ارایه تعاریف جدید از مفاهیم امنیتی همچون امنیت دریایی، امنیت انرژی، مبارزه با تروریسم، حفظ محیط زیست، مبارزه با سلاح‌های کشتار جمعی، دفاع موشکی و... رویکردهای جدید نهادهای بین‌المللی و منطقه‌ای به این مقولات و به تبع آن ارایه تعاریف جدید از ماموریت‌ها و حوزه اقدام آن‌ها شرایطی را ایجاد کرده که کشورهای مناطق استراتژیک ازجمله حوزه خلیج فارس باید در پی راهبرد و راهکارهای مناسب دراین زمینه باشند. د...

در سالیان اخیر، محیط زیست آبی حوزۀ خلیج فارس در کنار انواع مشکلات زیست محیطی، شاهد شیوع تأمل برانگیز پدیده ای به نام کشند سرخ بوده است. این پدیده به زعم کارشناسان، منجر به ورود خسارات عمده ای به زیست بوم دریایی و آبزیان این منطقه شده است. با این حال، ابعاد حقوقی و دیپلماتیک آن، چندان مورد توجه کارشناسان امر قرار نگرفته است. این مقاله به دنبال تحلیل مسئولیت بین المللی دولت های ساحلی حوزۀ خلیج فا...

دهه 81-1971 میلادی، به عنوان دوره اوج جنگ سرد و تقابل ابرقدرت های آن روز جهان شناخته می شود. در آن زمان مناطق مختلف جهان صحنه درگیری های فراوان سیاسی و ژئوپلیتیک بوده و از جمله مهمترین آن ها خلیج فارس بوده است. در دوره زمانی یاد شده منطقه خلیج فارس شاهد خروج بریتانیا بود و در حالی که هنوز حضور همه جانبه ایالات متحده آمریکا در آن عملی نشده بود، بر اساس دکترین نیکسون، مدیریت امور این منطقه، به قد...

خلیج فارس از رنسانس به این سو، از آبراهی با موقعیت ارتباطی و جایگاهی منطقه ای به موقعیتی استراتژیک، اقتصادی، سیاسی، ژئوپلیتیک و ژئوانرژی در مناسبات و تعامل های بین المللی بدل شد. به نظر می رسد منطقة خلیج فارس، این نقش منحصر به فرد و بی بدیل را تا نیمة نخست قرن بیست و یکم دارد. از ابتدای قرن بیستم تا پایان دهة هفتاد که مصادف با تولد کشور های کوچک حوزة جنوبی خلیج فارس است، به کمک انگلستان، تلاش ه...

عوامل جغرافیایی و ژئوپلیتیک، از نظر تاریخی همواره نقش محرک و ترغیب ­کننده­ای برای سیاست مداران، فرمان روایان و راهبردپردازان داشته است؛ کشورهای مختلف دنیا با بهره­گیری از ظرفیت­های جغرافیای سیاسی و ژئوپلیتیک خود، سعی در حفظ ثبات و ارتقاء جایگاه خود در مناسبات ژئوپلیتیک منطقه­ای و جهانی دارند. اتخاذ چنین رویکردهایی در سیاست خارجی همواره موجب تقابل و تعارض کشورهای یک منطقه می­شود، این بدین خاطر ا...

بررسی ژئوپلتیکی منطقه خلیج فارس و تاثیر پدیده جهانی شدن بر روند سیاسی ،اقتصادی و فرهنگی منطقه خلیج فارس . و اینکه پدیده جهانی شدن چگونه بر سیاست خارجی ، امنیت ، حاکمیت ملی وعدم همگرایی در این حوزه تاثیر گذار بوده است ،این تحقیق با استفاده از روش توصیفی و تحلیلی با ابزارهای گردآوری ، مانند کتابخانه و اسناد به مطالعه پرداخته است. باید گفت که سیاست جهانی شدن برای کورهای منطقه ،تهدیداتی را ایجاد...

انرژی به عنوان یکی از مهمترین چالش های جهان معاصر ازدرجه اهمیت رو به افزایشی در معاملات اقتصادی و سیاسی برخوردار است. در بین عوامل موثر در روند رو به رشد و افزودگی منابع تأمین کننده قدرت اقتصادی، انرژی و در رأس آنها نفت به عنوان چرخ دند? محرک چرخ اقتصاد و شاکله مهم قدرت اقتصادی در نظام بین الملل محسوب می گردد. هفت کشور نفت ‎خیز منطقه (ایران، عراق، عربستان، کویت، امارات متحده عربی، قطر، عمان بدو...

خلیج فارس از جمله مناطق جغرافیایی با ویژگی­های ممتاز در جهان است و از قرن ها پیش به طور پیوسته مورد توجه دولت­ها بوده، بنابراین همواره در معرض رقابت­ها و کشمکش­ها بوده است. این منطقه در برگیرنده کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس به علاوه ایران و عراق است. روابط میان ایران و کشورهای جنوبی خلیج فارس از جهات مختلف مورد بررسی قرار گرفته است. هدف این مقاله بررسی روابط این کشورها با جمهوری اسلامی ای...

دریاهای جنوبی ایران دریچه ایی بسوی سایر بخش های جهان و واسط میانجی برای اندرکنش ایران با دیگر کشورها می باشند.نوار ساحلی طولانی و بندرگاه های مناسب در خلیج فارس و دریای عمان امتیازی منحصر بفرد برای تجارت جهانی محسوب می گردند.از اینرو، حضور قدرتمند دریایی در این منطقه از الزامات حیاتی در گسترش حوزه ژئوپلیتیکی کشورمان است. اهمیت ژئوپلیتیکی دریاهای جنوبی برای ایران ،بعنوان دهلیز دسترسی جهان به منا...

موقعیت راهبردی، بازار صدور کالا و تجهیزات نظامی و وجود ذخایر عظیم نفت و گاز مهم‌ترین دلایل اهمیت ژئوپلتیکی خلیج فارس به شمار می‌روند. خلیج فارس همچنین نقطه پیوند سه قاره اروپا، آسیا و افریقا محسوب می‌شود و نزدیک به 65 درصد از ذخایر نفتی جهان در این منطقه واقع است. نیاز روزافزون کشورهای صنعتی به انرژی و به‌ویژه نفت، این منطقه را همچنان کانون توجهات قدرت‌های بزرگ قرار داده است. اتحادیه اروپا یکی ...