چکیده بعد از انقلاب مشروطیت دومین تند باد دگرگونی اجتماعی در ایران نهضت ملی شدن نفت و تحولات مربوط به آن است. جنبش ملی شدن صنعت نفت، مهمترین حرکت ضد استعماری در دهه 1330 ش (1950 م) در منطقه خاورمیانه بود. ملی شدن صنعت نفت برگ زرینی در تاریخ معاصر ایران است. در این پیروزی عوامل متعددی نقش آفرینی کرده اند. چنان که می توان گفت که با ائتلاف همه نیروهای مذهبی و ملی، گروههای سیاسی و متحد در برابر است...

تاکنون، در عرصۀ آثار علمی و پژوهشی مرتبط با جنبش جنگل، نوشتاری مستقل و مستند به جریان سیاسی راستِ سازش کار نپرداخته است. از این رو مقالۀ حاضر در نظر دارد با استفاده از نظریۀ نخبگان ویلفردو پارتو به توضیح ماهیت جریان سیاسی راست سازش کار در جنبش جنگل بپردازد و مؤلفه ها و مختصات این جریان سیاسی را تشریح کند. روش تحقیق مقالهْ تحلیل اسنادی و روش گردآوری داده ها کتاب خانه ای است و در این راستا کوشش شده...

در سده نهم هجری جنبش صوفیان به صورت یک قدرت سیاسی نیرومند در ایران  ظهور کرد و حکومت جدیدی به نام پادشاهی صفویه تأسیس نمود. در این مقطع صوفیان با سیاسی ساختن مذهب تشیع، از آن به عنوان دال برتر گفتمان ملی­گرایی بهره بردند. تلاقی مذهب و ملیت در گفتمان صفوی باعث شد تا بعد از حدود نهصد سال –پس از ساسانیان-  وحدت دینی مبنای وحدت سیاسی قرار گرفته و هویت ملی در ایران سربرآورد. در این شرایط گفتمان تشیع...

         تاریخ معاصر ایران مشحون از نهضت‏ها و جنبش‏های اجتماعی خرد و کلان بوده است. این نهضت‏ها به‏ندرت از دیدگاه نظریه‏های جنبش اجتماعی مورد تحلیل قرار گرفته است. نهضت جنگل که 9 سال پس از امضای فرمان مشروطه در سال 1294 ش آغاز گردید، از اولین حرکت‏های ملت ایران در پاسخ به عدم تحقق آرمان‏های انقلاب مشروطه بود. در این تحقیق با مروری بر نظریه‏های جنبش اجتماعی، نظریه زاهد برگزیده شد که تناسب بیشتری...

پرسش اصلی این مقاله آن است که جریان های سیاسی اصلی جنبش جنگل کدام اند و مؤلفه ها و دیدگاه های کلی آنها چیست؟ بر این اساس با شاخص قرار دادن عنصر ایدئولوژی، سه جریان مذهبی ملی گرا، راست سازشکار و چپ تشخیص داده و مواضع ایدئولوژیک و حامیان و مخالفان هر یک بررسی شد. روش تحقیق این پژوهش کیفی و از نوع تحلیل تاریخی و اسنادی است. یافته های تحقیق آن است که جریان مذهبی ملی گرا که دیدگاهی اسلامی ـ ایرانی د...

جنبش نگریتود در دهة 60 میلادی به اوج شهرت رسید. اندیشمندان این جنبش برای مقابله با قدرت رو به گسترش امپریالیسم، بهره گیری از گفتار استعمارگر را یکی از شیوه های این رودررویی نهادند. برای مثال، نگریتودگراها از تقابل های دوتایی که در بطن گفتار سلطه طلبان بود، استفاده کردند، ولی در اقدامی راهبردی سلسله مراتب اهمیت، زیبایی و قدرت را به هم ریختند. رقص جنگل ها، نوشته به سال 1960، در لایه ای از خود نقد...

یکی از مسائل مهم پیرامون آسیب­شناسی جنبش جنگل، آسیب­شناسی اید‏ئولوژیک سیاسی آن است. زیرا از این دیدگاه جنبش چندان مورد مطالعه قرار نگرفته است. در این راستا، این پرسش مطرح است که اید‏ئولوژی سیاسی جنبش، از آغاز تا پایان، چه تغییراتی در روند خود داشته و این تغییرات چه تأثیراتی بر میزان مشروعیت و سرنوشت آن داشته است. برای بررسی این موضوع، نخست محورهای ایدئولوژی جنبش در سال‏های اولیۀ مبارزه مورد مطا...

چکیده جنبش دالایی ‏لاما به عنوان یک نمونه ‏ی مورد ی از جنبش‏ های سده‏ ی بیست‏ و‏یکم انتخاب شد و پژوهشگر قصد گونه‏ شناسی این جنبش و بازشناسی ویژگی ‏های جنبش‏ های نوین اجتماعی را در این جنبش داشته است. برای پاسخ به پرسش‏ های مطرح ‏شده از طرح ‏های تحلیلی تاریخی، دیالکتیکی و تحلیل المان استفاده شد و روش پژوهش نیز کتابخانه‏ ای بود. نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که جنبش دالایی‏ لاما مانند سایر جنبش ...

یکی از مسائل مهم پیرامون آسیب­شناسی جنبش جنگل، آسیب­شناسی اید‏ئولوژیک سیاسی آن است. زیرا از این دیدگاه جنبش چندان مورد مطالعه قرار نگرفته است. در این راستا، این پرسش مطرح است که اید‏ئولوژی سیاسی جنبش، از آغاز تا پایان، چه تغییراتی در روند خود داشته و این تغییرات چه تأثیراتی بر میزان مشروعیت و سرنوشت آن داشته است. برای بررسی این موضوع، نخست محورهای ایدئولوژی جنبش در سال‏های اولیۀ مبارزه مورد مطا...