ژاک لکان (????-????) پس از فروید، تاثیرگذارترین چهره در روانکاوی محسوب می شود؛ متفکری که در دهه های پایانی قرن بیستم تاثیر بسیار زیادی بر نظریه ی انتقادی و نظریه ی ادبی به جا گذاشته است. در این جستار تلاش شده است تا ضمن تبیین مفاهیم بنیادی لکان، سیزده نمایشنامه ی شاخص ایرانی دهه ی ????، در چارچوب اندیشه های این روانکاو فرانسوی مورد تحلیل و بررسی قرار گیرند. دلیل انتخاب چنین موضوعی این است که در...

در این مقاله به مقایسه ی تطبیقی نمایشنامه شاه لیر شکسپیر و شاه لیر ادوارد باند با تکیه بر خشونت به عنوان عامل شکل گیری نمایشنامه های باند، پرداخته می شود. از نگاه رفتار گرایان، شخصیت فرد محصول کنش و واکنش متقابل میان دو دسته عوامل ارثی و محیطی است؛ خشونت و اخلاق نادرست و ریشه آن در کودکی و نمود آن در اخلاق کودک به بلوغ رسیده، مسئله مهمی است که با پرسش های زیادی روبه روست. هدف از این مقاله، شناخ...

این پژوهش می کوشد با بررسی تطبیقی دیدگاه و شگردهای نمایشنامه نویسی برشت و مفاهیم کلیدی سواد رسانه ای -با محوریت جایگاه حقوقی و اجتماعی فرد در مقام مخاطب و میزان بهره مندی اش از آموزش های همگانی- توان تئاتر را به عنوان رسانه، ارزیابی کند. شیوه ی پژوهش، بررسی شگردهای نه گانه ی برشت در نمایشنامه نویسی است که در چند نمونه ی مطالعاتی (نمایشنامه) آزموده خواهد شد. همزمان، مهم ترین دیدگاه ها درباره ی س...

بی شک نمایشنامه یکی ازگونه های ادبی است که اززمان پیدایش آن تاکنون دوره های تاریخی مختلفی را پشت سرگذاشته است.این قالب هنری به عنوان یکی از هنرهای تجسّمی با بهره گیری ازعناصری چون:متن ،ایماء واشارات ،موسیقی وصدا به همراه دیگرعناصر نمایش همچون :کارگردانی، بازیگری ،دکور وغیره داستان ها ومتون ادبی را به مخاطب های خود عرضه می دارد.ولی با این وجود منتقدین چهارعنصر اساسی را برای این گونه ی ادبی برشمرد...

بی شک نمایشنامه یکی ازگونه های ادبی است که اززمان پیدایش آن تاکنون دوره های تاریخی مختلفی را پشت سرگذاشته است.این قالب هنری به عنوان یکی از هنرهای تجسّمی با بهره گیری ازعناصری چون:متن ،ایماء واشارات ،موسیقی وصدا به همراه دیگرعناصر نمایش همچون :کارگردانی، بازیگری ،دکور وغیره داستان ها ومتون ادبی را به مخاطب های خود عرضه می دارد.ولی با این وجود منتقدین چهارعنصر اساسی را برای این گونه ی ادبی برشمرد...

پژوهش حاضر پیرامون یکی از گونه های نمایشی یونان باستان، تحت عنوان نمایش ساتیری،است. ساتیر، همراه با تراژدی و کمدی، سه گونه ی اصلی هنر نمایش در یونان باستان به شمار می رفته است. با این همه، شاید به دلیل رواج و موفقیت عمده ی کمدی و تراژدی، به گونه ی ساتیر، به اندازه ی کافی اهمیت لازم داده نشده و در قیاس با آن دو گونه، درباره ی ساتیر پژوهش و نقد انجام نشده است. و حال آن که به باور پژوهشگر ساتیر گو...

در این مقاله پرسش بر سر شکل­های مواجهه -آگاهانه یا ناآگاهانه- کاراکتر ایرانی بین «خود» و «دیگری» در نمایشنامه جعفرخان از فرنگ برگشته نوشته حسن مقدم است. «خود» و «دیگری» استعاره­ای از مهم­ترین "سوژۀ" ادبیات مدرنِ ایرانی است و این نسبت، متضمن یک رابطه دوسویۀ است. رابطه­ای که فضایی ایجاد می­کند تا فرم­های اجتماعی و ارتباطی هر بار در قالب شخصیت­های اجتماعی و انواع مواجهه­هایشان –«خود» و «دیگری»-  با...

منظومه های عاشقانه نظامی تحولات عظیمی در فضای ادبی ایران پدید آورد و این مسئله در آثار ادبی بعد از او خود را نشان داد. لیلی و مجنون نام نمایشنامه ای ست از پری صابری که برمبنای لیلی ومجنون نظامی گنجوی نوشته شده است. هدف مقاله حاضر ارائه عناصر لازم در این متن نمایشی و بازنمایی این عناصر در نوشته وی می باشد.  در کل می توان گفت صاحب اثر توانسته مطابق با اصول نمایشنامه نویسی پیش رود وضمن تغییراتی که...

این پژوهش قصد دارد با استناد به برخی آموزه های علوم اجتماعی به ارزیابی مفهوم حقارت و جایگاه ارزش نمایشی آن در درام معاصر ایران بپردازد. مسأله ی اصلی این پژوهش کشف کارکردهای احساس حقارت- به معنای فروپاشی فردیت انسان و سرکوب امیال و نیازهایش - با تمرکز بر مناسبات نمایشی شخصیت ها با یکدیگر در نمایشنامه های معاصر ایرانی است. این پژوهش با بهره گیری از آموزه های نقد روانکاوانه، مولفه هایی همچون مالکی...