تحلیل محتوا و نقد ادبی از جمله پرکاربردترین‌ روش‌ها و رویکردها در پژوهش‌های ادبیات و به طور خاص ادبیات کودک است. در حال حاضر تحلیل محتوا با دو رویکرد کمی و کیفی در بسیاری از پژوهش‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. به نظر می‌رسد که رویکرد کیفی در تحلیل محتوا قرابت زیادی با نقد ادبی به عنوان یکی از رویکردهای رایج در پژوهش‌های ادبی دارد. از مجموع 75 پژوهش بررسی شده که در پنج شماره‌ی دوفصلنامه‌ی علمی پ...

تشخیص نوع ادبی هر اثر، گامی اساسی در نقد آن به شمار می رود، زیرا در برخورد با آثار ادبی به شیوه ای نقادانه نیازمندیم که آن ها را، به شیوه ای علمی، در گروه هایی محدودتردسته بندی کنیم. بنابراین، نظریاتی که نورتروپ فرای درکتاب "تحلیل نقد" در چهار مقاله با عنوان های "نقد تاریخی"،"نقد اخلاقی"،"نقد آرکی تایپی" و "نقد بلاغی"، دراین زمینه ارائه می دهد، می تواند در نقد متون ادبی گوناگون موثر واقع شود.ای...

نقد ادبی که شاخه ای از ادبیات بشمار می آید، دانشی است که به شرح ارزیابی و داوری پیرامون آثار ادبی می پردازد. ادب عربی از دیرباز با نوعی «نقد ادبی» آمیخته بوده است. در این میان «تاریخ ادب قدیم عرب» به جهت داشتن پیشینه ای گرانقدر، سرشار از معلومات و دانستنیهای ادبی و انتقادی است. ابن سلّام از راویان و منتقدان قدیم عرب است که با نوشتن کتاب «طبقات الشعراء» تاریخ ادبیات فارسی و نقد ادبی را در ادب عرب...

در این مقاله، نمایشنامة در آینه، اثر محمد عیدانی، نمایشنامه‏نویس تحسین‏شدة ایرانی ساکن استرالیا، به‏عنوان نمایندة ادبیات نمایشی مهاجرت ایرانیان ساکن در استرالیا، با رویکردی پسااستعماری بررسی شد. نمایشنامه، به‏عنوان یک اثر ادبی و هنری، می‏تواند وسیله‏ای برای نمایش و شناخت تجربیات مهاجران و همچنین افزایش آگاهی از وضعیت مهاجران در کشورهای مهاجر‏پذیر باشد. این پژوهش از رویکرد نقد و تحلیل ادبی پسااس...

سراج الدین علی خان آرزو یکی از برجسته ترین ادبای شبه قاره است که نزدیک به سی و شش کتاب و رساله در زمینه­ی تحقیقات ادب فارسی تألیف کرده و دیدگاه­های نوینی را در حوزه­های مختلف سبک شناسی، زبان شناسی، بلاغت، نقد ادبی، تذکره­نویسی و ... مطرح کرده است. یکی از آثار مهم او تذکره­ی مجمع النفائس است. این اثر به­رغم اهمیتّی که در زمینه ی نقد ادبی دارد، چنانکه باید مورد توجّه جدّی محقّقان و منتقدان ادبی قرار ...

محمودخواجه بهبودی سرور جدیدان آسیای مرکزی و یکی از روشنفکران آگاه از وضع معنوی جامعه و علم و معارف است. این مقاله با هدف بررسی نقد ادبی در نشریه‌های بهبودی، یعنی سمرقند و آیینه، به‌نگارش درآمده است. یکی از تألیفات بهبودی که رگه‌هایی از نقد ادبی در آن به‌چشم می‌خورد، مقاله‌ای با نام «مناظرة حقیده (دربارۀ مناظره)» است که در آن راجع به مناظره نوشتۀ عبدالرئوف فطرت بحث کرد...

نقد جامعه‌شناختی رمان یکی از انواع پرکاربرد نقد ادبیات داستانی است که بر مبنای پیوند میان ساختارهای اجتماعی و ساختار ادبی، قرائتی جامعه‌شناسانه از متن ادبی ارائه می‌دهد و در عین حال، جنبه‌های زیبایی‌شناسانۀ اثر را نیز در نظر می‌گیرد. این نقد مانند سایر انواع نقد ادبی وارداتی است و در بسیاری موارد میان نظریه و متنِِ بررسی‌شده پیوند محکمی وجود ندارد. هدف از نگارش این مقاله ارائۀ الگویی کاربردی از ا...

چکیده احسان عبّاس و عبدالحسین زرّین­کوب که با وسعت دامنه‌های علمی خویش، دایرة‌المعارفی در نوع خود به شمار می‌روند، در زمینة نقد ادبی معاصر عربی و فارسی بسیار پرتلاش ظاهر شدند وآثار زیادی بر جای گذاشتند. آن­ها توانستند بین تاریخ ادبیّات و نقد ادبی رابطة بسیار نزدیکی برقرار کنند. فعّالیّت نقدی این دو ناقد برجسته، در قالب کار نقد تطبیقی گنجانده می‌شود؛ بدین صورت که هر آنچه از گذشتة نقد ادبی شرق و غرب ف...

نقد فرمالیستی به رویکردی از نقد اطلاق می­شود که بین سال­های 1915 تا 1930 در روسیه جریان یافت. این حوزه نقد ادبی، ادبیات را از دیدگاه زبان­شناسی بررسی می‌کند و اثر ادبی را یک مسألة صرفاً زبانی می­داند و فرم و شکل اثر را مبنای تحلیل زیبایی‌شناسی و راه رسیدن به معنای نهفته در اثر ادبی در نظر می­گیرد؛ در حقیقت شکل اثر ادبی را آفریننده معنا و مفهوم تلقی می­کند. از جمله نظریه­پردازان این رهیافت ادبی ...

زیبایی شناسی یکی از بهترین امور فطری هر فرد است که خالق هستی در وجود او قرار داده است ، لذا هر کس در هر مقطعی که باشد به این امر گرایش دارد ، هدف این تحقیق ، بررسی و تحلیل و شناسایی شیوه های آفرینش سخن ادبی در شعر یکی از برجسته ترین شاعران طنز پرداز قرن هشتم ، عبید زاکانی ، است . این شیوه ها که نویسندگان زیادی درباره ی آن قلم زده اند ، عبارتند از : موسیقی شعر ، آرایه های بدیعی (بدیع لفظی و بد...