این تحقیق بر آن است که ماهیت زمان را در آراء ملاصدرا و نظریات نسبیتی موجود در قالب نسبیت خاص و نسبیت عام مورد مداقه قرار داده، به نقاط اشتراک و افتراق میان آنها بپردازد. مساله زمان همواره از منظر وجود مورد اختلاف میان فلاسفه و متکلمین متعددی بوده است. چنانچه عده ای زمان را امری موهومی دانسته و عده ای دیگر رای به وجود زمان داده و به تبع آن خصوصیاتی را برای ماهیت زمان در نظر گرفته اند. به موازات ...

نسبیت گرایی را لازمه کثرت گرایی معرفتی می انگارند. چنین تلقی می شود که آن ریشه در نیمه دوم عصر مدرنیته دارد و تفسیر کانتی – بویری از توسعه علم به چنین بحرانی انجامیده است. فایرابند را به دلیل افشا کردن این بحران بدعت گذار خوانده اند. کثرت گرایی برامده از نظریه زمینه مندی معرفت و تجارب بشری است و آثار آن در زمینه های معرفت اخلاق دین و سیاست تهدیدی است که به نسبیت انگاری و آنارشیسم در اندیشه منجر...

در خصوص مفهوم میدان در نظریة الکترومغناطیس ـ همچون دیگر مفاهیم فیزیک ـ رویکردهای مختلفی وجود دارد که عملیات‌گرایی و واقع‌گرایی از مطرح‌ترین آن‌ها هستند. در این مقاله ابتدا دیدگاه‌های تجربه‌گرایانة کارنپ و بریجمن مطرح می‌شود و سپس نگاه واقع‌گرایانة مارک لنگ بر‌اساس کتاب مقدمه‌ای بر فلسفة فیزیک (Lange, 2002) وی مورد بررسی قرار می‌گیرد. مارک لنگ در این کتاب به دو مسئلة اساسی می‌پردازد: «چرا کنش از...

مقاله حاضر سعی بر آن دارد تا نظریه جبر زبانی سپیر - ورف را در سایه اصطلاحات و ضرب المثلهای فارسی و انگلیسی مورد تجزیه و تحلیل قرار دهد. از آنجائیکه اصطلاحات و ضرب المثلها ریشه در فرهنگ یک کشور دارد و می توانند بیانگر تفکر یک کشور باشند، از اینرو اصطلاحات و ضرب المثلهای فارسی و انگلیسی مربوط به حیوانات از منابع موثق جمع آوری شده سپس از سخنگویان بومی دو زبان خواسته شد تا بار معنایی اصطلاحات و ضرب...

این مقاله در دو بخش ارئه شده است: در قسمت نخست ضرورت بحث توجیه در حوزه اخلاق فطری، مفهوم توجیه، رواج نظریه «غیر شناخت‌گرایی» ـ که نقطه مقابل نظریه «واقع‌گرایی اخلاقی» و خاستگاه نسبیت اخلاقی است ـ در غرب و رویکرد به فطرت با نگاه روان‌شناختی که ویژگی توجیه‌پذیری را نیز دارد، توضیح داده می‌شود. بخش دوم به توجیه اخلاق از نظر قرآن اختصاص دارد و در آن، مکانیزم شهود فطریات، آثار عینی شکوفایی گرایش‌های...

معادلات انیشتین، معادلات حاکم بر دینامیک فضا ـ زمان می باشد، این معادلات حاوی اطلاعات از هندسه فضا ـ زمان و اثرپذیری آن از ماده موجود در فضا ـ زمان می باشد. با داشتن چگالی مواد و انرژی (تانسور انرژی ـ مومنتوم) می توان هندسه هایی که معادلات انیشتین را ارضاء می کنند را به دست آورد. عموماً جواب این معادلات در حضور ماده، هندسه های خمیده و یا حتی هندسه سیاه چاله ها می باشد. با وجود موفقیت های مختلف ...

نظریه نسبیت عام، اگرچه نظریه گرانشی کلاسیکی بسیار خوبی است ولی در مقیاس انرژی های به اندازه کافی زیاد، جایی که دینامیک گرانشی اساسا کوانتومی میشود، به شکست می انجامد. اخیراً نظریه گرانشی جدیدی با در نظر گرفتن مقیاس بندی ناهمسانگردی بین فضا و زمان در انرژی های زیاد، که با توان بحرانی دینامیکی ‎$z$‎ مشخص میشود، معرفی شده که خواص بازبهنجارش پذیری گرانش کوانتومی را برای حالت ‎$z=3$‎ در ‎?+?‎ بعد، به...

مقاله حاضر، بررسی شرح و تفسیر کورنفورد راجع به اتهام افلاطون است. اتهام این است که افلاطون نظریه «امتناع وجود اضداد در شی واحد» (= خلو شی از اضداد) را به ناحق بر ذهن و زبان پروتاگوراس می گذارد و سرانجام او را به عنوان متفکری که به نسبیت گرایی و نگرش اصالت فاعل شناسا معتقد است، معرفی می کند؛ در حالی که از نظر تاریخی پروتاکوراس به نظریه «معیت وجودی و آمیخته اضداد در خود اشیا» قایل بوده است. از نظ...

مسئله فیزیک کیهانها اخیرا از نقطه ذرات بنیادی و کشف معمای آنها ، اهمیت بسزائی پیدا کرده است. بسیاری از کمیات فیزیکی را میتوان از طریق این علم اندازه گیری کرد و نتیجه اندازه گیری را باآنچه که در لابراتورهای فیزیک بدست آمده است مقایسه نمود. مقاله فوق جمع آوری کردن پژوهشهائی است که تا بحال در این جهت صورت گرفته است و کوششی در توضیح نتایج این پژوهشها، از طریق ارائه نظریه های ساده و کلاسیک همراه با ...

در خصوص مفهوم میدان در نظریة الکترومغناطیس ـ همچون دیگر مفاهیم فیزیک ـ رویکردهای مختلفی وجود دارد که عملیات گرایی و واقع گرایی از مطرح ترین آن ها هستند. در این مقاله ابتدا دیدگاه های تجربه گرایانة کارنپ و بریجمن مطرح می شود و سپس نگاه واقع گرایانة مارک لنگ بر اساس کتاب مقدمه ای بر فلسفة فیزیک (lange, 2002) وی مورد بررسی قرار می گیرد. مارک لنگ در این کتاب به دو مسئلة اساسی می پردازد: «چرا کنش از...