و گاه پس از ترکیب با واژه های دیگر نقش فعلی را هم عهده دار می شوند. اتباع دارای معنی واژگانی مستقلی نیست . معنی افاده شده از آن در فرهنگ لغت فارسی یافت نمی شود. مانند: منگ در سنگ و منگ که به معنای گیج نه کلوخ و غیره در فرهنگها ثبت شده است . دوگانی ناقص را می توان به سه نوع آغازی (نک و نال، کت و کلفت)، میانی (پاره پوره، تاراغ و توروغ) و پایانی (هارت و پورت ، شیک و پیک) تقسیم کرد.

موضوع رساله حاضر بررسی ساختواژی کلیدر جلدهای 3 و 4 می باشد. کلیدر زبان مردم روستای سبزوار و نیز عنوان کتابی از محمود دولت آبادی نویسنده معاصر است . مراداز این بررسی مشاهده گوشه ای از تحولات زبان فارسی و گشودن گرهی از مشکلات آن می باشد. روش کار بدین صورت بوده است که مجموعه ای از ساختها که در گونه استاندارد بکار نمی روند و یا محتوای معنایی متفاوتی دارند جمع آوری گشته است . واژه ها و عبارتهای برگزیده در پنج گروه واژه های ساده، واژه های مشتق، واژه های مرکب ، افعال و ضرب المثلها جایگزین شده اند.

آنچه در این رساله مورد پژوهش قرار گرفته مقایسه ای است بین صورتهای نوشتاری و گفتاری (محاوره ای) افعال در زبان فارسی و نشان دادن بافتهایی که موجب این تفاوت شده است . این رساله براساس نظریه زبانشناسی ساختگرا استوار است و در آن گویش مردم تحصیل کرده تهران، مکالمات رادیویی و تلویزیونی و شم زبانی نگارنده ملحوظ شده است . این پژوهش نشان داده است که بطور کلی چهار قاعده بر تغییرات و تفاوتهای موجود بین صورتهای نوشتاری و گفتاری زبان حاکم می باشند که عبارتند از: حذف ، تغییر، جابجایی و اضافه.

بررسی آزادی و بند در واژگان غیربسیط زبان فارسی موضوع رساله حاضر است . روش پژوهش در این پایان نامه چنین بوده که در آن 52000 واژه غیربسیط زبان فارسی از لغت نامه های دهخدا، معین و غیاث اللغات جمع آوری و هر یک از آنها از نظر آوایی، دستوری و معنایی انتخاب شدند که بصورت کلیشه ای وجود دارند و تغییر در توالی آنها پذیرفتنی نیست . این پژوهش براساس نظریه کوپنهاک استوار است و بنابراین بررسی ویژگیهای مکتب کوپنهاک و دستور ساختگرا آغازگر این پژوهش است . مطالعه بند در اتباع، در ترکیب های عطفی و نیز در واژه های مشتق و مرکب بخش عمده این پژوهش را بخود اختصاص داده است . نتایج این بررسی که مبتنی بر داده های آماری می باشد بصورت جداول و فرمولهایی ارائه گشته است . پایان بخش این رساله بدست دادن پیکره ای محدود از اتباع و ترکیبات عطفی در زبان فارسی است .

رساله حاضر بررسی ساختواژی کلیدر جلد 5-6 اثر ارزنده معاصر است که نویسنده آن محمود دولت آبادی می باشد. وی در این داستان گفتار شخصیت ها را عینا به لهجه محلی سبزواری منعکس نموده است . این تحلیل به منظور دستیابی به واژه های اصیلی است که در راه تحول زبان جزء واژه های محلی باقی مانده اند. شکافتن این واژه ها و دست یابی به بن مایه آنها ما در ساختن واژه های جدید رهنمون خواهند شد. در این تحلیل، واژگانی که صرفا کاربرد محلی داشته اند کنار گذاشته شده اند. در ذکر پیشوندها و پسوندها صرفا به آنهایی اشاره شده که در فارسی امروز بکار نمی روند. یافته هایی که از رهگذر این تحلیل بدست آمده اند، عبارتند از: 32 واژه ساده یا تکواژ آزاد که به معانی امروزی بکار گرفته شده در فارسی تهران بکار نمی روند. همچنین 15 پیشوند، 38 پسوند، 21 فعل ساده و 87 فعل مرکب پیدا شده اند. در میان افعال پیشوندی از تعداد 8 پیشوند 90 فعل پیشوندی و 127 عبارت ضبط شدند. در این رساله به 12 ضرب المثل هم اشاره شده که به صورتی بغیر از صورت معمول امروزی آن آورده شده اند.

رساله حاضر ترجمه فصول 9 و 10 از کتاب "مقدمه ای بر زبانشناسی" اثر رونالد واردهاف می باشد. این بررسی شامل بخش های معنی شناسی و زبانشناسی تاریخی - تطبیقی است .

پژوهش حاضر به منظور دستیابی به فرآیندهای آوایی زبان فارسی صورت گرفته است . پیکره زبانی که در این تحقیق مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته از گفتگوی دوستان و افراد خانواده، نمایشنامه ها و فیلمهای سینمایی و تلویزیونی گرفته شده و علاوه براین از شم زبانی نگارنده نیز بعنوان یک فارسی زبان استفاده شده است . در این پژوهش فرآیندهای همسانگردی (همگونی) و ناهمسانگردی (ناهمگونی) برمبنای آواشناسی تولیدی مورد بررسی قرار گرفته اند.

پژوهش حاضر به بررسی فعل در گویش نهاوندی پرداخته است . شهرستان نهاوند از توابع استان همدان می باشد. گویش این منطقه عمیقا تحت تاثیر گویش لری، لکی و کم و بیش کردی قرار گرفته است .

رساله حاضر ترجمه فصل هفتم و هشتم از کتاب "واجشناسی بالینی" اثر پاملا گرون ول می باشد. در این پژوهش پس از بررسی واجشناسی طبیعی، اصول زیر به منظور دست یازیدن به مقاصد واجشناسی بالینی پیشنهاد شده است : تهیه توصیفی از الگوهای تلفظی که توسط گوینده بطور نامنظم بکار برده شده است . تعیین اختلافات بین الگوهایی که بوسیله گویندگان بطور طبیعی و بطور نامنظم بکار رفته است . ارزیابی کاربردهای ارتباطی در الگوهای گفتاری نامنظم . تهیه متدی ساده از تغییرات ارزیابی و از تحلیل مجدد بعد از یک برنامه درمانی و یا در یک فاصله زمانی . اصول اساسی که باید ماخذ درمان اختلالات گفتاری قرار گیرد عبارتند از: 1) تشخیص بین اهداف درمانی واجشناسی و آوایی و نشانه هایی که از ناتوانی آوایی لازم برای روشهای درمانی متفاوت از نظر اختلالات متکی بر واجشناسی بدست می آید. 2) درمان بایستی صرفا اصلی باشد که در برنامه های پیش بینی شده به تناسب نیازهای فرد مریض تعیین شود، همانطوریکه بوسیله تحلیل واجشناختی و ارزیابی نشان داده شده است . 3) نظام دهی واجشناختی و ... .

ارتباط بین زبانشناسی و آموزش زبان موضوع رساله حاضر است . در این پژوهش پاره ای از نقطه نظرات زبانشناسی نسبت به زبان مورد بررسی قرار گرفته است . نقطه نظرات ارائه شده از میان دیدگاههایی انتخاب شده که از وجوه ممیزه زبانشناسی جدید به حساب آمده و در ضمن ارتباط نزدیکی با برخی از مباحث مطرح شده در آموزش زبان دارد. پاره ای از این نقطه نظرها بر آموزش زبان تاثیر مستقیم داشته و در برخی دیگر امکان تاثیر وجود دارد، هرچند حدود آن چندان مشخص نیست . در مورد تعدادی دیگر اصولا احتمالا تاثیر مستقیم بر آموزش زبان وجود ندارد.

در این رساله کاربرد خطاب در چهارچوب خانواده و در رابطه با قشرهای مختلف اجتماعی مورد بررسی قرار گرفته است . این خطاب ها به فراخور بسامدی که در گفتار طبقات مختلف دارند، طبقه بندی و ارائه شده اند. برای این کار از نمایشنامه ها و آثار نویسندگانی که حوزه کارشان در زمینه قشرهای مختلف اجتماع و در نتیجه زبان محاوره ای که ویژه افراد آن قشرها بوده کمک گرفته شده است . در این بررسی نقش افراد در خانواده به صورت زیر مطرح می شود: نقش زن در مقابل شوهر، نقش شوهر در مقابل زن، نقش فرزند در مقابل پدر و مادر، نقش پدر و مادر در مقابل فرزند، نقش فرزندان در مقابل یکدیگر و بطور کلی خطابهای ویژه ای که گروه مذکور بکار می گیرند. این بررسی نشان داد که در رفتار زبانی نشانی از جامعه بی طبقه بچشم نمی خورد. زبان افراد مختلف اجتماع در رابطه با هم همیشه یکسان نیست . هر کس مموافق موازین اجتماع، دیگران و پایگاه اجتماعی آنها را سنجیده و رفتار و گفتار خود را برطبق آن پایگاه اجتماعی تغییر می دهد. و اینجاست که زبان بخودی خود می تواند برای تعیین طبقه نقش مهمی را بازی کند.

رساله حاضر وندهای زبان فارسی، کاربرد و موقعیت فعلی آنها را از نظر زایایی و سترون بودن مورد پژوهش قرار داده است . این بررسی محدودیه مشتقاتی است که از اسم، صفت و قید با استفاده از وندها ساخته شده اند. در این پژوهش پیشوندها و پسندهای زبان فارسی پس از شناسایی به چند گروه تقسیم شده اند. از آن جمله : وندهای زایا، نیمه زایا، سترون، در حال تکوین و مستحیل شده.

چکیده ندارد.

رساله حاضر پژوهشی است در زمینه واژه های قرضی (غیرعربی) در زبان فارسی . این پژوهش براساس مکتب کوپنهاک تنظیم شده و در آن هزار واژه قرضی نسبتا متداول در زبان فارسی مورد بررسی قرار گرفته است . این بررسی شامل نکات ذیل می باشد: تحقیقات آوایی جهت ارائه تفاوتهای بین زنجیره آوایی واژه در زبان اصلی و زبان فارسی . تعیین رابطه معنایی میان معنی اصلی واژه در زبان فارسی . ارائه مترادفهای واژه های قرضی در زبان فارسی . ارائه جدول جهت تعیین تعداد واژه های قرضی از هر زبان . بررسی بر روی تغییرات واکه ای واژه ها از زبان اصلی به زبان فارسی . بررسی بر روی تغییرات ساخت هجایی واژه های قرضی گرفته شده . این بررسی نشان داده است مدت زمان نفوذ فرهنگی یک زبان خارجی در یک جامعه با تعداد واژگان قرض گرفته شده از آن زبان رابطه مستقیم دارد. از میان زبانهای اروپایی زبان فرانسه بیش از همه در فارسی تاثیر گذاشته است ، ولی امروزه در نتیجه آشنایی بیشتر با انگلیسی تاثیر زبان انگلیسی روبه فزونی است .