هرچند همه­ی تلاش «ویتگنشتاین» (wittgenstein) به منظور سازگاری درونی دیدگاه متأخّر خود بوده است، لیکن با بررسی دقیق، مواردی از ناسازگاری درونی در آن مشاهده می­شود. یکی از موارد ناسازگاری درونی و بیرونی مطابق با تفسیر «کول»(cavell) و «کریپکی» قرائت شکّاکانه از دیدگاه ویتگنشتاین متأخّر است. ویتگنشتاین شک­گرایی را به طور آشکار بی­معنا می­داند. به نظر او اصولاً نباید شکّاک حتّی برای بیان شک­گرایی خود از ط...

بدون شک ویتگنشتاین در اندیشة متفکران و فیلسوفان دین­شناس در قرن بیستم تأثیر مهمی گذاشته است و لذا تفاسیر، تحلیلها و دیدگاههای متعددی با تکیه بر آثار او به یادگار مانده است. آن چه در این نوشتار دنبال می­کنیم، صرفاً تمرکز بر تفسیرهای دیدگاههای ویتگنشتاین در بحث او از مقولة دین و دین­باوری است. مهم­ترین مشکل پیروان و مفسران ویتگنشتاین در این موضوع فرورفتن در ورطة نسبیت مطلق است. برخی از این دیدگاهه...

امروزه با توجه به گسترش موسیقی و نبود سالن‌های استاندارد اجرای زنده در داخل کشور، اصلاحات آکوستیکی و بالانس کردن فرکانس‌های شنیداری در سالن‌ها از اهمیت خاصی برخوردار است. از این‌رو می‌توان با ابتکاری خاص،  با کمک جعبه‌های تشدیدگری که از تشدیدگر ساخته شده توسط هرمان لودویگ فرناند فون هلمهولتز، دانشمند و فیزیک‌دان آلمانی الهام گرفته شده، در روند اصلاحات آکوستیکی بهره برد. هدف از ارائه این مقاله، ...

ویتگنشتاین در سال 1928، در مقطعی کوتاه، طرحی را دنبال می‌کرد که خود از آن با عنوان «زبان پدیده‌شناختی» نام می‌بَرد. کشف برخی کاستی‌ها در کلیت رساله (از جمله «مسئلۀ ناسازگاری رنگ‌ها») او را بر آن داشته بود که با ارائۀ سمبولیسمی جدید این کاستی‌ها را رفع کند، اما او پس از مدتی از این طرح دست می‌کشد و آن را ناممکن یا دست‌کم غیرضروری می‌شمرد. در این مقاله سعی می‌کنیم به چند پرسش مهم در این باره پاسخ ...

به نظر ویتگنشتاین باور دینی استفاده از یک تصویر است، تعهدی راسخ و تزلزل­ناپذیری که کل زندگی را نظم و نسق بخشیده است و مبتنی بر شواهد و دلایل نیست از این رو نه از جانب علم و فلسفه مددی می­یابد و نه هرگز گزندی می­بیند. پژوهش حاضر ضمن بررسی دیدگاه ویتگنشتاین متأخر در ارتباط با گفتارهای دینی نتیجه می­گیرد که رویکرد ویتگنشتاین برای مقولات دینی هر چند نوعی معناداری فراهم می­سازد، اما عدم واقعیت آن را...

در نظر ویتگشتاین متقدم چون زبان ماهیتی گزارهای دارد و گزاره نیز ماهیتی تصویری، گزارههایریاضی، اخلاقی، منطقی ، دینی، زیباییشناختی و فلسفی ب یمعنایند. تنها زبان بامعنا، زبان واقعگوییاست. اما در نظر ویتگنشتاین متأخر زبان واقعگویی تنها یکی از زبانهای با معناست. زبان، پدیدهایذاتاً همگانی و اجتماعی است، نه خصوصی. گادامر نیز برآن است که زبان هرگز خصوصی نیست.زبان ملک شخصی آدمیان نیست. انسانها به زبان تع...

بحث دربارة قوانین طبیعت و وضعیّت دو اصل استقراء و علّیت، از مباحث طرح شده در رسالة منطقی- فلسفی ویتگنشتاین (تراکتاتوس) است.در این نوشته، سعی بر آن است تا ابتدا با ارائه گزارشی عمومی از آرای ویتگنشتاین در رساله، تلقّی او از قوانین اصیل طبیعت و رابطة آنها با منطق مورد بررسی قرار گیرد. در اینجا می توان میان قوانین «عمومی» و قوانین «محدود» تفاوت قائل شد و رابطة هر کدام را مستقلاً با منطق بررسی کرد. پس ...

یکی از مهم ترین موضوع هایی که ویتگنشتاین در پژوهش های فلسفی بدان پرداخته است، مسئلة زبان خصوصی است. بنا بر نظر وی کاربر زبان از آن جهت که کاربر زبان است، نمی تواند اندیشه ها، احساس ها و عواطف خود را به زبانی یکسره خصوصی و فردی بیان کند. واژه ها و جمله ها معنایی خصوصی ندارند. برهان زبان خصوصی ویتگنشتاین بر تمایز «صحیح – آنچه صحیح به نظر می آید»، استوار است. از سوی دیگر فرگه در مقالة اندیشه به ...

هرچند همه­ی تلاش «ویتگنشتاین» (Wittgenstein) به منظور سازگاری درونی دیدگاه متأخّر خود بوده است، لیکن با بررسی دقیق، مواردی از ناسازگاری درونی در آن مشاهده می­شود. یکی از موارد ناسازگاری درونی و بیرونی مطابق با تفسیر «کول»(Cavell) و «کریپکی» قرائت شکّاکانه از دیدگاه ویتگنشتاین متأخّر است. ویتگنشتاین شک­گرایی را به طور آشکار بی­معنا می­داند. به نظر او اصولاً نباید شکّاک حتّی برای بیان شک­گرایی خود از ط...

ویتگنشتاین در رساله منطقی-فلسفی درصدد است تا با ایجاد خط تمایزی میان دو سطح از امور نگاهی منطقی و دقیق به جهان داشته باشد. نزد ویتگنشتاین، متافیزیک، اخلاق، دین، و هنر همه به قلمرو امر متعالی تعلق دارند که نمی­توان درباره آن چیزی گفت، بلکه تنها می­توان آن را نشان داد که البته او از اینها از این نظر که فرازبانی است به امور مهمل یاد می­کند. و جهان تجربی یا طبیعت که از آنجایی که تصویری از واقعیت اس...