خلج فارس یکی ااز راهبردی ترین مناطق جهان است که وجود منابع بزرگ نفت و گاز و موقعیت راهبردی اهمیت آن را برای قدرت های منطقه ای و فرا منطقه ای دوچندان کرده است. از قرن های متمادی منطقه شاهد رقابت چالش بین قدرت های منطقه ای و فرامنطقه ای برای گسترش حضور و نفوذ خود بوده است. در دوران تسلط پرتغالی ها و انگلیسی ها حفظ و کنترل این منطقه خلیج فارس بر عهده آنان بود با خروج نیروهای انگلیسی آمریکا نقش ضام...

کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس علی رغم تشکیل نهادی برای همگرایی منطقه ای، با پیاده سازی الگوی نامنطبق با شرایط کشورهای عضو در موضوع اتحادیه ی پولی و اجرای ناقص همین الگوی نامنطبق و همچنین اعمال سیاست های غلط اقتصادی، عملاً ظرفیت های موجود در شش کشور عضو این شورا برای دست یابی به اهداف تعیین شده اقتصادی در منشور این نهاد را در چارچوب همگرایی منطقه ای بدون استفاده نگاه داشته اند.عدم تشکیل اتحا...

در جهانی که صدای جهانی شدن و پیشرفت صنعتی و تکنولوژی، پُرآوازه‌ترین صدایی است که طنین انداخته، خلیج فارس همچنان به‌عنوان منطقه ممتازی، از لحاظ باارزش‌ترین منابع استراتژیکی قلمداد می‌شود. بندرگاه‌های خلیج فارس به‌عنوان بزرگ‌ترین منابع جهانی، مرکز اصلی تولید نفت و گاز طبیعی جهان هستند. این اهمیت موجب شده این منطقه به مرکز تنش بین‌المللی تبدیل شده و حضور قدرت‌های بزرگ موجب ناامنی خلیج فارس شود. ای...

خلیج فارس در سده اخیر ، بدون تردید یکی از مهم ترین و حساس ترین مناطق جهان در نگرش های ژئواستراتژیک بوده است لذا در آغاز قرن 21 به عنوان مهم ترین کانون تحولات منطقه ای مورد توجه قرار گرفته و به تعبیر کلاسیک ژئوپلتیک ها ، هارتلند یا قلب زمین ، نامیده شده است اهمیت منطقه خلیج فارس به عنوان یک منطقه حساس جغرافیایی و ژئوپلتیکی جهان برای هیچ تحلیل گر و صاحب نظر مسائل بین المللی پوشیده نیست و به این ل...

منطقه خلیج فارس به لحاظ ژئوپلیتیکی، ژئواستراتژیکی و ژئواکونومیکی، یکی از مهم ترین مناطق دنیاست که به دلیل وجود منابع سرشار انرژی و موقعیت حساس جغرافیایی وسیاسی نقش و جایگاه مهمی در ساختار امنیت بین‌الملل داشته و فضای مناسبی را برای ایفای نقش بازیگران فراهم میکند. این موقعیت برجسته خلیج فارس سبب شده است که در طول تاریخ مورد توجه قدرتهای فرامنطقه ای قرار بگیرد. آمریکا نیز بخصوص پس از یازده سپتامب...

نوشتار حاضر به این سؤال اساسی می پردازد که باتوجه به الف) تحولات چندسال اخیر منطقه خلیج فارس، یعنی حمله آمریکا و نیروهای ائتلاف به عراق در مارس2003 و سرنگونی رژیم صدام، ب) استراتژی هایی که آمریکا در خلیج فارس و نیز در کل منطقه خاورمیانه درصدد اجراست (یعنی مبارزه با تروریسم، حضور نظامی در منطقه، مبارزه با سلاح های کشتار جمعی، دگرگونی در خاورمیانه و حاصل این استراتژی ها بر سیستم جدید امنیتی در خل...

جوامع ملی برای استحکام داخلی هم چنین پرهیز از واگرایی وبهره برداری ازمنافع تعامل سازنده با یک دیگر،نیازمندبه کارگیری تمامی سازوکارهاوعوامل موثردرجهت توسعه هم گرایی می باشند.در این راستا دانشمندان سیاسی نظریه های متنوعی را به ویژه با رویکرد منطقه ای مطرح کرده اندوهر یک با ارائه چهارچوب های تئوریک خاص ،متغیر هایی را در ارتباط با تقویت هم گرایی مورد تاکید قرار داده اند. منطقه خلیج فارس به دلیل اه...

ایجاد بی ثباتی در امنیت یک منطقه جغرافیایی از دو مؤلفه “درون زا” و “بیرون زا” ناشی می شود و هر یک از این مجموعه عوامل متأثر از یکدیگر می باشد. پیکربندی امنیت منطقه خلیج فارس از دیرباز متأثر دو عامل درونی و بیرونی بوده است، هرچند که در بازه های زمانی مختلف نقش هر یک از این عوامل با تغیییراتی روبرو شده است. در نظم ژئوپلیتیکی حاکم بر نظام بین الملل، یکی از دلایلی که موجب بی ثباتی امنیت منطقه خلیج ...

در تحلیل و تبیین نقش و جایگاه ژئوپلیتیک و ژئواستراتژیک ایران در اقتصاد بین الملل نمی­توان نقش سواحل خلیج فارس و منطقه مکران را نادیده گرفت به نحوی که هم منطقه مکران و هم سواحل خلیج فارس دروازه صادرات واردات حجم عظیمی از کلاهای اقتصادی و فراورده‌های انرژی محسوب می‌شوند. سؤال اصلی مقاله این است که نقش و تأثیر سواحل خلیج فارس و منطقه مکران در اقتصاد بین الملل چیست و با توجه به تأثیر استراتژیکى آن‌...

خلیج فارس دریاى نیمه بسته‏ اى است که هشت کشور بر کرانه‏ هاى آن قرار گرفته‏ اند. ایران بیشترین طول ساحل را داراست و مى‏ توان گفت بیش از نیمى از ساحل خلیج فارس از آن کشور ما مى‏ باشد. این پهنه آبى نیلگون و درعین حال زیبا، داراى شرایط ویژه طبیعى و سیاسى است. خلیج فارس از طریق تنگه هرمز و دریاى عمان با اقیانوس هند ارتباط آبى دارد. بستر خلیج فارس تماماً فلات قاره محسوب مى‏شود که بر اساس کاوش هاى صورت...