ملاصدرا در آثار خویش اصالت وجود، و، به تَبَع، اعتباریت ماهیت، را در دو معنا به کار می­برد: 1. مفهوم وجود در عالم خارج از ذهن دارای مصداق است، اما ماهیت مصداق خارجی و بیرونی ندارد. 2. هر دو دارای مصداق خارجی­اند با این تفاوت که وجود تحقق بالذات، و ماهیت به عرض و به واسطة وجود تحقق خارجی دارد. بنابر معنای اول، عالم خارج صرفاً عالم وجود است و بر اساس معنای دوم، عالم خارج عالم وجود و ماهیت، هر دو، است...

در این مقاله، ابتدا با دلایلی نظیر حکم ایجابی به معدوم، محمول قرار دادن حقایق انتزاعی و اعتباری برای حقایق خارجی و انتزاع مفاهیم کلی و غیره، به اثبات مسأله ی وجود ذهنی پرداخته شده و در ادامه حکمایی چون فخر الدین رازی با طرح نظریه ی نسبت اضافه، فاضل قوشچی با بیان نظر مغایرت علم و معلوم و انکار عینیت آن دو و صدر الدین دشتکی با طرح مسأله ی قلب ماهوی و نظریه ی انقلاب ذاتی به ایراد اشکال و انکار مسأ...

در این مقاله سعی شده است تا دیدگاه های یکی از بزرگ ترین فیلسوفان مسلمان درباره تحلیل معنایی اوصاف الهی بیان شود. ملاصدرا، براساس مبانی خود در باب اصالت وجود، تشکیک وجود، اشتراک معنوی مفهوم وجود و...، نتیجه گرفته است که همه اوصاف سلبی خداوند، در حقیقت سلب سلب بوده و همه آنها به سلب امکان از ذات خداوند بازگشت می کنند. همه اوصاف ایجابی نیز گرچه به لحاظ مفهوم با یکدیگر متفاوت هستند، به حسب مصداق وا...

آنچه از معنای علیّت مرتکز در ذهن است، علیّت خارجی است و، به دنبال آن، معمولاً شناخت از علیّتِ حد وسط در برهان لمّ به گونۀ علیت خارجی است. از این رو، برخی همچون علامه طباطبایی بر این باورند که در فلسفه اولی به دلیل اینکه موضوع آن «موجود بما هو موجود» است و، بنابراین، چیزی بیرون از این موضوع نیست تا علت آن باشد، برهان لمّ که حد وسط در آن علت خارجی نتیجه است راه ندارد. این نوشتار بر آن است که در نقد این ...

نهج البلاغه مصداق عینی از منابع اسلامی و علمی و قابل استناد برای مراجعه متخصصان روان‏شناسی است. مقاله حاضر با روش پژوهش کیفی توصیفی ـ تحلیلی، رویکرد نهج البلاغه به موضوع تنش‏های روانی و درمان آن‏ها را  از دو جنبه بررسی می کند. از یک منظر نگاه خاص امام علی(ع) به علل اصلی فشارهای روانی مورد بحث قرار می دهد و از منظر دیگر ارزیابی عوامل فشارزای زندگی. در کلام امام علی(ع) رویکردی با دو محور شناختی و...

در این نوشتار، پس از بررسی و تعریفِ نام آوا و بحثی دربارۀ طبیعت ساخت و ساختارِ آن ها و همچنین حدود و ثغور قراردادی شان، به منظورِ به دست دادنِ مصداق های عینی، برای نخستین بار نام آواهای پرکاربرد کُردی جمع آوری شده و در جدول هایی تنظیم و ارائه گردیده است. ابتدا نام آواهای مربوط به انسان، سپس نام آواهای مربوط به حیوانات و سرانجام، نام آواهای دیگر مورد بررسی و ملاحظه قرار گرفته. همچنین، مصدرهای برخی از...

مسئله معاد از جنبه های گوناگون مانند امکان، ضرورت وکیفیت آن، مورد پژوهش و بررسی قرار می گیرد وبه روش های مختلف (عقلی، روایی و قرآنی) اثبات می شود. علامه طباطبائی در آثار گسترده خود از زاویه های مختلف و به روش های گوناگون، مسئله معاد را مورد پژوهش قرار داده است. او در تفسیر گران سنگ خود به مناسبت های مختلف به این بحث پرداخته وبا استناد به آیات گوناگون، امکان معاد را مورد بررسی قرار داده است. در ...

حکیم عمر خیام با آن که از فلسفه مشا به حساب می آید در چند رساله فلسفی خود به دفاع از نظریه اصالت ماهیت پرداخته و وجود را امری اعتباری و ذهنی می داند وی برای اثبات نظر خود از سه دلیل بهره برده و به شش اشکال پاسخ داده است وی اتصاف ماهیت به وصف وجود را به واسطه تعلق جعل به ماهیت می داند بنابراین تعقل ماهیات و وجود ذهنی انها نیازی به وجود ندارد مفهوم وجود به نظر وی از اوصاف عامه است و روشن ترین مفه...

روایات مجوز قرائت مردم، علیرغم تأیید اختلاف اجمالی قرائت اهل‌بیت(ع) با قرائت‌های رایج، پرسشگر را به قرائتی همانند مردم مأمور می‌کنند. برخی، وجود قرائت‌های هفت‌گانه را مصداق تجویز این روایات خوانده‌اند اما بعضی با نظر به زمان صدور، آن‌ها را ناظر به قرائت‌های رایج در عصر ائمه(ع) شمرده‌اند. بعضی نیز روایت حفص را تنها مصداق آن می‌دانند. این پژوهش، با توجه به قرائنی که برای شهرت دیگر قرائت‌های هفت‌گ...