بررسی تاریخ ایران نشان می دهد که چگونگی دسترسی به دریا و اجرای حاکمیت بر آب های آزاد، همواره یکی از برنامه های مهم در سیاست خارجی دولت های حاکم بر این کشور بوده است. موقعیت جغرافیایی ایران و همجواری یا نزدیکی به دریا در شمال و جنوب، برای دوت های حاکم بر ایران این امکان را فراهم می کرد تا علاوه بر حفظ امنیت دفاعی خود، نقش فعالی در روند گسترش تجارت بین المللی ایفا کنند. دولت ایلخانان مغول در قرن ...

زیبایی و زیباشناسی در شعر از زمان های بسیار دور مورد توجّه ادیبان و شاعران بوده است. از آن جایی که هر اثر ادبی در بنیان خود زیباست، می توان آن را از دیدگاه زیبایی شناسی بررسی کرد. زیبایی شناسی حوزه ی بسیار وسیعی را در برمی گیرد؛ صاحب نظران عواملی چون عاطفه، احساس، صور خیال و موسیقی مناسب و هماهنگ شعر را موجب زیباتر شدن آن می دانند اما در این میان نقشی چشمگیر برای صنایع بدیعی قائلند. اعراب از زما...

خانات قپچاق و ایلخانان، دو حکومت مغولی بودند که اولی از تقسیم ماترک چنگیز خان و دومی از ادامهتوسعهطلبیهای مغولان به رهبری هلاکو در غرب به وجود آمد. خانات قپچاق که قبل از استقرارایلخانان در ایران دارای نفوذ سیاسی بود قدر تیابی این حکومت را در جنوب قلمرو خود به ضررحاکمیت و سیاستهای ارضیشان دانسته و درپی بهانههای مختلف سیاسی، نظامی و مذهبی به اولینجنگ درونخاندانی مغولان با ایلخانان مبادرت نمود. در...

اهتمام به تاریخنگاری در دوره ممالیک بسیار چشمگیر بود به گونه ای که این عصر را باید اوج دوران تاریخنگاری اسلامی دانست. از میان انواع تاریخنگاری این دوره مانند: تواریخ عمومی، دودمانی و سلسله ای، طبقات، فرهنگنامه های تاریخی و...، فرهنگنامه نویسی بیش از همه مورد توجه قرار گرفت. در آغاز قرن هفتم و به هنگام شکل گیری دولت ممالیک (648- 922هـ) به علت تعدّد و تکثر لایه های مختلف طبقات و نسلها و به دلیل ان...

مغولان بعد از فتح ایران، برای گسترش امپراطوری خویش، متوجه اروپا شدند و در سال 637 هـ.ق در زمان اکتای پسر و جانشین چنگیزخان، تهاجمات خود را متوجه اروپای شرقی نمودند. به دلیل اوضاع بحرانی در اروپا، آنها به آسانی بخش شرقی اروپا را فتح کردند. اما به دلیل مرگ اوکتای این تهاجم متوقف گردید. در زمان حکومت ایلخانان، این بار مسیحیان بودند که متوجه مغولان شدند تا از طریق آنان بتوانند یک بار دیگربیت المقد...

مسأله ممالیک در سیاست خارجی عهد غازان[1] سیدابوالفضل رضوی[2] حمید کرمی‌پور[3] علاءالدین شاهرخی[4] چکیده مسلمانی و قدرت‌گیری غازان (694-702ق) که با اسلام پذیری گسترده‌ی مغول‌ها و رسمیت اسلام از سوی حکومت همراه بود نقطه عطفی را در تاریخ عصر ایلخانان رقم زد. این مهم موجبات هموار شدن روابط میان مردم و حکومت را فراهم آورد و در پرتو ملاحظات اسلامی‌و ایرانی اصلاحاتی را موجب شد که تا اندازه‌ای نابسامان...

غازان خان در سال 694ﻫ/1295م به مقام ایلخانی دست یافت. با آغاز سلطنت او جنگ‌های چهارساله داخلی ایلخانان که پس از مرگ ارغون خان شروع شده بود پایان یافت وحکومت ایلخانی رسماً دین اسلام را پذیرفت. تأثیر اسلام پذیری غازان در سیاست خارجی کمتراز سیاست داخلی نبود. زیرا اسلام‌گروی او بر خلاف آنچه انتظار می‌رفت به هیچ وجه از دشمنی ایلخانان با ممالیک مصر و شام نکاست و نبرد بین غازان و ممالیک به همان الگوی ا...

نوشتار حاضر با بررسی تأثیر نظامیگریِ ممالیک مصر بر روک حسامی و ناصریبدین نتیجه دست یافته است که سپهسالاران و صاحب‌‌منصبانِ نظامیِ ممالیک، به دلیل سلطۀ مطلق بر نواحیِ اقطاعیِ گستردۀ خویش و نیز درآمدهای فراوان ناشی از دست اندازه‌ی به دیگر اراضی مصر، به حدّی قدرتمند شدند که قدرت سلطان را محدود کردند و گاه به مقام سلطنت چشم طمع بستند؛ آنان در ابتدا، بخش اعظم زمین‌های مصر، یعنی بیست قیراط از کلِ بیست و چها...

حکومت مغولان به دلیل تحولات سیاسی، فرهنگی و نظامی خاصی که در تاریخ ایران و جهان داشته اند، از اهمیت خاصی برخوردار هستند. آنان در راستای سیاستهای داخلی که حول محور اقتصاد بود، سیاستهای خارجی خود را تعقیب می کردند. در منظومه قدرت و روابط حاکم بر ساختار سیاسی مغولان ، تنشها ،منازعات و رقابتهای داخلی از اهمیت خاصی برخوردار است. افتراقات خاندان مغول که تا پایان حکومت مغولان وجود داشت ، موانع و چالشه...