هگل و نیچه عمدتاً به‌منزلة دو قطب مخالف در فضای فکری و فلسفی قرن نوزدهم معرفی شده‌اند. نیچه منتقد سرسخت دیالکتیک هگلی و مخالف تمام‌عیار متافیزیک مدرن معرفی شده است که هگل نمایندۀ تام‌‌وتمام آن است. این تصویر از نیمۀ دوم قرن بیستم رفته‌رفته رنگ می‌بازد. هرچند هگل را نقطۀ اوج متافیزیک مدرن و نیچه را منتقد متافیزیک و آغازگر پست‌مدرنیسم می‌دانیم، آیا شباهت‌ها و هم‌خوانی‌های مفهومی و فلسفی میان آن دو...

موضوع این رساله تعیین مصداق در فلسفه اولی است . مراد از تعیین مصداق شناخت مصادیق مفاهیم متافیزیکی است . به سخن دیگر وقتی از تعیین مصداق می پرسیم، حقیقتا" پرسیده ایم آیا می توان جامه های متافیزیکی چون علت ، معلول، حادث ، قدیم، مجرد، مادی، جوهر،عرض را برتن اشیاء و حوادث این عالم پوشاند . یا متافیزیک اساسا" روشی برای پوشاندن این جامه ها بر تن اشیاء ندارد. پاسخ این رساله به پرسش مذکور منفی است . در...

هنر مدرن منادی دوران جدیدی است، دوران تعلیق و وانهادگی؛ دورانی که در حوزه‌های عمومی‌تر پست‌مدرن نامیده می‌شود. پساساختارگرایی اندیشه‌ی چنین دورانی است، دورانی که انسان به سرشت تاریخی خود پی می‌برد و از بند لوگوس می‌گسلد. اما این وانهادگی، برخلاف تصور رایج، زندگی را با نسبیت محض و بی‌معنایی مواجه نمی‌سازد. می‌خواهیم ببینیم در اندیشه‌ی پساساختارگرا چه بر سر هنر می‌آید. در واقع «هنر بدون لوگوس» مو...

بحث مابعدالطبیعه و به طور کلی متافیزیک از جمله مسائل فلسفی است که در فلسفه اسلامی بسیار به آن پرداخته شده است و فیلسوفان مسلمان به این جنبه از فلسفه توجه بسیار زیادی داشته‌اند و اساس فلسفه خود را بر مباحث متافیزیکی یا مابعدالطبیعه و به تبع آن یکی از مهم‌ترین مسائل آن یعنی اثبات وجود خداوند قرار داده‌اند. لذا در فلسفه فیلسوفان مسلمان اثبات خداوند و به طور کلی مسائل مربوط به معرفت‌شناسی الهیات...

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

هدف ما در مقالۀ حاضر توضیح چگونگی تأثیر متقابل علم و متافیزیک در بحث فضا و زمان است. خصوصاً بر این نکته تأکید خواهیم داشت که، بر خلاف تصور رایج، تحولات در نظریه های علمی و فیزیکی می تواند در اتخاذ موضع فلسفی و متافیزیکی ما در قبال واقعیت فضا و زمان تأثیرگذار باشد. به این منظور ضمن بررسی براهین سنتی جوهرگرایان و رابطه گرایان دربارۀ فضا و زمان، که خصوصاً در مکاتبات لایبنیتز و کلارک مطرح شده است، تأ...

اشعار سبک هندی به سبب عناصر خیال انگیز و ایماژ پردازی های آن، در خور تأمّل شناخته شده است؛ و از لحاظ تبیین کلام، سروده های این سبک به اشعار متافیزیکی شاعران قرن هفدهم انگلیس می ماند. این نوع شعر از ایجاز، دقت و معنای خاصی برخوردار است و در عین اختصار سرشار از معانی بدیع و عمیق می باشد. در این گفتار پاره ای از اشعار جان دان و صائب تبریزی مورد مقایسه قرار می گیرد، و به نمونه های برجسته ای از ویژگی...

قرآن،خود و همه کتب آسمانی را کتاب هدایت معرفی می کند و گاه برای نیل به این هدف، هدایت، از گزاره های علمی استفاده می نماید.یکی از گزاره های علمی قرآن، اشاره به وجود موجود زنده در آسمان است.رساله حاضر این مسأله را از دیدگاه قرآن و حدیث و علم مورد بررسی قرار داده است. این رساله نشان می دهد که آیاتی از قرآن،اشاره به وجود حیات و حیات هوشمند در آسمان نموده است (29/شوری، 49/نحل و...)احادیث نیز با صرا...

این مقاله که در جست وجوی یک فلسفه نانوتکنولوژی است، به تعاریف، زمینه های تاریخی، کاربردها و پیامدهای نانوتکنولوژی، و نیز به بررسی ارتباط آن با فلسفه، پرداخته است. هدف از این نوشتار برشمردن مسائل، موضوعات، و جایگاه فلسفی نانوتکنولوژی به مثابه شاخه ای از تکنولوژی است، که از سه منظر متافیزیکی (هستی شناختی)، معرفت شناختی (و روش شناختی)، و ارزش شناختی به آن نگریسته شده است. فلسفه نانوتکنولوژی حاوی ب...