اجتهاد در اسلام مایة تحرّک است و از آنجا که باب آن همواره به روی همگان باز است، کسی که استعداد استنباط دارد می تواند، با فراهم شدن مقدّمات لازم و شرایط ضروری، اجتهاد نماید. از طرف دیگر، قواعد عام و کلیدی دین که فراگیرنده اند، روح دین را تشکیل می دهند و با مذاق شرع همسازی دارند. شناخت آنها در فهم اجزای شریعت نبوی ودرک احکام مترتّب بر بندگان ضروری است. مجموعة ویژگیهای موجود در شیوة استخراج احکام از ...

تمام ادیان و آیین‌ها دارای اصطلاحات کاربردی هستند که در طول زمان و در مکاتب مختلف معانی گوناگون و گاه متضادی به خود گرفته‌اند. مایا یکی از این اصطلاحات است که در این نوشتار سعی بر آن داشته‌ایم که با در نظر گرفتن ریشه لغوی این کلمه، سیر تطور معانی آن را از وداها تا حضور در اوپنیشدها و نهایتاً مکاتب فلسفی هند بررسی کنیم. اما در میان کاربردها و معانی مختلف مایا، این کلمه نقش مهمی در مکتب ودانته به ...

این مقاله با مفروض گرفتن اینکه فلسفه اسلامی و فلسفه سیاسی اسلامی وجود دارد  در پی تبیین این پرسش است که فلسفه سیاسی اسلامی به چه معنی است و چه تلقی هایی  از آن وجود دارد و در ذیل این معانی و تلقی ها، چه مکاتبی در حوزه فلسفه سیاسی شکل گرفته اند. در تحلیل چیستی و معنای فلسفه سیاسی اسلامی، دیدگاه ها و تلقی های گوناگونی ارائه شده یا قابل ارائه است، برخی از این تلقی ها شبیه یا نزدیک به هم هستند، برخ...

مطالعه مقایسه ای هدف حقوق از نگاه قرآن و مکاتب بشری است. حقوق در اندیشه بشری و غربی نگاه به فرجام زندگی انسان دارد و آخرت باوری را مدّ نظر قرار نمی دهد، چنان که برای خدا و اخلاق نیز نقشی قائل نیست. در تفکر بشری، عدالت یکی از اهداف حقوق بشر است و این هدف در این اواخر بیشتر به دفاع از فرد و آزادی او همت می گمارد. حقوق اجتماعی که نقطه مقابل حقوق فردی است به خیر عمومی و حقوق دولت به عنوان اهداف حقوق...

گاهی اشخاص با تشکیل شرکت تجاری، در ورای پوشش شخصیت حقوقی شرکت، در پی اهداف متقلبانه ی خود هستند. در حقوق ایران، برای این معضل حقوقی راه حلی پیش بینی نشده است. در سایر نظام های حقوقی از جمله انگلیس، دادگاه ها در قالب نظریه ی معروف به «نفوذ در پوشش شخصیت حقوقی شرکت تجاری»، مانع نفوذ حقوقی چنین اقداماتی می شوند؛ در واقع، به بستانکاران شرکتی که دارایی هایش تکافوی پرداخت بدهی هایش را نمی دهد، اجازه ...

فرض حقوقی به عنوان مکانیسم و فن حقوقی که از دیرباز در نظام های حقوقی مختلف خصوصاً نظام های شکل گرا و غیرمنعطف برای گریز از برخی تنگناها و بن بست های حقوقی مورد استفاده قرار می گرفته، موضوع اصلی این مقاله است. در این مقاله ضمن تحلیل ماهیت فرض حقوقی و عناصر سازنده آن، نقش تاریخی فرض حقوقی در نظام های حقوقی روم باستان و کامن لا و تأثیر آن بر نظام های حقوقی مدرن مورد بررسی قرار گرفته است. علاوه بر ا...

چکیده یکی از مباحث مهم در فلسفه حقوق، بیان عنصر سازنده قاعده حقوقی است. شکل گیری دو مکتب حقوق طبیعی و پوزیتیویسم حقوقی در طول تاریخ، در راستای پاسخ به این سوال می باشد. در حقوق طبیعی، ارزشها و در پوزیتیویسم حقوقی، واقعیت، مبنای شکل گیری قاعده حقوقی است. ارزش، خود در دو معنای اراده الهی و عقل فطری به کار می رود. بنابر اندیشه این مکتب، یک امر زمانی صورت حقوقی می یابد که با منشأ خود، یعنی همان ار...

پذیرش مسئویت کیفری اشخاص حقوقی در نظام های حقوق کیفری همواره محل تأمل بوده و هیچگاه به صراحت کامل مورد تقنین قرار نگرفته است. اهداف سنتی جرم شناسانه و اصول بنیادین حقوق کیفری مانع از آن بوده تا بتوان بر این اشخاص، مسئولیت کیفری را منتسب نمود. اشخاص حقوقی در حال تصفیه بدان جهت که می توان گفت دارای شخصیت حقوقی متزلزل و استثنایی بوده و استقرار و دوام شخصیت حقوقی آن صرفاً به جهت حفظ و حمایت از حقوق ...