توجه به کلام پایانی در شعر از دیرباز مورد توجه شاعران بوده است. این توجه در سروده های کلاسیک به صورت حُسن مقطع و ردّ المطلع، و در شعر نو به شکل شیوه ای که نیما آن را «برگردان» نامیده است، به چشم می خورد. پس از نیما توجه به پایان اشعار از حدّ کاربرد شیوۀ برگردان شعری فراتر رفته و در مسیر تکاملی شعر جای خود را به آنچه در دورۀ اخیر «پایان بنـدی» (ending) می گویند، داده است. بسامد و تنوع شیوه های پایا...

قرن ها است که ادبیات کهن فارسی بر ادبیات غرب تأثیر نهاده است و نویسندگان و ادیبان اروپایی و امریکایی با افتخار به این موضوع اشاره کرده اند. کافی است در این زمینه نگاهی کنیم به ترجمه های فیتزجرالد از رباعیات خیام) 1( و یا غزلیات مولانا با ترجمه ) کالمن بارکس که امروزه پرفرو ش ترین اثر درقلمرو کشورهای انگلیسی زبان است.) 2 بدیهی است که این رابطه فرهنگی یکسویه نبوده و در این داد و ستد و تأثیر و تأث...

تحلیل ساختاری شعر «عقاب» خانلری و «خانه سریویلی» نیما¬یوشیج براساس نظریه¬های برمون و گریماس محمود آقاخانی¬بیژنی*/ دکتر اسماعیل صادقی**/ دکتر مسعود فروزنده*** چکیده روایت بستری مناسب برای گزارش ترتیب واقعی رویداد¬ها¬ست. در پژوهش حاضر طرح شعر «عقاب» خانلری و «خانه سریویلی» نیما¬یوشیج به عنوان یکی از اجزای تشکیل دهنده آنها، از دیدگاه برمون و گریماس بررسی و تحلیل شده¬اند. علت توجه به این دو شعر روا...

ادبیات ایران در میدان تحولات فکری و اجتماعی، فراز و نشیب‌های متعدد و متفاوتی را در متن شعر تجربه نموده است. در این میان، مطالعة قیاسی دربارة دوره‌های مختلف ادبی، چشم‌انداز مؤثری است که سبب زایش اندیشه‌ها می‌شود. تکامل زبان و دریافت ویژگی‌های سبکی، حاصل نقد و بررسی‌های تقابلی آثار است. در همین رهگذر، واکاوی همانندی ها و ناسازگاری‌های سبک نیما و شعر سبک هندی، کمتر مورد توجه پژوهشگران ادبی قرار گر...

پیام­های بسیاری در ادبیات، وجود دارد که قواعدصرفی و نحوی را در زبان مخدوش می­سازد. شکستن یا گذر از این قواعد، مخاطب را متوجه­ پیام جدیدی می­سازد. زبان ادبی معمولاً به طور آگاهانه و عمدی­، از هر قاعده­ای فراتر می­رود و به این اعتبار، شاید بتوان ادبیات را به معنای گریز از اقتدار زبان و انقلاب مداوم زبان خواند و شعر را گذر از یک معنا به معناهای بی­شمار. از طریق هنجارگریزی درمی­یابیم، شاعر با استفاد...

بر حلاف دیدگاه سنتی که ادبیات را به عنوان حوزه ای در نظر میگیرد که مناسب تحقیق و تفحص زبانشناسانه نیست ، رساله حاضر ثابت میکند که این دو رشته - زبانشناسی و ادبیات - می توانند به روشهای متفاوتی وجود یکدیگر را ثابت کرده، توضیح دهند. هدف از این مطالعه و تحقیق بیان این واقعیت است که زبانشناسی می تواند ابزارهای مناسبی را برای تجزیه و تحلیل ادبیات فراهم کند و هم چنین می تواند مهم ترین و بی طرفانه تری...

اغلب بر این باورند، که ساختمان شعر، چیزی جدا و کم اهمیت‌تر از معنا و پیام آن است؛ اما صورت شعر، اولین چیزی است که خـواننده را تحت تأثیر قرار می‌دهد. نیما با حساسیت و تکیه بر بینشی مستقل، ارزش ساختمان شعر را، در ادب فارسی، احیا کرد. در شعر معاصر غالباً، نیما را شاعر «آی آدم‌ها» می‌دانند. سؤال این است، که راز اهمیت شعر «آی آدم‌ها» در چیست؟ به نظر می‌رسد آن‌چه باعث برجستگی شعر «آی آدم‌ها» و ساخت‌‌ه...

قرن ها است که ادبیات کهن فارسى بر ادبیات غرب تأثیر نهاده است و نویسندگان و ادیبان اروپایى و امریکایى با افتخار به این موضوع اشاره کرده اند. کافى است در این زمینه نگاهى کنیم به ترجمه هاى فیتزجرالد از رباعیات خیام) 1( و یا غزلیات مولانا با ترجمة ) کالمن بارکس که امروزه پرفرو ش ترین اثر درقلمرو کشورهاى انگلیسى زبان است.) 2 بدیهى است که این رابطة فرهنگى یکسویه نبوده و در این داد و ستد و تأثیر و تأث...

مبحث روایت‌شناسی دارای چنان قدمتی است که پیشینۀ آن را می‌‌توان در آرای افلاطون و ارسطو یافت. در زمانۀ ما، ژرار ژنت (1930-2018) یکی از منسجم‌ترین نظریه‌های روایت‌‌شناسی را عرضه کرده است. این نوشتار جنبه‌های عرفانی قلعۀ سقریم نیما را با کاربست عناصر روایی نظریۀ ژنت بررسی می‌کند. در پژوهش حاضر که با روش توصیفی ـ تحلیلی انجام گرفته است، نخست نظریة روایی ژنت معرفی می‌گردد، سپس، به تأثیر کار...