پژوهش حاضر تحلیل اشعار ابن هانی اندلسی از منظر دینی و عقیدتی است. ابن هانی، شاعر شیعه مذهب اندلس، زبان شعرش را در راه عقیده و مذهب خود به کار بست و از آن به عنوان ابزاری برای بیان عقاید مذهبی خود استفاده کرد. پژوهش حاضر نشان می دهد که امامت رکن اصلی اصول عقیدتی تشیّع است و ابن هانی در بخش مدحی قصاید خود، به ذکر و تبین آن می پردازد. ارکان اصلی مطرح در باب امامت به این شکل قابل ترسیم است: 1. ضرورت...

در این مقاله، بازیابی مؤلفه‏های اساسی حاکمیت سیاسی از نگاه مکتب اعتزال با محوریت دیدگاه قاضی عبدالجبار بررسی می‏شود. براین‏اساس سعی شده با رویکرد توصیفی ‑ تحلیلی از داده‏های مطالعاتی به روش کتابخانه‏ای، ریشه‏های اندیشۀ حاکمیت سیاسی از نگاه مکتب اعتزال با وجود تفاوت و قرائت‏های شکل گرفته در این مکتب از حکومت و جایگاه حاکم را ارائه دهد. افزون بر این، به‏مسئلۀ ویژگی‏های لازم در حاکم و مبانی آن و ه...

مسألة امامت از دیرباز مطمح نظر متکلّمان و مفسّران نامدار اسلامی بوده است. فرقه‌های اسلامی در هیچ یک از مسائل دینی به سان مسألة امامت اختلاف نظر نداشته‌اند. علمای نام‌آور اسلامی، اوّلاً به دو فرقۀ بزرگ شیعه و اهل سنّت تقسیم شدند که جمیع فرقه‌های شیعه در تعیین امام، قائل به نصّ شدند، لیکن همۀ فرقه‌های اهل سنّت قائل به بیعت و اجماع اهل حلّ و عقد در این باب گشتند. فرقه‌های شیعه نیز در امر تعیین امام، از بر...

این مقاله در صدد آن است که دیدگاه‎های کلان  نظری و فرانظری مطرح شده در خطبه امام رضا (علیه‌السلام) در حوزه  امام و امامت را با روش تحلیل گفتمان به شیوه «پدام» مطالعه و بررسی کند. کشف دال‎های اساسی مرتبط با بحث امامت، حاکمیت و حکومت‎داری در این خطبه، بیانگر دیدگاه‎های نظری و فرانظری آن امام معصوم (علیهم‌السلام) بر اساس اصول اسلامی و قرآنی است. گفتمان امام و امامت از منظر امام رضا (عل...

نظریۀ «حجاج» جلوه‌ای از گفت وگو با هدف اقامه دلیل در جهت اثرگذاری درونی بر مخاطبان است. این فرایند از طریق به کارگیری عناصر زبانی در گفتمان‌ها محقق می‌شود. در عصر حاضر می‌توان با بهره‌جویی از این روش جدید تحلیل زبانی، دریچه‌ای نو به میراث معتبر رضوی گشود. امام رضا(ع) متناسب با اقتضائات عصری ضمن پالایش مباحث کلامی، در قالب گفتمان حجاجی و با رویکردی هدایتی، از ظرفیت اندیشه‌ورزی مخاطبان...

در این رساله سعی شده تا شبهات مربوط به مساله ی امامت تا آنجا که مربوط به حوزه موضوع پایان نامه بوده (شبهات فخررازی در این موضوع) بررسی و پاسخ داده شود. شبهاتی را که در این نوشتار مطرح و پاسخ داده شده می توان به دو دسته کلی تقسیم کرد. 1- شبهات مربوط به امامت عامه، که شبهات مربوط به وجوب نصب امام بر خداوند و عصمت امام بررسی و پاسخ داده شده است. 2- شبهات مربوط به امامت خاصه، در این بخش شبهات مربوط...

مسأله امامت در تاریخ اندیشه اسلامی پیشینه‌ای طولانی دارد. امامت به معنای رهبری و ریاست امت که طبعاً نوعی تبعیت و پیروی گروهی را به همراه دارد. امامت از یک سو «پیشوایی و راهبری» و از سوی دیگر «تبعیت و پیروی» است. اما اینکه این پشوایی و پیروی در چه قلمرویی باشد یا در چه بُعدی از ابعاد زندگی دنیوی و اخروی انسان مطرح شود، موجب تفاوت‌هایی میان مذاهب مختلف اسلامی شده است. مذاهب امامیه، معتزله و اشاعره ...

موضوع نسبت مفهوم شورا با مفاهیم مشابه غربی در سدة گذشته، از موضوعات جنجالی در اندیشه اسلامی معاصر بوده است. پرسش­هایی از این قبیل که آیا نظام سیاسی مشروطه همان «شورا»ی اسلام است و آیا می­توان این دو مفهوم را چنان به هم نزدیک کرد که مشروطیت را شکل امروزی شورا دانست؟ و آیا ایجاد تقریب میان مفهوم شورا و دموکراسی به معنای کاهش دموکراسی به برخی از ابعاد آن نخواهد بود؟ از پرسش­هایی است که در مقاله حا...

مسئله امامت با دو رویکرد تنزل یافته و زمینی، از سویی، و متعالی و آسمانی، از دیگر سو، مواجه بوده است. منابع وحیانی از قرآن کریم و روایات ـ که مهم ترین معرفت دینی اند ـ دیدگاهی فراتر از منصب های اعتباری و زمینی به امامت دارند و با نگاهی هستی شناسانه به امامت، ولایت را به عنوان مهم ترین و مترقی ترین شاخص امامت معرفی می کنند. فیلسوفان و عارفان مسلمان با مراجعه و الهام از سخن وحی کوشیده اند از منظر ...