بانک مرکزی به نهادی اطلاق می شود که مسئولیت کنترل سیستم پولی کشور را عهده دار و یک بانک تجاری نیست ، نرخ بهره، میزان پول در گردش، تورم و حتی بیکاری و توزیع درآمد را می تواند در اهداف فعالیت خود قرار دهد. در برخی از کشورها (مثلاً ایران) این بانک به عنوان بازوی پولی دولت عمل می کند، ولی در برخی از کشورها این بانک مستقل از دولت و سیاست های دوره ای دولت ها به اهداف کلان خود می پردازد. درجه استقلال ب...

رفتار تولیدکننده، یکی از چالش های نظری مهم درباره اثر دین بر اقتصاد است. در این باره نظریه هایی ارایه شده است؛ اما این نظریه ها نارسایی هایی نیز دارد. در نوشتار پیش رو کوشیده شده است با یادآوری انگیزه و هدف تولیدکننده و دادن چارچوبی سازگار با دین به آن، اثر باور به زندگی پس از مرگ و رضایت خاطر آن زندگی، بر رفتار تولیدکننده تحلیل و تبیین شود. نوشتار پیش رو در چارچوب نظریه پردازی می گنجد و روش ت...

هر جامعه کالاها و خدمات ویژه­ای را تولید و بر اساس یک دستورالعمل یا نظمی معین در بین اعضای خود برای استفاده نهایی توزیع می­کند و این کارایی بنا به دلایل گوناگونی از جامعه­ای به جامعه­ای دیگر می­تواند متفاوت باشد. مقاله حاضر به بررسی تأثیر خمس بر مصرف و سرمایه­گذاری در راستای الگوی توزیع کالدور می­پردازد. در مدل پیشنهادی فرض بر آن است که اقتصاد به وسیله بخش خصوصی مدیریت شده و جامعه مورد نظر ما ج...

مصرف یکی از شاخصه های مهم اقتصادی در هر جامعه ای است، به طوری که نسبت شایسته بین تولید و مصرف در هر اقتصادی یک ضرورت به شمار می رود. یکی از اصول موجود در علم اقتصاد متعارف که به ظاهر از وجوه افتراق نظام های اقتصادی مبتنی بر اندیشه بشری و نظام اقتصاد اسلامی است، اصل تناقض خسّت یا معمّای صرفه جویی می باشد. بنا بر این اصل، چنانچه در سطح فردی صرفه جویی صورت گیرد، امّا این افزایش در پس انداز، تحرّکی در ...

در اقتصاد کشاورزی زمین، نیروی کار و منابع طبیعی و در اقتصاد صنعتی سرمایه، ماشین‌آلات و مدیریت عوامل مؤثر بر تولید و تعیین کننده استاندارد زندگی محسوب می‌شوند، ولی اقتصاد دانش محور نگاهی نو به علل رشد اقتصادی بلند مدت دارد. در اقتصاد دانش محور علم، فناوری، نوآوری و کارآفرینی عوامل مؤثر بر رشد اقتصادی قلمداد می‌شوند. از این رو، در نظریه‎های جدید رشد اقتصادی دانش به عنوان نوعی متغیر برون‌زا ] در ا...

اغلب محققان دانشگاهی اقتصاد اسلامی در جهان، دانش آموختگان جریان اصلی علم اقتصاد هستند که تحت تأثیر فردگرایی روش شناختی است. از این رو فردگرایی روش شناختی آگاهانه یا ناآگاهانه در پژوهش های اقتصاد اسلامی تأثیرگذار بوده است. نظر به این که پرداختن به روش تحقیق بر خود تحقیق تقدم رتبی دارد، تأمل درباره تناسب و امکان به کاربستن فردگرایی روش شناختی در مطالعات اقتصاد اسلامی از یک سو، و بررسی ظرفیت و قاب...

اقتصاددانان در دهه‌های اخیر از اقتصاد آزمایشگاهی به عنوان ابزاری جدید در جهت آزمون تجربی تئوری‌های اقتصادی بهره برده‌اند. از سوی دیگر، اقتصاد اسلامی به عنوان یک علم، در مراحل آغازین شکل‌گیری و تدوین قرار دارد. در این راستا، این پرسش قابل طرح است که آیا از اقتصاد آزمایشگاهی نیز می‌توان در آزمون تجربی فرضیه‌های اقتصاد اسلامی و مطالعه رفتار اقتصادی مسلمانان در جهت تدوین علم ا...

اقتصاد نئوکلاسیک به منزله ادبیات حاکم بر تئوری رفتار مصرف کننده هم اکنون در مجموعه مباحث اقتصاد خرد مطرح است . در قالب این تئوری مصرف کننده با یک سری فروض که در قالب انسان عقلایی بیان می شود، چنان رفتار می نماید که همواره بدنبال مقادیر بیشتر از کالاها و خدمات است . فرآیند تصمیم گیری براساس حاکمیت مصرف کننده چنان تنظیم می شود که در صورت عدم پیشینه سازی تابع مطلوبیت که در برگیرنده کلیه سلایق و آم...

مطالعه معرفت­شناسی در مکتب­های اقتصادی علاوه بر آشکار نمودن نقاط تفاوت و اشتراک آن­ها، می­تواند به شناخت اهداف، راهبردها و سیاست­گذاری­ها و نوع مواجهه با چالش­های اقتصادی هر یک کمک نماید. پژوهش حاضر به مطالعه معرفت­شناسی در اقتصاد اسلامی و اقتصاد نهادگرایی جدید با رویکردی تطبیقی پرداخته است. یافته­های پژوهش نشان می­دهد که عقل بعنوان یکی از ابزارهای حصول معرفت هم اقتصاد نهادگرا و هم اقتصاد اسلام...