یکی از شاخص ترین تزئینات معماری ایران، گچبری است که اوج این هنر را می توان در عصر ایلخانی، به ویژه، در محراب های این دوره مشاهده نمود. به نحوی که هر یک از این محراب ها شاهکاری در طراحی و اجرا هستند. نمونه های ارزشمندی از این محراب ها، در ابنیه ی تاریخی شهرستان اصفهان و حومه آن - که در آن زمان از رونق و آبادانی فراوانی برخوردار بوده اند- به یادگار مانده است که برخی ناشناخته و مهجور باقی مانده و ...

از قرن هشتم هجری، آثار گچ بری نفیسی برجای مانده است که تعدادی از آ نها دارای رقم هنرمند سازنده و تاریخ ساخت نیز هستند. این گچ بری ها در محراب های نفیس، لوح ها و کتیبه های گچی مساجد، آرامگاه ها و ... بیشترین کاربرد را دارند. ازجمله این نمونه های شاخص می توان به دو محراب و یک محراب نمای گچ بری در مجموعه آرامگاهی شیخ احمد جامی در تربت جام اشاره نمود. لذا هدف این پژوهش ارائه مستندات تصویری (به اختص...

نقوش برجستۀ تخت جمشید یکی از مهم ترین یادگارهای دورۀ هخامنشی در ایران به شمار می رود که به مثابه چکیده ای از هنر، معماری، سیاست، اقتصاد و مدیریت این دوره درخشان از تاریخ ایران توجه دانشمندان علوم مختلف را به خود جلب کرده است. این نقوش، به واسطۀ ماهیت تاریخی خود، به عنوان یک منبع موثق برای تحلیل بسیاری از مسایل مدیریتی امپراتوری هخامنشی، واجد اهمیت فراوانی هستند. از منظر گونه شناسی، یکی از گروه ...

در این پژوهش که به‌صورت میدانی و کتابخانه‌ای صورت گرفته است، نخست به شناسایی و طبقه‌بندی نقوش قالی‌ها و قالیچه‌های بافته‌شده در نیشابور، کاشمر و بردسکن و پس‌ازآن به مقایسه تطبیقی نقوش آن‌ها با نقوش سفالینه‌های قدیمی، به‌ویژه سفال‌های مکشوفه از نیشابور، پرداخته‌شده است. نتایج مطالعات انجام‌گرفته در این مناطق گواه بر این حقیقت است که در میان نقوش متعددی که زینت‌بخش قالی‌ها و قالیچه‌های مناطق مذکو...

نقوش برجسته تخت جمشید یکی از مهمترین یادگارهای دوره هخامنشی در ایران به شمار می رود که به مثابه چکیده ای از هنر، معماری، سیاست، اقتصاد، مدیریت و ... این دوره درخشان از تاریخ ایران توجه دانشمندان علوم مختلف را به خود جلب کرده است. این نقوش به واسطه ماهیت تاریخی خود، به عنوان یک منبع موثق برای تحلیل بسیاری از مسائل مدیریتی امپراتوری هخامنشی، واجد اهمیت فراوانی هستند. آنچه مسلم است، در اجرای نقوش ...

چکیده نقش­برجسته­ها، یکی از مهم­ترین مدارک باستان­شناسی جهت شناخت جنبه­های تاریک فرهنگ­های گذشته به­شمار می­روند. در مجموعه­ی سنگ تاق­بستان، 47 نقش­برجسته که احتمالاً تزئینات بنایی را تشکیل می­دهند، نگهداری می­شوند. به­نظر می­رسد این تزئینات از بنایی خارج از کرمانشاه بدست آمده و هیچ­گونه ارتباطی با بناهای قاجاری کرمانشاه نداشته باشند. با توجه به اینکه مجموعه فوق تاکنون مورد مطالعه هنری و باستان...

مراکز مهم سفالگری در ایران سده های 4 و 5 ه.ق. بوده و آثار سفالین تولیدشده در آن از نظر شیوه ساخت و نقوش به کاررفته جایگاه منحصربه فردی را داراست؛ متأسفانه از سوی پژوهشگران بومی و غیربومی موردتوجه درخور قرار نگرفته است. مطالعه و تشریح یکی از ابعاد مطالعاتی این سفالینه ها، ویژگی های تجسمی و بصری آن، در این تحقیق مدنظر است. پژوهش حاضر به روش توصیفی- تحلیلی و یافته اندوزی از طریق کتابخانه ای و میدا...

نقوش تزئینی سنگ مزارها، بازخوردی از شرایط فرهنگی، اجتماعی و دینی است، که در قالب نقوش حیوانی، انسانی، هندسی، کتیبه­نگاری و نقوش نمادین تجلی می­یابد. بر اساس مطالعات میدانی به عمل آمده، قبرستان قدیمی مار زلیخا (مادر زلیخا)[i] در شهرستان دره­شهر، یکی از مناطقی است که به‌رغم فرسودگی سنگ­قبور آن به دلایل مختلف، از منظر مطالعات هنری و مردم­شناسی، قابلیت بررسی و مطالعه روشمند و علمی را دارد. از اهداف...

به سال 617 هجری، مغول ها در ادامۀ سلسله فتوحات خود به ایران رسیدند و خرابی های گسترده ای به بار آوردند. بسیاری از پایگاه های اصلی تولید سفال ایران ویران شد و هیچ گاه شکوه گذشته را به دست نیاورد. در سال های پایانی این قرن تولید سفال های زیرلعابی در ایران فزونی یافت که تحت عنوان کلی سفال سلطان آباد (منطقه ای در اراک) شناخته شده اند. نمونۀ این تولیدات را در یافته های کاشان، کرمان، بجنورد و یا مراک...

در میان نقوش سنتی به‌کاررفته در هنرهای مختلف طرح‌هایی کمتردیده‌شده وجود دارند که ارزش خاص خود را دارا بوده‌اند. از این میان، نقوش اسلیمی‌های ابری - ماری را می‌توان نام برد که واجد ارزش‌های بصری فراوانی هستند. مطالعات انجام شده نشان می‌دهد کاربرد این نقوش بر روی جلدهای دورۀ صفوی رونق فراوان یافته است به طوری که به یکی از رایج ترین نقوش از گنجینه ی نقوش این دوره مبدل گشته است. نگارندگان در این مق...