تاریخ جهانگشا یک اثر ادبى - تاریخى است که عطاملک جوینى با استفاده از صنایع لفظى و معنوى و کمک گرفتن از تشبیه و استعاره و کنایه و استشهاد به آیات و احادیث و اشعار فارسى و عربى در تلاش بوده است اثرى ادبى بیافریند. در این مقاله یکى از اجزاى مهم این اثر ادبى یعنى استشهاد به ابیات عربى مورد بررسى قرار مى‌گیرد. جوینى در کتاب خود براى ادبى‌تر کردنِ نثر، ابیات عربى بسیارى را به کار برده است. گاهى مصرعى...

 گزارش برخى از نکته‌هاى ادبى و زیبایى‌شناسى »معانى القرآن« اثر فرّاء (144 - 207 ه. ق.( است. این کتاب که در زمینه نحو و لغت به رشته تحریر درآمده است و از مهم‌ترین کتابهاى معانى القرآن است. نویسنده، پس از نگاهى گذرا به تاریخ علم بلاغت، زندگى‌نامه فرّاء و آثار دانشمندان در موضوع معانى القرآن، به بررسى نکته‌هاى ادبى و زیبایى‌شناسى کتاب »معانى القرآن« پرداخته و موضوعاتى چون: تمثیل، تشبیه، مجاز، کنایه،...

مقاله‏اى که در پى مى‏آید بخشى از پژوهش همه‏جانبه‏اى است که در شناخت عناصر سبکى (صور خیال، زبان، موسیقى، عناصر اجتماعى و بیانى) شعر سده دوازدهم و سیزدهم به انجام رسیده است. شعر دوره‏اى که به دوره بازگشت ادبى مشهور گشته، بیش‏ترین ظهور خود را در غزل نشان داده است. غزل این دوره بهتر از دیگر قالب‏هاى شعرى از محیط اقلیمى و فرهنگى سده‏هاى دوازدهم و سیزدهم تأثیر پذیرفته و از اصالت بیش‏ترى برخوردار است،...

ادبیات تطبیقى نوعى فعالیت در حوزه نقد نقد ادبى محسوب م ىشود که در آن، ادبیات در مفهوم کلى آن مقایسه و درباره تلاقى ادبیات در دو یا چند فرهنگ و زبان مختلف پژوهش می شود. در بررسى تطبیقى آثار، مى توان به چگونگى تأثیر و تأثر دیدگاه هاى فکرى و نقاط وحدت اندیشه بشرى در زمینه هاى مختلف پى برد. در مقاله حاضر نخست مفاهیم و تعاریف کلى ادبیات تطبیقى و مبانى آن بیان شده است. سپس از دیدگاه محتوایى و ساختارى...

این نوشتار در صدد مقایسه‌اى گذرا میان تفسیر «الکشاف» اثر ز مخشرى و «جوامع الجامع» اثر طبرسى است. تفسیر جوامع الجامع طبرسى که به تأسى از تفسیر کشاف ز مخشرى به تحریر درآمده است در عین عنایت به کشاف مطالب مهمى بر آن افزوده و موضوعاتى از آن را نیز پالوده و در نتیجه جوامع الجامع نه خلاصه‌اى از کشاف بلکه تفسیر مستقل و داراى دیدگاه‌هاى مخصوص به خود مى‌باشد. نویسنده، پس از شرح حال اجمالى و تألیفات علا...

در آغاز سدة هفدهم و با توجه به اهمیت ایران در دورة صفوى، نخست گلستان و سپس بوستان سعدى به زبان آلمانى ترجمه شد. این ترجمه ها در عصرى انجام پذیرفت که اروپا پس از پایان جنگ هاى سى ساله، دستخوش شرایط سخت و دشوار بود. بازتاب این شرایط را مى توان در آثار ادبى دورة باروک و شعر و نمایش هاى آن بازشناخت. آندره اس گریفیوس - شاعر آلمانى بزرگ این دوره- شعرهایى دارد که به نطر مى رسد برخى از آنها را با الهام...

. فرمالیسم در ادبیات ملل گوناگون ظهور بزرگانی چون یاکوبسن، شکلوفسکی و... جلوه گر است و در ادبیات عرب وامدار تلاشهای لفظ محور بزرگانی چون جاحظ و قدامه بن جعفر و عبدالقاهر جرجانی است و نشانه های آن در ادبیات معاصر عرب در آثار بزرگانی چون أمین نخله، صلاح عبدالصبور و... قابل مشاهده است، که پژوهش حاضر، سروه های دو شاعر معاصر عربی و فارسی یعنی مطران و سپهری را از نظرگاه نقد صورتگرایانه از منظر آشنایی...

در این مقاله، شرف‏نامه نظامى با رویکرد سبک‏شناختى، تحلیل شده است. چارچوب منظور در این تحلیل، بررسى سه سطح فکرى، زبانى و ادبى اثر به روش توصیفى است که ابتدا عناصر داراى بسامد از متن استخراج، سپس از راه توصیف و تحلیل بررسى شده است. بر طبق مؤلفه‏هاى داراى بسامد، هر یک از سه سطح مذکور به زیرمجموعه‏هایى نیز تقسیم شده است. جستجوى ناکجاآباد، دم غنیمت شمردن و بزم‏اندیشى سه مفهوم غالب در سطح فکرى است که...

رئالیسم" به معنى واقع‏گرایى، به عنوان یک جنبش ادبى در قرن نوزدهم به وجود آمد و هنوز هم به عنوان یک سبک ادبى در ادبیات داستانى معاصر به کار مى‏رود. تعدادى از نویسندگان معاصر ایران نیز به این سبک گرایش داشته‏اند. یکى از آن‏ها غزاله علیزاده، داستان‏نویس زن معاصر است که در برخى از آثارش به رئالیسم توجه داشته است؛ از جمله در رمان "خانه ادریسى‏ها". در این مقاله "خانه ادریسى‏ها" از دیدگاه رئالیستى برر...