صدرالمتألّهین بر خلاف پیشینیان خود، نقش قوۀ ادراکی را از انفعال، به سمت فاعلیت سوق داد. از نظر وی نفس در ادراک های حسی و خیالی شبیه فاعل مخترع است که به ایجاد صورت های ادراکی در فضای نفس می پردازد. لازمۀ سخن صدرا این است که علم نیز از مدار ماهیت خارج شده و امری وجودی گردد؛ چون جعل فقط به وجود تعلق می گیرد. با این حال، فاعلیت نفس نسبت به صورت هایی که واجد آن ها نیست، به مشکلاتی مثل نقض قاعدۀ «معط...

مسئولیت مدنی به معنای تعهد به جبران خسارات وارده به دیگری، ممکن است در نتیجه تلف نمودن مستقیم مال یا جان دیگری و یا معیوب نمودن آنها باشد که تحت عنوان «اتلاف» مورد بررسی قرار می گیرد و یا ممکن است غیرمستقیم این آسیب و خسارت وارد شده باشد که زیر عنوان «تسبیب» حکم آن تبیین می گردد. نظر به اینکه برخلاف تسبیب، در قاعده اتلاف، تقصیر شرط نشده و تلف کننده حتی اگر مقصر هم نباشد مسئول جبران خسارات وارده...

در فقه امامیه، مشهور فقهاء بر این عقیده اند که پزشک، ضامن زیان هایی است که در جریان معالجه به بیمار وارد می شود هر چند با رضایت بیمار به معالجه او پرداخته و مرتکب تقصیر نشود؛ مگر اینکه پیش از معالجه از بیمار برائت اخذ نماید. شهرت این دیدگاه به حدّی است که مواد 319 و 322 ق. م. ا. ، از آن اقتباس شده است. در این مقاله به نقد ادله مشهور پرداخته و نتیجه می گیریم: اولا،ً مسئولیت بدون تقصیر پزشک و لزوم ...

مسألة امامت از دیرباز مطمح نظر متکلّمان و مفسّران نامدار اسلامی بوده است. فرقه های اسلامی در هیچ یک از مسائل دینی به سان مسألة امامت اختلاف نظر نداشته اند. علمای نام آور اسلامی، اوّلاً به دو فرقۀ بزرگ شیعه و اهل سنّت تقسیم شدند که جمیع فرقه های شیعه در تعیین امام، قائل به نصّ شدند، لیکن همۀ فرقه های اهل سنّت قائل به بیعت و اجماع اهل حلّ و عقد در این باب گشتند. فرقه های شیعه نیز در امر تعیین امام، از بر...

در تاریخ سیاسی معاصر ایران، مجموعه ای از تغییرات سیاسی رخ داده که فهم آنها در صورتی امکان پذیر است که بتوان میان آنها، ارتباط معناداری برقرار کرد. این موضوع برای دانشجویان رشته علوم سیاسی بویژه گرایش مسائل ایران دارای اهمیت فراوانی است. مارکسیسم یکی از جریان های عمده فکری- سیاسی در تاریخ معاصر ایران است و به رغم آنکه هرگز قدرت سیاسی را تصاحب نکرد اما در زمینه تحلیل تغییر سیاسی در ایران تأثیرات ...

بوستان سعدی و پند نامه عطار دو کتاب ارزشمند در حکمت عملی هستند. حمکت عملی به سه بخش تهذیب اخلاق ،تدبیر منزل و سیاسیت مدون تقسیم می شوند. نظریه حد وسط ارسطویی یکی از تاثیر گذار ترین نظریه ها در سیستم اخلاق است. در بوستان سعدی عدالت و احسان با لاترین فضایل هستند زبان سعدی در حکمت عملی برجستگی خاصی نسبت به عطار دارد.

this article is the continuation of its first part that published in this magazine, vol. 2, summer 2005, no. 58.

احسان عبّاس‏ و عبدالحسین زرّین‏کوب از جمله پژوهشگران برجسته­ای هستند که در عرصه تعامل با فرهنگ و ادبیات غرب به مانند عرصه نقد ادبی معاصر عربی و ایرانی، با استفاده از روش آزمون و خطا به تحقیق و بررسی در این حوزه پرداخته­اند. آنها همه تأثیر و تأثّرهایی را که در طول تاریخ و در طی ادوار مختلف، از یونان قدیم تا به امروز، بین دو ادب شرق و غرب صورت گرفته، مورد بررسی و نقد قرار داد و به این نتیجه رسیده­ان...

قاعده الواحد همانند بسیاری از قواعد فلسفی، در بستر زمان با اشکالات و خرده گیری های متعدّد اهل نظر مواجه بوده است. علی رغم دیدگاه مشهور، این قاعده نه تنها از سوی متکلّمان، بلکه توسّط برخی فلاسفه و عرفا نیز ـ دست­کم به لحاظ مصداقی ـ به چالش کشیده شده است. نوشتار پیش رو پس از اشاره ای به پیشینه این قاعده و انگیزه حکما از طرح آن، اهمّ تقریرات ناظر به این قاعده را به لحاظ مبادی نظری آن مورد تحلیل قرار م...

این پایان نامه در مورد کفالت اجتماعی بحث می کند.با مقایسه در شریعت و قانون وضعی . احسان و نیکی که فطری هر انسانی است و در مجمع اسلامی تعاون برادری وبرابری است خود کفالت اجتماعی را ایجاب می کند.و در آخر نتیجه می گیرد که تکافل اجتماعی در اسلام واجب دینی و اجتماعی می باشد.