چکیده مقامات حمیدی، از شاهکارهای زبان فارسی است که قاضی حمیدالدین آن را در سده‌ی ششم هجری به نثر فنّی نوشته است. مقامه‌نویسی از شمار گونه‌های ادبی است که بر ساختارِ روایت‌ و قصّه‌پردازی متّکی است. مقامه‌پردازی در زبان فارسی، با تفاوت‌هایی، برداشت‌گونه‌ای از نوع تازی آن است. مبدع ساخت و درون‌مایه‌ی این گونه‌ی ادبی را بدیع‌الزمان همدانی می‌دانند. از مقامات حمیدی دست کم چهار چاپ منتشر شده است. چاپ دکت...

کارکرد ابهام در فرایند خوانش متن تألیف فروغ صهبا، پیچیدگیها و  شگردهای روایی در مبهم ساختن داستان را بررسی کرده است. «ابهام» صنعتی است در نوشتار که بنا به مقتضیات نویسنده و متن، میتواند عنصری جوهری و ذاتی یا ترفند ادبی تلقی شود. به رغم تلاش نویسنده در ارائه شواهد بسیاری از شگردهای ابهام آفرینی در داستان مدرن، ایراداتی به کتاب وارد است. پراکندگی و ضعف طبقهبندی مطالب در ساختار کتاب و تلقی نادرست ...

چکیده آرزوی بی مرگی و داشتن عمر جاوید از آغاز زیستِ انسان بر پهنۀ هستی وجود داشته است. اهمیّت این موضوع تا بدان جاست که در کهن ترین متن ادبیِ جهان، گیل گمش، دربارۀ این آرزو سخن گفته شده است. داستان اسکندر و خضر و جست و جوی آنان برای یافتنِ آب زندگی نیز این مضمون را در برداشته است. البتّه در متن های مختلفِ ادبی، با توجّه به گونۀ آن اثر، این داستان جلوه ها و خوانش های متفاوت داشته است. نگارندگان در این ...

جامعه شناسی ادبیات در فرانسه به یمن لوسین گلدمن شناخته شده است. او اعتقاد دارد که متن ادبی حاصل جامعه است وساختار متن ادبی همان ساختار جامعه است. طبق نظر گلدمن، منتقد باید رد پای جامعه را در اثر ادبی پیدا کند. اوهمچنین باید جهان بینی نویسنده را به منظور دستیابی به علت پدید آمدن یک اثر ادبی در جامعه پیدا کند. در این تحقیق میخواهیم نظریه های لوسین گلدمن را در مادام بواری فلوبر بررسی کنیم. او یک ن...

هدف اصلی این مقاله تحلیل گزیده هایی از کلام امام علی (ع) بر مبنای دو اصل مهم زبانشناسی متن مدار یعنی انسجام متنی و توازن می باشد. انسجام یکی از مشخصه های متن است که روابط دستوری و یا واژگانی بین عناصر متن ایجاد می کنند و پیوستگی معانی و مفاهیم متن را ممکن می سازند. توازن یک فرآیند ادبی است که از طریق تکرار کلامی حاصل می آید و در سه سطح آوایی، واژگانی و نحوی طبقه بندی می شود (نکویدوسون، 1975، صص...

مطالعات بینارشته ای و یاری جستن از نظریّه های مطالعات انتقادی، از رهیافت های کاربردی کردنِ پژوهش های نقّادانه متون ادبی است. «تاریخ گراییِ نوین» (new historicism) یکی از جدیدترین شیوه های تحلیل متن در عرصۀ مطالعات نقّادانه ادبی است که به «تاریخیّتِ متن و متنیّت تاریخ» باور دارد و به بازسازی ذهنیّت و جهان بینی مستتر در متن و دریافت رابطۀ این ذهنیّت با ساختار قدرتِ زمانۀ آن می پردازد. در نوشتۀ حاضر، پس از م...

ترجمه پذیری عبارت است از قابلیت انتقال یک معنی از زبانی به زبان دیگر بدون آنکه تغییری اساسی در آن صورت گیرد، و لذا ترجمه ناپذیری هم وقتی مطرح می شود که معنائی بدون تغییر مهم قابل انتقال به زبان دیگری نباشد . شعر فارسی از ویژگی های زبان شناختی و از محسنات ادبی فارسی برخوردار است که اغلب انها گرچه قابل فهمند ولی قابل ترجمه نیستند . این ظرافت ها و زیبائی های ادبی مانند وزن ، قافیه ، شیوائی ، رسائی...

چکیده رویکردهای متن محور در بررسی متن ادبی در قرن بیستم تحت تأثیر دیدگاه­های مبتنی بر زبانشناسی شکل گرفتند. در این  میان زبانشناسان روس و مکتب فرمالیسم روسی در تحوّل نقد ادبی قرن بیستم سهم به­­­­­سزایی داشتند. به گونه­ای که در تحلیل متن ادبی معتقد بودند که تمام چیزهای ارزشمند یک اثر در خودش نهفته است و عواملی مانند ظرف تاریخی­، ساخت اثر  یا هدف از آن و زندگی شاعر در درجات بعدی اهمّیّت قرار دارد. ف...

شرح‏نویسی بر متون ادبی در دورۀ معاصر از ابزارهای مهم ترویج ادب فارسی به شمار می‏رود و نقش مهمی در فرایند فهم مخاطبان ادبیات دارد. شرح‏ها با برقراری رابطه میان خواننده، متن ادبی و شاعر یا نویسنده، فهم متن را آسان و زمینۀ خوانش‏های تازه را از متن فراهم می‏آورند. مقدمه‏‏نویسی در شرح‏ها اهمیت ویژه‏ای دارد، بخش مهمی از اهداف شارحان به وسیلۀ مقدمه‏ها تأمین می‏شود و مخاطبان از طریق مقدمه‏ها با محتوا، ...

این مطالعه با هدف بررسی بعدیت و کارکرد افتراقی سوال آزمون‌‌ مبتنی بر متن پرلز 2011 ایران انجام گرفت. جهت تحلیل بعدیت از مدل‌های پاسخ مدرج شده و دو عاملی نظریه سوال-پاسخ با روش برآورد اطلاعات کامل بیشینه درست نمایی و جهت بررسی کارکرد افتراقی سوال از مدل دو عاملی چند گروهی کای و همکاران (2011) استفاده شد. نتایج بررسی بعدیت نشان داد مدل دو عاملی نسبت به مدل پاسخ مدرج شده برازش بهتری با داده‌ها هم ...