افسانه گرایی ریاضی از شاخه‌های نام گرایی در فلسفۀ ریاضی محسوب می شود که خود در مقابل واقع‌گرایی (رآلیسم) یا افلاطونی مشربی  قرار دارد.  در اینجا واقع‌گرایی به تعبیر هستی شناختی مطرح است، یعنی این دیدگاه که اشیای ریاضی وجودی واقعی و مستقل از ما دارند. افسانه گرایان صورت ظاهرِ احکام ریاضی را که در آن، اشیای ریاضی با هویت وجودیِ مجرد (یعنی در خارج فضا-زمان) حاضرند،  می‌پذیرند ولی از آنجا که عموماً اع...

نوشتار حاضر که به بحث از توانایی های فلسفه اسلامی در حوزۀ سیاست می پردازد، این پرسش را محور قرار می دهد که آیا فلسفۀ اسلامی استعداد و قابلیت ورود به حوزۀ سیاست یا پرداختن به مباحث فلسفۀ سیاسی را دارد؟ در این راستا، ضمن تبیین معنا و مفهوم «فلسفۀ سیاسی اسلامی» و اشاره به جایگاه فلسفه اسلامی در میان دانش های اسلامی، نسبت فلسفۀ اسلامی و تاریخ تمدن اسلامی به ویژه در ایران، مورد بحث قرار گرفته است. د...

مقاله حاضر سعی دارد، ضمن بیان چیستی و تعریف «فلسفۀ فقه»، به رابطۀ آن با دیگر فلسفه های مضافِ مرتبط و همگن نظیر فلسفۀ دین و فلسفۀ معرفت دینی بپردازد. فلسفۀ فقه ـ به عنوان یکی از فلسفه های مضاف ـ به مطالعۀ عقلانی و فلسفی دربارۀ دانش فقه می پردازد و از این منظر که دانش فقه یکی از ساحت ها و رشته های معرفت دینی است، فلسفۀ فقه ارتباط وثیقی با فلسفۀ معرفت دینی دارد و ذیل آن تعریف خواهد شد. توجه شود که،...

نوشتار حاضر که به بحث از توانایی های فلسفة اسلامی در حوزۀ سیاست می پردازد، این پرسش را محور قرار می دهد که آیا فلسفۀ اسلامی استعداد و قابلیت ورود به حوزۀ سیاست یا پرداختن به مباحث فلسفۀ سیاسی را دارد؟ در این راستا، ضمن تبیین معنا و مفهوم «فلسفۀ سیاسی اسلامی» و اشاره به جایگاه فلسفه اسلامی در میان دانش های اسلامی، نسبت فلسفۀ اسلامی و تاریخ تمدن اسلامی به ویژه در ایران، مورد بحث قرار گرفته است. ...

مقالۀ پیش رو به بررسی محتوای علمی و ساختار کتاب تاریخ و فلسفۀ ریاضیاتاختصاص دارد. این کتاب به عنوان کتابیتألیفی و دانشگاهی از سوی انتشارات دانشگاه پیام نور به چاپ رسیده است. در برنامۀ مصوب وزارت علوم، تحقیقات و فناوری دو درس اختیاری سه واحدی برای تاریخ ریاضیات و فلسفۀ علم (ریاضیات) در نظر گرفته شده است و سرفصل‌هایی برای آن‌ها ارائه شده امابا این حال در برنامۀ مزبور کتاب درسی خاصی برای این دو در...

چکیده یکی از جریان‌های فکری مهم در فلسفۀ علم و فلسفۀ تحلیلی معاصر مکتب پوزیتیویسم منطقی است و از آن‌جا که در آغاز به‌صورت حلقه‌ای از فیلسوفان با محوریت موریتس شلیک و بعدها کارناپ در وین شکل گرفته بود حلقۀ وین نیز خوانده شد. آموزۀ مهم این فیلسوفان اصل تحقیق‌پذیری، چونان ملاک معناداری و ملاک تفکیک علم از غیرعلم، بود که بر اساس آن گزاره‌های منطقی و ریاضی را تحلیلی و گزاره‌های علمی را بامعنا و گزار...

هدف اصلی این پژوهش بررسی  بنیادهای معرفت شناختی اقدام پژوهی از منظر فلسفۀ انتقادی و تفسیری است. برای رسیدن به هدف مذکور نظریات ویلفرد کار و استفان کمیس، از اندیشمندان فلسفۀ انتقادی، و جان دیویی و ریچارد رورتی، از اندیشمندان فلسفۀ تفسیری، به عنوان نمایندگان این دو فلسفه، مورد بررسی قرار گرفت. روش این پژوهش تحلیل تطبیقی است. الگوی استفاده شده در این زمینه الگوی جرج  زی. اف. بردی لهستانی است که چه...

ه گواهیِ کتاب نقد عقلِ محض، یکی از دغدغه های اصلیِ کانت در سرتاسرِ پروژۀ نقادانۀ او یافتنِ پاسخی برای مسئلۀ امید است: اگر انسان تکلیف های اخلاقی ای را که عقل بر گردنِ او نهاده به جای آورد، تا چه اندازه می تواند برای رسیدن به سعادت امیدوار باشد؟ جداییِ نظامِ طبیعت از نظامِ اخلاق در فلسفۀ کانت توجیهِ این امید را به مسئله ای اساسی بدل می کند. اگر چه این مسئله، به گفتۀ خود کانت، مسئله ای توأمان نظری و عملی س...

در این نوشتار مترجمان کتاب تاریخ فلسفۀ تحلیلی: از بولتسانو تا ویتگنشتاین، در ابتدا گزارشی مختصر از ورود و تطور فلسفۀ تحلیلی در ایران، از زمان ترجمۀ رسالۀ منطقی- فلسفی ویتگنشتاین تا توجه تقریباً انحصاری به فلسفه های مضاف، بیان کرده اند. سپس به ذکر مهم ترین مراکز ترویج فلسفه تحلیلی در ایران معاصر پرداخته اند. در قسمت بعد مشکلات و موانع موجود بر سر راه گسترش فلسفه تحلیلی - که مهم ترین آن ها عبارت ا...