آمریکا پس از فروپاشی اتحاد شوروی، همواره به دنبال تثبیت رهبری جهانی بوده است. کاخ سفید با ارائه طرح‌های متعدد از سال ۱۹۹۰، یعنی زمانیکه آمریکاییان احساس کردند می‌توانند به‌طور یک‌جانبه، مسائل مورد نظر خود را به نتیجه دلخواه برسانند و نیز از زمان مطرح شدن طرح نظم نوین جهانی بوش پدر که قسمتی از آن اصلاحات سیاسی در برخی از مناطق خاورمیانه را دربرمی‌گرفت، به دنبال اهداف درازمدت خود در خاورمیانه بود...

خاورمیانه مستعدترین منطقه جهان برای خشونت، آشوب، و جنگ سال هاست در معرض نزاع و درگیری های داخلی و خارجی بوده است. این امر ناشی از عوامل گوناگونی از جمله نظام های ضعیف و دیکتاتوری، اختلاف های مرزی بین دولت ها، و بافت قبیله ای، تیره ای، و سنتی در این منطقه است. این امور به وقوع جنگ و خشونت در خاورمیانه منجر شده است و بازیگران در صحنه را به حدی درگیر کرده است که خشونت را ابزاری برای بقا و کسب مناف...

خاورمیانه شاهد پایان عصر سلطه آمریکایی است. کاخ سفید پس از 11 سپتامبر، اسلام را بزرگترین چالش غرب در سنت و در راهبرد امنیت ملی قرن بیست و یکم خود و خاورمیانه را محل اسلام سیاسی و مسلح معرفی کرد و به امید اینکه با واژگونی یکسوی دولتهای غیروابسته و غیرهمانند و انجام اصلاحات در دولتهای وابسته، سلطه بلامنازع خود را تضمین کند، راهبرد پیشدستانه را اتخاذ نمود. امروزه نیروی محرک سیاسی در خاورمیانه اسلا...

بیداری اسلامی و در پی آن تغییر در نظام های سیاسی و بروز بحران در برخی از کشورهای منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا، آثار وسیعی بر تعاملات سیاسی و امنیتی منطقه گذاشته، به نحوی که محورهایی از بازی گران منطقه ای و فرامنطقه ای، در جهت شکل دهی تحولات به نفع خود، در مقابل یک دیگر صف بندی کرده اند. بروز بیداری اسلامی، موجب شد تا کشورهای عربی به ویژه عربستان، آن را تهدیدی علیه امنیت خود تلقی نمایند و با اع...

تغییر بنیادین در مفهوم امنیت و حرکت آن به‌سوی جنبه‌های کمتر نظامی در کنار جهانی‌شدن و تشدید وابستگی متقابل میان کشورها باعث شده است تا کشورهای در تعیین اولویت‌ها و ابزارهای سیاست خارجی خود به مولفه اقتصاد توجهی ویژه کنند. در کنار آن، افزایش نقش مولفه‌های معیشتی در تعیین مبانی مشروعیتی نظام‌های سیاسی و تقویت روندهای منطقه‌گرایانه نیز باعث شده تا دیپلماسی اقتصادی در سطوح منطقه‌ای دارای اهمیت شود....

توافق هسته ای میان جمهوری اسلامی ایران و گروه 1+5، موسوم به برجام و اجرایی شدن آن دارای پیامدهای منطقه ای مختلفی برای سیاست خارجی جمهوری اسلامی بوده است. این مقاله در پی یافتن پاسخ های مناسب به این پرسش اصلی است که از منظر محافل غربی، پیامدهای خاورمیانه ای برجام (برنامه جامع اقدام مشترک) برای جمهوری اسلامی ایران کدامند؟ و پرسش فرعی مقاله این است که آیا از نگاه آنان توافق هسته ای منجر به ایجاد ت...

مسابقه تسلیحاتی به ویژه در خاورمیانه به دلیل دخالت قدرت ها همواره وجود داشته است. اما مدتی است که این مسابقه با هیجان بیشتری دنبال می شود. بسیاری از صاحب نظران مسائل خاورمیانه بر این باورند که رقابت تسلیحاتی جاری در خاورمیانه پیامدهای وخیمی را درکوتاه مدت و بلندمدت برای منطقه و جهان در پی خواهد داشت. اولین پیامد منفی این فرایند را می توان در به تعویق افتادن فرایند های توسعه سیاسی در خاورمیانه ...

ایالات متحده همواره مدعی اصلاحات سیاسی با اعطای حق تعیین سرنوشت و حق رای به شهروندان در خاورمیانه  در جهت برقراری دموکراسی و آزادی های سیاسی بوده است. از طرفی، با حمایت از حکومت های غیردموکراتیک و با وقوع بیداری اسلامی شاهد بی توجهی به حقوق اساسی شهروندان در خاورمیانه هستیم. از این رو، مقاله حاضر به مقایسه رویکردجمهوری اسلامی ایران وآمریکابه نقش مردم درخاورمیانه می پردازد. سؤال اساسی این است: ع...

پارامترهای مختلفی بر توسعه اقتصادی کشورها تاثیرگذار است. از بین پارامترهای تاثیرگذار، امنیت یکی از مهم‌ترین آنهاست. وجود امنیت در سطح داخل و منطقه بر فرایند توسعه اقتصادی تاثیر بسزایی دارد. در شرایط کنونی، در خاورمیانه، دو روی سکه امنیت، تروریسم و توریسم قرار دارد. علی رغم افزایش سطح ضریب امنیت ملی ایران، ضریب امنیت در خاورمیانه کاهش یافته است. سوال اصلی پژوهش این است که، شکننده‌گی دولت‌ها در خ...

نظام بین الملل هرج و مرج گونه و وجود معمای امنیت در آن از گذشته، عامل اصلی شکل گیری مسابقه تسلیحاتی بوده است. از سوی دیگر، مسابقه تسلیحاتی دارای نقاط ثبات و بی ثباتی راهبردی است ؛ چنان که می تواند عامل ثبات یا بی ثباتی در شبکه های منطقه ای محسوب گردد. به همین علت، تأثیر مسابقه تسلیحاتی بر نظم های منطقه ای و به طور موردی، تأثیر مسابقه تسلیحاتی بر نظم منطقه ای خاورمیانه تبدیل به پرسش اصلی این پژو...