برای توضیح این‌که چرا «پیشرفت»، آن‌گونه که در تاریخ علوم طبیعی دیده می‌شود، در تاریخ علوم انسانی محسوس نیست،معمولاً دو رویکرد متفاوت اتخاذ می‌شود.یک رویکرد می‌پذیرد که روش علوم انسانی با علوم طبیعی یکسان است، ولی کیفیت علوم انسانی نازل‌تر از کیفیت علوم طبیعی است، و یا به معنایی که علوم طبیعی «علم» است، علم نیست. رویکرد دیگر، علوم انسانی را به اندازه‌ی علوم طبیعی، علم می‌داند. اما آن را دارای کیف...

منظور از تدوین این نوشتار، فراهم نمودن بستری است برای بهره­گیری از آموزه­های ماکس وبر در مطالعات بومی جامعه­شناسی تاریخی- تطبیقی جامعه ایرانی. موضوع اصلی مقاله، به­کارگیری برخی مفاهیم و رهنمودهای جامعه­شناختی وبر در تحقیقات جامعه­شناسی تاریخی ایران است. در این نوشتار، نخست به­بازاندیشی گزینشی و گذرا در دستگاه نظری ماکس وبر پرداخته شده است. هرچند کوشش در معرفت­شناسی مدرنیته و عقلانیت به­مثابه بس...

مباحث روش شناسی یکی از موضوع های مهم پژوهش و تحقیق در زمینه ی علوم مختلف است. ماکس وبر از اندیشمندان این حوزه در پایان قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم است. دیدگاه های او در روش شناسی، بابی جدید در حوزه ی پژوهش های علوم انسانی گشود. این مقاله می کوشد با شناخت مبانی نظری روش شناختی ماکس وبر، روش های او در عرصه ی عملی پژوهش مبتنی بر روش های تبیین علّی، مطالعات تطبیقی و نمونه ی مثالی بجوید. برای رسیدن ...

ماکس وبر و مباحث روش‌شناختی‌ای مطرح می‌کند دستمایۀ تفاسیر و خوانش‌های بسیار متعددی بوده است. این تفاسیر بیشتر به قرابت‌های فکری و تاثیرپذیری‌های وبر از سایر متفکران پیشین یا معاصر وبر تاکید کرده‌اند. این شیوه از خوانش، در هر مسیری که برای شرح و تفسیر انتخاب می‌شود، دچار یک‌جانبه‌گرایی‌هایی می‌شود که دست‌آخر نمی‌توان به مبنایی واحد برای انتخاب از میان آنها رسید. بازسازی فضای فکری و صورت‌بندی مجد...

بنیان­گذاران جامعه­شناسی سیاسی، یعنی کارل مارکس و ماکس وبر، نظریاتی ارایه داده­اند که بیش از یک سـده، افکار عمومی جهانیان را در مورد قـدرت و سیاست، به خود جلب کرده است. ولی جهانی شدن سیاست، اکثر پارادایم­های این علم را بی­اعتبار ساخته است؛ چرا که اغلب نظریه­های جامعه­شناختی سیاسی در مورد دولت- ملت بیان شده است. از این رو به نظر می­رسد که نظرهای آنها، در عصر حاضر قابل استفاده نباشد. با این وجود ...

مباحث روش‌شناسی یکی از موضوع‌های مهم پژوهش و تحقیق در زمینه‌ی علوم مختلف است. ماکس وبر از اندیشمندان این حوزه در پایان قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم است. دیدگاه‌های او در روش‌شناسی، بابی جدید در حوزه‌ی پژوهش‌های علوم انسانی گشود. این مقاله می‌کوشد با شناخت مبانی نظری روش‌شناختی ماکس وبر، روش‌های او در عرصه‌ی عملی پژوهش مبتنی بر روش‌های تبیین علّی، مطالعات تطبیقی و نمونه‌ی مثالی بجوید. برای رسیدن ...

چکیده ماکس وبر، یکی از جامعه شناسان مشهور قرن نوزدهم، اساسی ترین مساله نظری ای که در رساله اولیه اخلاق پروتستان و روح سرمایه داری مطرح کرد این است که آیا درک بشر از جهان هستی و علایق دنیوی شان در قالب چنین چهارچوب ادراکی، می تواند مناسبات اجتماعی و کنش های عینی شان را، به خصوص در حوزه ی کنش اقتصادی، متاثر سازد. برای پاسخ به این پرسش، وبر دو جهت گیری نظری را مطرح کرد. در جهت گیری اول ، او سعی ک...

دیوانسالاری، چه از آن زمان که نامش به یمن تلاش های فکورانه وبر در سیاهه علوم قرار گرفت و قرین و همنشین دو صدساله ها شد و چه از آن زمان که رسمی بی نام و نشان بود، در فراز و فرود تمدن های بزرگ، نقشی حیاتی را ایفا کرده است تا جایی که امروزه، تصور وجود یک دولت پایا و کارآمد بدون تصور وجود یک نظام دیوانی ورزیده، خیالی بیش نیست. «ما در سازمان زاده می شویم، در سازمان رشد می کنیم، تربیت می شویم و بعد ا...

اثری که در نوشتار حاضر معرفی و بررسی می­شود مجموعه مقالاتی از ماکس وبر است که از میان آثار این جامعه­شناس کلاسیک و نام­دار آلمانی انتخاب شده است. گزینش این مطالب که در اصل به­زبان آلمانی بوده از سوی هنس گِرث و سی. رایت میلز (به عنوان ویراستاران)[1]، گردآوری و به زبان انگلیسی ترجمه و برای نخستین بار در سال 1946 (با عنوان: از ماکس وبر[2]) به وسیلۀ موسسه انتشاراتی دانشگاه ...

یک نظام حکومتی بر بستر باورها و زمینه های ذهنی حکومت شوندگان شکل می گیرد. شکل گیری یک حکومت، تشکیل معداله است که طرفین آن را حکومت کنندگان و حکومت شوندگان تشکیل می دهند. در این رابطه، حکومت نیاز به اعمال قدرت و اراده برای رسیدن به اهداف خود دارد. فرامین و نواحی حکومت زمانی از طرف مردم (حکومت شوندگان) پذیرفته می شود که آ نها به حقانیت یک نظام حکومتی باور داشته و اطاعت از آ ن را بر خود لازم ببینن...