یکی از زیرمجموعه‌های علم زبان‌شناسی تحلیل گفتمان است. منظور از گفتمان، متن است که در واقع، ترکیبی از جمله‌های مختلف برای رساندن یک مفهوم یا یک اندیشه می‌باشد. در تحلیل گفتمان، زبان از جنبه‌های مختلف بررسی می‌شود که یکی از آن‌ها بررسی عوامل انسجام است. انسجام، نظریه و الگویی است که به بررسی عواملی می‌پردازد که اجزای تشکیل‌دهندة متن را به هم مرتبط می‌سازد و سبب هماهنگی آن می‌شود. در واقع، یک گفتم...

در بحث لزوم یا عدم لزوم معاطات، دیدگاه‌های گوناگونی وجود دارد. یکی از ادله‌ای که معتقدان به عدم لزوم معاطات به آن استدلال کرده‌اند، روایت معروف «إِنَّمَا یُحَلِّلُ الْکَلَامُ وَ یُحَرِّمُ الْکَلَامُ؛ تنها سخن گفتن حلال و سخن گفتن حرام می‌کند» است. فقها در این موضوع اختلاف دارند که آیا واژۀ «کلام» به همان معنای ظاهریش به‌کار رفته است، یا معنایی کنایی دارد. در این زمینه احتمال‌های مختلفی، مستند به دلایل خاصی وجود دارد ...

از آنجا که خداوند حق داشتن اختیار را به انسان عطا نموده و اعطای هر حقی مستلزم انجام وظیفه یا وظایفی است، انسان ملزم به رعایت نظم و ترتیب در انجام تکالیف شرعی، عبادی و اجتماعی شده است. حال پرسش این است که منشأ فلسفی این ضرورت و التزام چیست؟ ملاصدرا در پاسخ به این پرسش که در حوزۀ حکمت عملی است، دربارۀ رابطۀ نظر و عمل نظریة ویژه‌ای ارائه نموده که بر اساس آن اثبات می‌شود که منشأ ضرورت الزامات عملی،...

علما در مطالعة نظم قرآن به عنوان یک بحث اعجازین آن اتفاق نظر ندارند. متقدمان نظم را در معنای لغوی، نحوی و بلاغی دانسته‌اند و به صرف و نحو محدود کرده‌اند، اما متأخران آن را با اضافه کردن اسلوبیه و تناسب گسترش داده‌اند و به اتحاد کلّ سوره و در انتها، کلّ قرآن پرداخته‌اند. در این راستا، مخالفان و موافقان در حین بحث از اعجاز قرآن به بحث نظم پرداخته‌اند. اما قرآن به...

چکیده ساخت‌‌شکنی یا واسازی به‌‌مثابة رویکردی معارض با عقل‌‌گراییِ سنت فلسفی غرب، در پی افشای پیش‌‌فرض‌‌هایی در نظم گفتاریِ رایج است که بنا به ادعا مبتنی‌‌بر تقابل‌‌های درون‌‌زبانی و لذا قراردادی‌‌اند. بنابراین، با تخریب بنیان‌‌های هرگونه مرجعیت فکری، عرصه را به ‌‌روی ورود امکان‌‌های دیگر گشوده است و بدین‌‌سبب به‌ ‌لحاظ نظری با منطق دموکراتیک پیوند می‌‌یابد. اما در عمل با ضربه‌زدن به هرگونه معیار،...