آیرونی از شگردهایی است که در افزایش تأثیر و عمق سخن کاربرد دارد. با توجه به پیشینه طولانی این شیوه، آیرونی به شیوه های مختلف در متون به ک ارگرفته شده است. مطالعات ادبی و فلسفی، گستره ظهور آیرونی را بسیار فراتر از ساختار زبانی اثر نشان داده است. مقاله پیش رو به بررسی شیوه ای در اندیشه و نگاه و زبان شمس پرداخته که ویژگی هایی آیرونیک دارد و در عین حال دقیقا متناظر با آنچه در تعاریف مشهور از آیرونی...

تأویل ‌و معنا و قلمروهای مرتبط با آن در مقالات شمس‌ تبریزی از جمله موضوع‌هایی است که با همة اهمیّت و کارکردی که در حیطة پژوهش‌های عرفانی ‌و به‌ویژه مولوی‌شناسی ‌و نیز شناخت احوال ‎‌و افعال شمس تبریزی دارد، هنوز چنان‌که باید مورد تدفیق ‌و تحقیق قرار نگرفته ‌است. شمس از آنجا که ذاتاً شخص‌و شخصیّتی درون‌بین و رمزگرا دارد، به مسألة تأویل توجّه بسیار نشان داده است‌ و تقریباً در سراسر مقالات، تأویل را در ...

مقالاتشمسبه عنوان اثری برجسته و مهم در تاریخ عرفان و ادبیات فارسی که ارتباط تنگاتنگی با مولوی، زندگی و آثارش دارد، با وجود این کمتر مورد توجه پژوهشگران واقع شده است. نگاشته­هایی که به عنوان مجموعه­ای گرانبها از مواعظ و گفتارهای سرسلسلگان طریقت مولوی از سواد به بیاض نینجامیده و به صورت مشتی یادداشت از هم گسیخته و نامنظم باقی مانده است و یکی از دلایل کم توجهی به این کتاب، ساختار جملات از هم گسیخت...

تأثیر عمیق و همه جانبة شمس تبریزی بر وجود مولوی بر هیچ کس پوشیده نیست تا آنجا که تعدادی از مولوی پژوهانِ بنام، آثار مولوی را انعکاسی از اندیشه­های شمس دانسته­اند و مثنوی مولوی را شرحی از انعام شمس خوانده­اند. انقلاب روحی پدید آمده در مولوی و تأثیر آموزه­های شمس در تفکّرات او در زمینه­های عرفانی، فلسفی، کلامی و... به اثبات رسیده است. با وجود این، در مواردی بسیار نادر، اختلافاتی میان آراء این پیر و...

در پژوهش حاضر، به بررسی نحوۀ بازتاب ادبیات عاشقانۀ عرب عصر اموی در آثار مولانا (مثنوی، مکتوبات، فیه ما فیه، مجالس سبعه، غزلیات شمس) و مقالات شمس تبریزی، مأخذیابی داستان‌ها و ابیات، و بررسی برخی از تصرفات هنری مولانا و شمس در اشعار و روایات اصلی پرداخته می‌شود. پرسش‌های این پژوهش این است که در آثار مولانا و شمس، چه نمودهایی (اعم از داستان و سروده) از ادبیات عاشقانۀ عصر اموی وجود دارد و این نموده...

زبان یکی از ابزارهای اصلی در مشترک ساختن جهان "خود" با "دیگری" است و با اخلاق ارتباط دارد. هدف نگارندگان این مقاله این بوده است که با رویکردی پدیدارشناسانه، به منشأ اخلاقی برخی بحث‌های مهم در مقالات شمس تبریزیبپردازند؛ مسائلی که فهم آن‌ها راهی به درک درست شخصیت شمس می‏گشاید؛ از همین‏روی، با به‏کارگیری روش کتابخانه‏ای و تحلیل محتوا ابتدا یکی از مهم‌ترین مفاهیم نزد او، یعنی انزوا را مطرح و دیدگاه...

در عصر حاضر مثنوی مولانا با ترجمه های انجام شده، یکی از شاخص ترین متن های زبان وادبیات فارسی است که بیشترین نظریه های ادبی جدید را در خود پذیرا می باشد. یکی از این نظریه ها، موضوع بینامتنیت است. این اثر گرانسنگ فارسی همچنان که با آثاری چون کلیله و دمنه، اسرارنامه، منطق الطیر، معارف، مقالات شمس و...ارتباط و پیوستگی متنی دارد، با دیگر آثار مولانا از جمله فیه مافیه و غـزلیات شمس نیـز دارای پیوند ه...

شمس و مولوی دو شخصیت بزرگ عرفانی ـ ادبی، تأثیر ژرفی بر یکدیگر گذاشته‌اند. آن دو موجب تکامل و رشد روحی و سلوکی یکدیگر شدند و از این راه شهرت و پذیرش بی‌مانندی یافتند. شمس و مولانا با نشر و شرح آثار و افکار همدیگر به پیشرفت و تکامل و شکوه و شهرت ادبیات و عرفان ایرانی ـ اسلامی نیز افزودند. بسیاری از پژوهشگران به تشابهات و نکات اشتراک ایشان پرداخته‌اند؛ اما در شیوة زندگی و نوع و روش سلوک آنها تفاوت...

چکیده ندارد.

چکیده نوشته حاضر، سعی دارد به بررسی و تبیین دو مفهوم عرفانی صحبت و خلوت در متون مهم عرفانی و مثنوی معنوی بپردازد. مفاهیمی که بین عرفا، همواره بر سر آن اختلاف بوده که؛ آیا برای سالک، صحبت و معاشرت مناسب تر است یا خلوت و عزلت. برای این منظور، بعد از بیان کلیات تحقیق در فصل اوّل، توضیحاتی درباره صحبت و خلوت از نظر لغوی و اصطلاحی بیان شده تا مفهومی از هردو در ذهن خواننده جای گیرد. سپس سیرِ صحبت...