چکیده منطقة آسیای ­مرکزی ­و­ قفقاز از دیرباز به خاطر موقعیت ژئوپلیتیکی خود مورد توجه قدرت های منطقه ای و فرامنطقه ای بوده ­است. در دوران اتحاد­ جماهیر شوروی، به خاطر تسلط روس ها بر این منطقه امکان حضور دیگر قدرت ها کاسته­ شد، ولی پس از فروپاشی شوروی و استقلال کشورهای این منطقه، امکان حضور قدرت های منطقه ای و فرامنطقه ای در این منطقه فراهم­ گردید. یکی از مواردی که زمینه حضور دیگر قدرت ها در این ...

فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و شکل گیری سه کشور مستقل آذربایجان،ارمنستان و گرجستان منطقه قفقاز را با شرایط جدید و پیچیده ای مواجه نمود.آنچه بر این پیچیدگی افزود،منافع و اهداف متعارض بازیگران منطقه ای و فرا منطقه ای مانند روسیه و ایالات متحده آمریکا در تحولات این منطقه می باشد.منطقه قره باغ به لحاظ سیاسی از موقعیت مهمی برخوردار است این موضوع در کنار پارامترهای ژئوپلیتیکی آن را به یکی از مهمترین من...

فروپاشی رژیمهای مارکسیست- لنینیستی بر موفقیت نظامیان و رابطه آنها با غیر نظامیان اثر گذاشته است. رژیمهای جدید در کشورهای جانشین شوروی و یوگسلاوی سعی دارند حاکمیت غیر نظامیان بر نظامیان را به عنوان پیش نیاز موفقیت فرایند دمکراتیزه کردن تثبیت نمایند. پرسش مطرح آن است که آیا رژیمهای جدیدی که بعضا هنوز هم به خوبی تحکیم نیافته اند می توانند در فضایی که کماکان متأثر از شرایط اقتصادی و اجتماعی شوروی و...

سقوط اتحاد جماهیر شوروی از مهمترین وقایع قرن بیستم بوده است و اثرات آن در ابعاد سیاسی، اقتصادی و ایدئولوژیک چه در سطح منطقه و چه در سطح بین المللی هنوز محسوس است. این مقاله با ارایه ی رویکردی مقایسه ای تحلیلی سعی در شناخت علل فروپاشی اتحاد شوروی و نیز مقایسه ی آن با سقوط سایر امپراتوری های قرن بیستم را دارد. نگارنده با بررسی دیدگاه سیاستمداران اتحاد شوروی مانند ولادیمیر پوتین، میخائیل گورباچف و...

اگرچه روس شناسی در قرون پیشین به شکل های مختلف در آکادمی های جهان وجود داشت اما تنها در نیمه دوم قرن بیستم بود که محافل دانشگاهی عمده در اروپا و آمریکا با جذب برخی دانشمندان و نویسندگان مهاجر از شوروی توجه جدی نسبت به شناخت شوروی و تحولات جاری در آن نشان دادند. برای این محافل و مراکز علمی شناخت شوروی به عنوان بزرگترین دشمن لیبرالیسم، کاپیتالیسم و دموکراسی که پایه های اصلی جوامع نوین و همچنین حک...

کشور سومالی پس از پشت‏سرگذاشتن دوره استعماری بریتانیا و ایتالیا به دوره‏ای از دیکتاتوری نظامی با الگوپذیری از شوروی، وارد شد. در دوره جنگ سرد هم به دلیل موقعیت استراتژیکی خود به محلی برای رقابت شوروی و آمریکا تبدیل‏شد. پس از فروپاشی شوروی و دیکتاتوری نظامی در سومالی (1991)، این کشور به دلیل ساختار سنتی قبیله‏ای، به صحنه جنگ داخلی میان قبایل برای تصاحب قدرت سیاسی مبدل‏شد. سازمان ملل متحد، تلاش‏ه...

فروپاشی شوروی باعث پایلن جنگ سرد شد و پایانی بر رقابت های ایـدئـولـوژیـک ونظامی و استراتزیک بین دو بلوک جهانی شد . اما از سوی دیگر باعث تغییرات عمده ایی درصورت بندی های استراتژیک گردید و بروز رقابت های پیچیدهایی را در مناطـق پـیـرامـونشوروی شد . فضای منطقه با اعلام استقلال جمهوری های سابق شوروی شکل تازه ای پـیـداکرد و تشکیل کشورهای آذربایجان، گرجستان، ارمنستان در منطقه قفقاز از یک سو و سعـیدر پ...

تنها نکته مورد توافق میان همه تحلیلگران حوزه روابط بین الملل در مورد تحولات بین المللی سالهای پایانی و آغازین دو هزاره،در«دگرگونی بنیادین جهان پس از فروپاشی شوروی»نمود می یابد؛تغییری که پیامد آن ظهور ایالات متحده آمریکا به عنوان«تنها ابر قدرت»بازمانده از دوران جنگ سرد بود.قرار گرفتن ایالات متحده در رأس هرم چینش بازیگران بین المللی،بروز پیامدهای رفتاری خاص را از سوی این کشور اجتناب ناپذیر ساخت.ب...

سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو)، پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و پیمان ورشو با ایجاد نهاد جدیدی همچون ((شورای همکاری آتلانتیک شمالی)) و طرح ((مشارکت برای صلح))، اقدام به گسترش این سازمان نمود. اعضای ناتو، معتقد بودند که پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی نه تنها فلسفه ی وجودی ناتو از بین نرفته است بلکه، تهدیدها متنوع تر و چند جانبه تر نیز شده است. بر همین اساس، وظیفه ی این سازمان، همواره آن...

با فروپاشی شوروی و استقلال قزاقستان، از نگاه این کشور قراردادهای 1921 و 1940 مابین شوروی و ایران در مورد دریای خزر، مشروعیت خود را از دست داد و مسئله رژیم حقوقی دریای خزر بوجود آمد. قزاقستان به عنوان یکی از جمهوری­های تازه استقلال یافته بدنبال ایجاد یک نظام حقوقی تازه برای دریای خزر می­باشد که در این مقاله سعی شده است تا دیدگاه­ها و سیاست­های قزاقستان در قبال نحوه بهره­برداری کشورهای ساحلی دریا...