برخی پیروان امروزی فلسفۀ اسلامی، بر این باور‌اند که دیدگاه‌های فیلسوفان متأخر اسلامی دربارهٔ علم حضوری، می‌تواند برخی مسائل مطرح در نظریهٔ دانش را حل کند. احتمالاً‌‌، خاستگاه این باور دو نظریهٔ مشهور علامه طباطبایی دربارهٔ بازگشت علوم حصولی به علوم حضوری و نظریهٔ‌ آیة ‌اللّه محمد تقی مصباح یزدی دربارهٔ ارجاع بدیهیات اولیه به علوم حضوری است. بنا به نظریهٔ اول، هر علم حصولی ریشه در علمی حضوری دارد. مسئله‌...

یکی از نکاتی که توجه پژوهشگران تاریخ اندیشه های سیاسی، اجتماعی و دینی را به خود جلب می کند، اختلاف آراء اندیشمندان سیاسی و اجتماعی، به ویژه اختلاف آرای سیاسی روشنفکران و علمای دینی به عنوان دو قشر تأثیرگذار در یک دوره تاریخی مشخص است. بدیهی است که تاریخ ما به خوبی این اختلافات و تفاوت های آراء و اندیشه ها را در خود بایگانی و نگهداری کرده است، اما علّت اصلی این تفاوت آراء سیاسی، به خوبی مورد بحث ...

گزارشها حکایت از آن دارند که ابن قولویه (د 367ق)، عالم شیعی بغدادی اثری با عنوان کامل الزیارات مشتمل بر روایات مرتبط با فضیلت و آداب زیارت امامان شیعه (ع) تألیف کرده است. موضوع این مطالعه نقد متن نسخۀ مشهور همین اثر و معرفی نویسندۀ واقعی آن است. می خواهیم در آن فرضیه ای را بیازماییم که نخستین بار محمد باقر بهبودی ـــ حدیث پژوه معاصر ـــ ارائه کرده، و بر پایۀ آن، مؤلف کامل الزیارات را عالمی شیعی...

پژوهش حاضر متشکل از سه بخش کلیات، مبناگرایی اسلامی (علامه طباطبایی و استاد مصباح) و رابطه علم حضوری و مبناگرایی است. در بخش اول به مبادی تصوری مسأله، یعنی تبیین مبانی، ارزش، شناخت، و دیدگاه های مختلف درباره معیار و نقد آن ها پرداخته شده است و در اخیر به دیدگاه برگزیده که همان مبناگروی عقل گرا است پرداخته ایم. در بخش دوم مبناگرایی اسلامی را به طور فشرده به رشته تحریر درآورده ایم و در آن بداهت و ...

در میان فلاسفة اسلامی معاصر، محمد تقی مصباح یزدی در باب تعریف قضایای تحلیلی نظریه پردازی کرده است. مقالة حاضر که پژوهشی است پیرامون نظریة وی در باب تعریف قضایای تحلیلی، از دو بخش تشکیل می شود؛ در بخش اول ابتدا «تعریف اولیه» قضیة تحلیلی را که برگرفته از آثار مکتوب محمدتقی مصباح یزدی است ارائه می کنیم، سپس مثال هایی را که وی قضیة تحلیلی می داند به بحث می گذاریم و استدلال می کنیم که نمی توان این ق...

محور اصلی این مقاله بر این نکته استوار است که محمد علی بیک، نقاشباشی شاه طهماسب دوم و نادرشاه علاوه بر اینکه از بازماندگان علی قلی بیک جبادار، نقاش فرنگی ساز دوره شاه عباس دوم، بلکه پدر محمد باقر، نقاش نامدار دوره زندیه و اوایل قاجاریه هم هست. نکته دیگر این مقاله اثبات این فرضیه است که محمدباقر هم پدر محمد حسن اصفهانی، نقاش زیرلاکی دوره قاجار است. سومین نکته که در این مقاله تائید شده اینست که م...

چکیده در پژوهش حاضر به مقایسه اندیشه های فقه الحدیثی دو تن از بزرگترین محدّثان اهل سنت و شیعه، یعنی ابن حجر عسقلانی در شرح بزرگش بر صحیح بخاری و محمد باقر مجلسی در شرحش بر کتاب کافی می پردازیم؛ و مبانی، روش ها و ویژگی های شرح حدیث نزد این دو محدث را بررسی کرده و اختلافات و اشتراکات آنها را بیان می داریم. کلید واژه ها: فقه الحدیث، مجلسی، ابن حجر، مرآه العقول، فتح الباری

 نقد مقاله‌اى با عنوان "بازنگرى تاریخ انبیاء اثر آقاى محمد باقر بهبودى است.نویسنده، بخشهایى از مقاله اصلى را نقل مى‌کند و با دلایل عقلى، قرآنى و روایى مورد نقد قرار مى‌دهد. دراغلب موارد نقد متوجّه نکاتى است که نویسنده بلاعلم و بدون دلیل در جزئیات تفسیرى اظهار نظر کرده است. برخى از این موضوعات عبارتند از: بهشتى که آدم(ع) و حوا در آن مى‌زیسته‌اند، شجره ممنوعه، شیطان، پیدایش نسل اولیه بشر، نفرین نک...

 معرفى پایان‌نامه‌هاى قرآنى موجود در کتابخانه تخصصى مرکز فرهنگ و معارف قرآن دفتر تبلیغات اسلامى حوزه علمیه قم است. این فهرست براساس ترتیب الفبا تنظیم شده و اطلاعات کتابشناختى هر اثر - ردیف، عنوان پایان نامه، موضوع، نگارنده، استاد راهنما، استاد مشاور، مقطع درسى پایان‌نامه، نام دانشگاه و یا دانشکده، سال تنظیم و نگارش، تعداد صفحات و پاورقى - در آن آمده است. از مجموع 217 پایان‌نامه معرفى شده، 14 عن...

در پژوهش حاضر تلاش شده است با شرح و دسته‌بندی آرای اجتماعی شهید محمد باقر صدر، مسئله اجتماعی از دیدگاه وی مورد بررسی قرار گیرد. بدین منظور چیستی مسئله اجتماعی، آثار و راه‌حل‌های آن در آثار شهید صدر تحلیل گردید. بررسی حاضر از نوع اسنادی است و با استفاده از فن تحلیل محتوای کیفی انجام شده است. بر اساس نتایج پژوهش، تعریف مسئله اجتماعی از دیدگاه شهید صدر با تعاریف موجود جامعه‌شناسی بسیار متفاوت است....