مجموعه تاریخی بسطام شامل بناهای سردر ورودی و دالان اولجایتو، ایوان مقابل ورودی به صحن (ایوان غازان خان)، گنبد غازان خان، حرم امامزاده محمد (ع) و گنبد قرینه آن، مسجد جنب حرم، آرامگاه بایزید، توحید خانه خانقاه (صومعه بایزید)، مسجد بایزید، منار سلجوقی (منارجنبان)، مسجد جامع، برج کاشانه، و مدرسه شاهرخیه می باشد. این مجموعه تاریخی، حاوی میراث گرانبهایی از چند دوره هنر ایرانی- اسلامی است که تا کنون ب...

محراب مسجدجامع کاشان ازجمله محراب‌های گچبری شاخص برجای‌مانده از دوران اسلامی است که در سیر تطور مسجدجامع کاشان و همچنین سیر هنر محراب‌های گچبری دوران اسلامی به‌ویژه در ایران از اهمیت بالایی برخوردار است. با وجود اهمیت تاریخی این محراب، تاکنون مطالعۀ جامعی روی آن انجام نشده است که شاید دلیل اصلی آن تخریب گسترده‌اش در دهه‌های اخیر  باشد. در این پژوهش، نگارنده بر آن است تا باتوجه‌به مستندات موجود،...

نقش­ برجسته یکی از مصادیق جاودانه نمودن صحنه تاج­گذاری در دوره ساسانی بود که، باعث ایجاد چندین نقش از این دست شده است. پادشاهان ساسانی، صحنه­های نقش­برجسته زیادی ایجاد کردند. این نقوش، بازگو کننده اعتقادات مذهبی و اندیشه­های سیاسی پادشاهان ساسانی در مدت بالغ بر چهار قرن بود. الهه آناهیتا، جزوی از این باور اعتقادی به شمار می­رفت که از زمان نرسی، تصویرسازی آن بر نقوش­برجسته آغاز گردید. هدف پژوهش ...

در طول زمان، ذوق و علاقۀ سفالگران منجر به ترسیم نقوش و طرح های گوناگون روی سفالینه شد. نقوش به عنوان عنصر اصلی تزیین در سفالینه ها بیانگر مفاهیمی چون اعتقادات، باورها، اندیشه ها، تمایلات و آرزوهاست. توجه به خرد و دانش و اشاره به فرهنگ ها و آیین ها و اسطوره های ملی، از مهم ترین موضوعاتی است که علاوه بر نظم و نثر، در دیگر آثار هنری این سرزمین رواج می یابد. در سده های ششم و هفتم هجری قمری، هنر سفا...

موضوع پژوهش که با روشی توصیفی-تاریخی، با رویکردی پژوهشی صورت گرفته است، بررسی نقوش قرآنی در دوره ی ایلخانی و تیموری می باشد. اهداف مهم این پژوهش بررسی دو مساله برای محقق است، یکی تطابق نقوش قرآنی با کلام الهی و دیگری اصل و منشا پیدایش نقوش قرآنی. ابزار این پژوهش در دو سطح مرور اسناد و روش مشاهده صورت گرفته است. از میان آثار موجود در این زمینه از دوران صدر اسلام تا دوره ی قاجار، علاوه بر بررسی ن...

کاوش های تپه های باستانی نیشابور منجر به کشف حجم عظیمی از آثار اسلامی شد، که نمایانگر غنای فرهنگی این تمدن است. نقوش منقور بر آثار کشف شده در واقع زبان تصویری هستند که می توانند در بر دارنده ی مفاهیم اعتقادی، آداب و رسوم و ترجمان محیط زیست مردمان این منطقه باشند. از آنجائی که اطلاعات کنونی پیرامون این تمدن ناچیز می باشد، این رساله با نام بررسی مفاهیم نمادین نقوش گیاهی در تپه های باستانی نیشابور...

چکیده فرهنگ ایرانی مادامی که پیشتاز جوامع هم عصر خود بود، منشاء تاثیراث فرهنگی و هنری بر تمدن های همجوار بود .زمانی به خاطر ارتباطات سیاسی،اقتصادی و.. تازه های تمدن ها را چنان با فرهنگ و هویت بومی خود تلفیق می نمود که آدمی را در ریشه یابی و فهم دقیق موضوع به اشتباه وا می دارد.سکه با مفهومی که امروزه از آن در ذهن داریم، هخامنشی ها از تمدن لیدی به عاریت گرفتند، در همان ابتدا به چنان رشد وشکوفایی...

در معماری اسلامی تزئین و آرایش بنا جزء لاینفک ساختمان محسوب می‌شود. حضور بارز آرایه‌هایی چون خط نگاره‌ها، نقوش گیاهی و طرح‌های هندسی، ماهیت فرعی هنر اسلامی را تشکیل می‌دهد. آرایه‌های گچی نیز از آذین‌های هنر و معماری اسلامی هستند اما  این هنر بار محتوایی بالایی داشته و علاوه بر زیبایی، جهت انتقال پیام‌های معناگرایانه کاربرد داشته‌اند. مقبره‌ بایزید بسطامی از مجموعه‌های تاریخی شهر شاهرود است که ...

پژوهش حاضر به مطالع? نقش‌مای? زن بر روی مُهرهای ایران دور? پیش از اسلام می‌پردازد. استفاده از مُهر در ایران از قدیمی‌ترین زمان بسیار معمول بوده است و نمونه‌های بسیاری از این نوع اشیاء را می‌توان در نقاط مختلف ایران یافت. استفاده از نقش‌مایه زن را نمی‌توان یک روش متداول در تزئین مُهرها محسوب نمود؛ اگر چه نمونه‌هایی متعدد از مُهرهای تزیین شده با نقش زن یافت شده‌اند. این مقاله به بررسی و طبقه‌بندی ای...

در دوره ی زند و قاجار، شیراز یکی از مراکز مهم کاشیکاری به حساب می آمده است. جلوه و رونق این هنر را در بسیاری از بناهای ساخته شده در عهد قاجار و به طور خاص، تزیینات سردر این عمارت ها می توان مشاهده کرد. تزییناتی که ورای ارزش صوری خود دارای ارزشی برگرفته از فرهنگ، عقاید، و سنتها و باورهای مردم جامعه در این دوره می باشد. مهمترین مساله ای که در این میان مطرح است، عوامل تاثیر گذار در پدید آمدن این ن...