در باغ‌های شهری ایران بعضاً کوشک‌ها و یا سردرب‌های عظیم، رابط بین شهر و باغ است. استقرار اینگونه باغ‌ها موجب یکپارچه شدن شهر، میدان، باغ و منظر می‌شود. این نوشتار به دنبال تمایل و شیوة استقرار این باغ‌ها در شهر است. اینکه آیا این نحوه قرارگیری ارتباطی با رابطه حکومت و مردم داشته است؟ آیا مفصل ‌شهر و باغ، فضایی اجتماعی و مردمی است یا بنایی مسلط بر میدان و خیابان، تا همچون نسخه‌های اروپایی باعث قد...

پیروزی طغرل در دندانقان در 431 ق. آغازگر دوره سلاجقه در ایران است. عصری که نقطه اوج آن را پادشاهی ده ساله آلپ ارسلان (65-455 ق.) و سلطنت بیست ساله پسرش ملکشاه (85-465 ق.) تشکیل می‌داد. البته این دوره وحدت سی ساله را می‌بایست عصر وزیر خواجه نظام‌الملک نیز نامید. وی رایزن خردمند سلاطین سلجوقی بود، که ولی‌نعمتان تُرک خود را تشویق می‌کرد،‌ بر سنت ایرانشهری چون پادشاهی مطلق عمل کنند و در کتابش سیاست...

«داستان امیرارسلان‌ نامدار»، یکی از خوش اقبال‌ترین داستان‌های عامیانۀ زبان فارسی است که ظاهرا در عهد ناصرالدین‌شاه ساخته و پرداخته شده است. از آنجا که ادبیات عامیانه پنجره‌ای است که حیات اجتماعی ملل را می‌نمایاند و پیام‌ها در متن این نوع از آثار ادبی با واقعیت‌های تاریخی، فرهنگی و ایدئولوژیکی مردم آن سرزمین در پیوند است در این پژوهش سعی بر آن بوده است که پس زمینه‌های تاریخی و ایدئولوژیکی متن مو...

برآمدن سلجوقیان و پایداری آنان، به‌خصوص در دوره آلپ ارسلان و ملکشاه به کوشش سیاست‌‌نویسان فرهیخته‌‌ای چون خواجه نظام‌‌الملک طوسی و متکلمانی چون امام محمد غزالی است که اولی بخش سیستمی و مدیریتی را با نوشتن سیرالملوک به عهده گرفت و دومی، بخش ایدئولوژیک و مباحث مربوط به سیاست‌‌مداری، ملک‌داری و رعایت عدالت از سوی حکومت را در نصیحه‌‌الملوک در نظر داشتند، به انجام رسید. این مقاله قصد دارد به این پرس...

سلجوقیان مردمانی کوچ رو و از قبایل ترکان غز بودند که از نبرد دندانقان به بعد با فروپاشی حکومت غزنویان در خراسان(431ق) به تدریج طی چندین دهه آینده زمینه های شکل گیری نظام سیاسی وسیع و گسترده ای را فراهم ساختند که ایران در کانون اصلی آن قرار داشت و از ماوراء النهر و ترکستان تا شام و سواحل مدیترانه را شامل می شد. سلجوقیان به مقتضای حیات کوچگردی زمانی که با نظامات اجتماعی و معیشت ساده ی خاندانی و ق...

در این مقاله سعی بر آن است با استناد به منابع به کاوش چگونگی روابط میان نزاریان و خلافت عباسی در دوران مورد بحث پرداخته شود. روابط سیاسی اسماعیلیان الموت با خلافت عباسی در فاصله سالهای 487 تا 654ق تغییر فاحشی پیدا کرد. اسماعیلیان نزاری در این دوران به چند دلیل در چهارچوب سیاست مدارا و گفتگو با عباسیان رفتار می­ کردند: یکی اینکه عباسیان نمی­ توانستند برای متصرفاتشان خطری جدی ایجاد کنند و دست خلا...

با پایمردی و همت طغرل­بیک (465-455 هـ) بنیاد امپراطوری عظیمی نهاده می­شود­ و در ادامه، اخلاف او، آلپ­ارسلان (566-495 هـ. ق) و ملکشاه سلجوقی (485-465 هـ. ق) با بهره­مندی از تجارب وزیر نامدار و باتدبیر خویش خواجه نظام­الملک طوسی، آرامش و امنیت را بر قلمرو سیاسی و اجتماعی خود حکمفرما نموده و قدرت و عظمت امپراطوری را به اوج خود رسانیدند. روحیه دانش­دوستی زمامداران و علاقمندی آنان به احداث بناهای عا...

در باغ های شهری ایران بعضاً کوشک ها و یا سردرب های عظیم، رابط بین شهر و باغ است. استقرار اینگونه باغ ها موجب یکپارچه شدن شهر، میدان، باغ و منظر می شود. این نوشتار به دنبال تمایل و شیوة استقرار این باغ ها در شهر است. اینکه آیا این نحوه قرارگیری ارتباطی با رابطه حکومت و مردم داشته است؟ آیا مفصل شهر و باغ، فضایی اجتماعی و مردمی است یا بنایی مسلط بر میدان و خیابان، تا همچون نسخه های اروپایی باعث قدر...

گاهشماری شمسی جلالی ، در زمان سلطان جلاالدین ملکشاه سلجوقی ( 465-485 ه . ق) تأسیس شد و تقویم خورشیدی کنونی ایران نیز بر همان اساس تنظیم یافته است. مبدأ این تاریخگذاری ، روز جمعه نهم رمضان 471 ه . ق / 15 مارس 1079 م./ اول فروردین 458 ه . ش . ( بر حسب تقویم فعلی ایران ) است. در تقویم جلالی ، نام ماهها همان نامهای کهن ایرانی است و از ویژگیهای این گاهشماری که بر دقت آن بسیار افزوده است. به کار گیری...

با پایمردی و همت طغرل­بیک (465-455 هـ) بنیاد امپراطوری عظیمی نهاده می­شود­ و در ادامه، اخلاف او، آلپ­ارسلان (566-495 هـ. ق) و ملکشاه سلجوقی (485-465 هـ. ق) با بهره­مندی از تجارب وزیر نامدار و باتدبیر خویش خواجه نظام­الملک طوسی، آرامش و امنیت را بر قلمرو سیاسی و اجتماعی خود حکمفرما نموده و قدرت و عظمت امپراطوری را به اوج خود رسانیدند. روحیه دانش­دوستی زمامداران و علاقمندی آنان به احداث بناهای عا...